Экс-кіраўнік Нацбанку Беларусі: Падзенне ВУП і рост інфляцыі - па 20%

Пры гэтым не трэба зважаць на валютны курс.

Згодна з ацэнкамі ЕАБР, у Беларусі імкліва падае ВУП. У красавіку гэты паказчык скараціўся на 6,5 адсотка ў параўнанні з аналагічным перыядам мінулага года, у траўні зніжэнне склала ўжо 8,8 адсотка.

Сярод прычын экспэрты ЕАБР называюць уведзеныя абмежаванні і разрывы вытворча-лагістычных ланцужкоў, якія, у сваю чаргу, прывялі да падзення вытворчасці апрацоўчай прамысловасці (на 11,8% у траўні), аптовага гандлю (на 25,4%) і грузаабарачэння транспарту (на 33,6%). Інвестыцыі ў траўні скараціліся на 25%.

А падтрымаў ВУП у траўні толькі рост IT-сектара. Часоваму змякчэнню эканамічнага спаду таксама садзейнічала нарошчванне складскіх запасаў.

У найбліжэйшыя месяцы экспэрты прагназуюць тэндэнцыю скарачэння эканамічнай актыўнасці з прычыны паслаблення спажывецкага і інвестыцыйнага попыту, а таксама змяншэння экспартных паставак. Падзенне ВУП краіны сёлета, паводле іх ацэнак, складзе 6,5%.

Былы кіраўнік Нацбанку Станіслаў Багданкевіч робіць яшчэ больш несуцяшальныя прагнозы.

- Я згодны з іншымі экспэртамі наконт падзення, але мяркую, што ВУП можа знізіцца да канца года і да 20%, - адзначыў эканаміст у экспрэс-каментары «Салідарнасці». - У нас імкліва падае імпарт. Гэта значыць, зніжаецца закупка камплектуючых, сыравіны і матэрыялаў для вытворчасці. Таму і зніжэнне валавога прадукту аб'ектыўнае. Яно будзе працягвацца і ўзмацняцца.

Думаю, што ўсе гэтыя спробы наладзіць лагістыку і камунікацыю праз Санкт-Пецярбург патрабуюць мінімум года, а то і двух. Хутка такім шляхам аб'ём вытворчасці не павялічыш. Пакуль для продажу і калійных соляў, і нафтапрадуктаў закрытыя практычна ўсе рынкі, у тым ліку заходнія і ўкраінскі. Таму так, мой прагноз - у сукупнасці падзенне можа скласці да 20%.

Падзенне ВУП, паводле суразмоўцы, немінуча прывядзе да падзення агулам узроўню жыцця беларусаў.

- Гэта чаканыя аб'ёмы падзення ў сувязі з санкцыямі, у сувязі з тым, што зніжаецца імпарт і экспарт. І на звычайных грамадзянах гэта ўжо адбіваецца. Той жа рост коштаў. Інфляцыя, думаю, таксама дасягне амаль 20%.

Пры гэтым не трэба звяртаць увагі на валютны курс, бо ён вызначаецца попытам і прапановай, а ў нас попыт на валюту значна ўпаў праз тыя ж санкцыі і абмежаванне імпарту.

Як можа адбіцца на жыцці людзей тое, што мы перастанем купляць звыклыя якасныя камплектуючыя, якіх у нас было вельмі шмат дагэтуль, тавары народнага спажывання? Ці зможа выправіць сітуацыю так званае імпартазамяшчэнне, ці можна замяшчаць імпарт унутранай вытворчасцю адміністрацыйна?

- Такія спробы ў кожным выпадку прывядуць да пагаршэння якасці. Умоўна, мы мяняем «БМВ» на «Жыгулі» ці нават на «Запарожац». Гэта значыць, быццам бы транспарт ёсць, нават у той жа колькасці, але зусім іншы. Так будзе і з узроўнем жыцця. Ён будзе пагаршацца паступова.

Паступова будуць усё больш і больш змяншацца пастаўкі якасных імпартных тавараў. Усё гэта будзе ўплываць на ВУП, - падкрэсліў Багданкевіч.

Ён не выключае, што ў такой сітуацыі можа і не здарыцца якіх-небудзь значных зменаў валютнага курсу.

- Я не чакаю нейкага вялікага скачка, калі Нацбанк прадоўжыць праводзіць тую ж палітыку. Але гэта не сведчанне стабільнасці эканомікі, а сведчанне рэцэсіі эканомікі, застою. Сведчанне таго, што мы не закупляем патрэбную нам сыравіну, матэрыялы, камплектуючыя і г.д.

Стабільнасць будзе, мы будзем стабільна падаць, будзе стагнацыя. І гэта адчуюць усе, хто страціць магчымасць набываць добрыя тавары, а атрымае доступ толькі да нізкаякасных, што, адпаведна, пагоршыць і якасць жыцця.

Ва ўмовах абмежавання гандлю з захадам арыентуйцеся на рост коштаў, а не на валютны курс, - раіць спецыяліст.