Пакупнікі знайшлі ў «Еўраопце» цэннік «0 рублёў 00 капеек», але касірка адмовілася прабіваць тавар

Хто мае рацыю?

Азамат разам з сябрам зайшлі ў менскі «Еўраопт» і ўбачылі «бясплатны» алкаголь — ля бутэлькі стаяў цэннік «0 рублёў 0 капеек». «Сябар, калі ўбачыў, згроб усё, што было на вітрыне - 12 бутэлек. На касе мы прабівалі яшчэ садавіну, іншыя прадукты. Калі касірка прабіла шэсць бутэлек і ўбачыла, што кошт не мяняецца, - адразу ж выклікала ахову, стала рабіць скасаванне ў чэку, - распавёў мужчына карэспандэнту Onlíner. — Ці правамерныя дзеянні супрацоўнікаў крамы?»

У пачатку 2019 года ў заканадаўстве з'явілася новаўвядзенне: прадавец абавязаны рэалізаваць тавар коштам, указаным на цэнніку. Аднак юрыст Іван Райкевіч кажа, што ўсё не так адназначна:

- На першы погляд здаецца, што спажывец мае рацыю.

Сапраўды, спажывец мае права на падачу дакладнай інфармацыі аб таварах, а прадавец, у сваю чаргу, абавязаны своечасова падаваць спажыўцу неабходную і праўдзівую інфармацыю аб прапанаваных таварах.

Больш за тое, згодна з п.2 арт.462 Грамадзянскага кодэкса Рэспублікі Беларусь, дамова раздробнай куплі-продажу з'яўляецца публічнай дамовай, адпаведна, цэннік на тавары, згодна з п.2 арт.407 Грамадзянскага кодэкса, - гэта публічная аферта.

У п.3 арт.396 Грамадзянскага кодэкса ўказана, што адмова камерцыйнай арганізацыі ад укладання публічнай дамовы пры наяўнасці магчымасці падаць спажыўцу адпаведныя тавары (работы, паслугі) не дапускаецца.

А ў арт.463 Грамадзянскага кодэкса Рэспублікі Беларусь сказана, што дамова раздробнай куплі-продажу ўважаецца за ўкладзеную ў належнай форме з моманту выдачы прадаўцом пакупніку касавага або таварнага чэка або іншага дакумента, які пацвярджае аплату тавару.

- Але судовая практыка ідзе зусім іншым шляхам.

У такіх выпадках суды нярэдка адмаўляюць у задавальненні патрабаванняў спажыўца аб прымусе да ўкладання дамовы раздробнай куплі-продажу зыходзячы з наступнага:

паводле арт.1 Грамадзянскага кодэкса, прадпрымальніцкая дзейнасць - гэта самастойная дзейнасць юрыдычных і фізічных асоб, якая ажыццяўляецца імі ў грамадзянскім абарачэнні ад свайго імя, на сваю рызыку і пад сваю маёмасную адказнасць і накіраваная на сістэматычнае атрыманне прыбытку ад карыстання маёмасцю, продажу рэчаў. Пры продажы тавару коштам 0 рублёў прыбытку, відавочна, няма;

паводле арт.2 Грамадзянскага кодэкса, у грамадзянскім заканадаўстве добрасумленнасць і разумнасць удзельнікаў грамадзянскіх правадачыненняў мяркуецца, бо не ўстаноўленае іншае, гэта значыць, працуе прынцып добрасумленнасці і разумнасці ўдзельнікаў грамадзянскіх правадачыненняў;

згодна з п.1 арт.402 Грамадзянскага кодэкса, дамова ўважаецца ўкладзенай, калі паміж бакамі ў патрабаванай у падлеглых выпадках форме дасягнутае пагадненне па ўсіх істотных умовах дамовы.

У гэтым выпадку, паколькі адсутнічае эканамічная выгада для прадаўца і маецца тэхнічны збой (пра што прадавец абавязкова пакажа), інфармацыя аб няправільна названым кошце была даведзеная да спажыўца. Як паказвае практыка, у такіх выпадках спажыўцу, магчыма, будзе адмоўлена ў задавальненні ягоных патрабаванняў, - кажа юрыст.