Намеснік камандзіра палка Каліноўскага: Лукашэнку схавацца не будзе дзе

Гадзіна адплаты надыдзе.

Намеснік камандзіра беларускага палка імя Кастуся Каліноўскага, які ваюе ва Украіне, Вадзім Кабанчук даў вялікае інтэрв'ю праграме сайта Charter97.org Studio Х97.

«Пуцін і Лукашэнка скончаць, як вайсковыя злачынцы. Калі яны дажывуць да гэтага моманту, яны будуць асуджаныя Міжнародным трыбуналам. Калі не дажывуць, розныя могуць быць варыянты. Справядлівасць пераможа, адсядзецца ў бункеры не атрымаецца. Хаця Расея геаграфічна памерамі вялікая, у Пуціна яшчэ ёсць розныя сховішчы. А таварышу Лукашэнку дзе хавацца? Сучасныя сродкі выведкі, маніторынгу і знішчэння могуць прастрэльваць Беларусь з аднаго краю да другога. Тое, што яны стралялі ракетамі, узлятала авіяцыя з тэрыторыі Беларусі - гэтага ж украінцы не забудуць», - упэўнены беларускі добраахвотнік.

Падаем відэа і поўны тэкст інтэрв'ю. Вядучы - Яўген Клімакін.

Падпісвайцеся на Youtube канал «Хартыі-97» - charter97video. Падзяліцеся відэа з сябрамі. Стаўце падабайкі і пішыце каментары.

- Вадзім, найперш, хачу спытаць вас як намесніка палка імя Кастуся Каліноўскага: як баявы дух увогуле зараз у каліноўцаў?

- Баявы дух, як ва ўсіх ва УСУ - на вышыні. Усе ведаюць добрыя навіны з фронту: мы наступаем, прычым такімі тэмпамі, якіх і супраціўнік не чакаў, гэта стала неспадзеўкай для ўсіх.

- З пачатку верасня ўжо тысячы квадратных кіламетраў адваяваныя. Вы скажыце, гэта нагода для радасці? Бо на фоне страшных падзей усё ж ёсць трывожнасць.

- Безумоўна, у расейцаў яшчэ захоўваецца вялікі вайсковы патэнцыял. Таму што, на жаль, пры такім маштабным наступе яны так драпанулі, што мы ўзялі даволі мала палонных, калі браць маштабы самой аперацыі. Палонных сотні, а павінны былі трапіцца тысячы. Але яны, відаць, своечасова сцямілі і загадалі кідаць амуніцыю, тэхніку і ўцяклі. Цяпер нашыя хлопцы разбіраюць, на шматлікіх відэа і фота дакументуюцца гэтыя кінутыя танкі і іншая тэхніка.

Ці чакаць ад іх падвоху? У прынцыпе, ад іх заўсёды трэба чакаць падвоху. Расслабляцца нельга. Бо мы ўсе выдатна разумеем, што яны толькі параненыя, але звер яшчэ не дабіты, іх яшчэ трэба дабіць.

Дарэчы, мне апошнім часам падабаецца змена рыторыкі вышэйшага палітычнага кіраўніцтва Украіны - гэта вядомы артыкул Залужнага і заявы сакратара РНБА Данілава, якія сталі казаць, што трэба, каб прыйсці да лагічнага заканчэння гэтай вайны. Фактычна мы мусім зыходзіць з нацыянальных інтарэсаў Украіны і кіравацца толькі гэтым. Магчымыя дзеянні, якія будуць перанесеныя ўглыб тэрыторыі Расеі, бо трэба знішчыць інфраструктуру, з дапамогай якой расейцы нападалі на Украіну. Дарэчы, гэта тычыцца не толькі Расеі, але і да Беларусі.

- Як, на ваш погляд, далей будзе развівацца сітуацыя? Якія мы бачым магчымыя сцэнары яе развіцця?

- Наступ не можа працягвацца бясконца. Украінскае войска, Узброеныя сілы Украіны будуць вымушаныя ўзяць аператыўную паўзу, бо зараз расцягнутыя камунікацыі, трэба падцягваць рэзервы. Наколькі я разумею, нашыя магчымасці не бязмежныя. Тое, што зараз адбылося, само па сабе ўнікальна і дасягнута ў асноўным, таму што Генштаб Украіны перахітрыў у вайсковым стаўленні, расейцы ўзяліся на дэзінфармацыю, што рыхтуецца маштабнае наступленне на Херсоншчыне, сцягнулі туды найбольш баяздольныя сілы і дастаткова спакойна сябе адчувалі на іншых напрамках, за гэта і паплаціліся.

Класічна як праводзяцца такія контрнаступы? Наносіцца асноўны ўдар, дапаможны ўдар і блакавальны ўдар. Цяпер асноўны ўдар нанесены па Харкаўшчыне, быў дапаможны ўдар на Херсоншчыне, які пачаўся на дзень раней, і цяпер, магчыма, УСУ рыхтуе блакавальны ўдар. Час пакажа. Я думаю, мы яшчэ станем сведкамі добрых навін.

- Вадзім, я чытаў уважліва ваша інтэрв'ю, якое вы далі месяц таму, і вы казалі пра тое, што Украіна павінна памятаць і ні ў якім разе не забываць, і Польшча павінна пра гэта памятаць, і краіны Балтыі, што ёсць Беларусь і Лукашэнка. Або ён, альбо нейкія іншыя крамлёўскія халуі могуць прыняць пастанову ўвесці рэгулярныя беларускія ўжо войскі на тэрыторыю Украіны. Ці змянілася за гэты месяц сітуацыя? Ці па-ранейшаму вы думаеце, што гэта можа адбыцца ці ўжо рызыка гэтага зменшылася?

- Перманентная пагроза захоўваецца з боку Беларусі. Але гэта не пагроза найбліжэйшага часу, бліжэйшых двух тыдняў, магчыма, нават і не месяца. Таму што для таго, каб ім нарасціць групоўку ўварвання з боку Беларусі, патрэбны час і рэсурсы. Усе памятаюць, калі яны рыхтавалі наступ у лютым 2022 года. Уся Беларусь транслявала і скідала шматлікія калоны, якія рухаліся да мяжы Беларусі і Украіны. Прыкладна тое самае ім трэба зрабіць і зараз, калі яны рыхтуюць напад.

Наступальнага патэнцыялу беларускага войска і недастаткова. Яны могуць здзяйсняць нейкія невялікія правакацыі на мяжы, але не больш за тое. Ніякае прасоўванне ўглыб немагчымае з тым патэнцыялам, які мае беларускае войска. Плюс маральны дух беларускага войска і так не быў на вышыні, а пасля таго, як яны ўбачылі, што зараз адбываецца з расейскім войскам на тэрыторыі Украіны, я думаю, ён стаў яшчэ менш.

Як заўважыў адзін з украінскіх аналітыкаў і перадаў, дарэчы, «прывітанне» Лукашэнку, што па сваёй сукупнасці і структуры войска, якія зараз перакінутыя на харкаўскім кірунку, па памерах прыкладна супастаўныя з беларускім войскам. «Прывітанне» таварышу Лукашэнку: разам з беларускімі добраахвотнікамі Узброеныя сілы Украіны могуць тое самае зрабіць і з Узброенымі сіламі Рэспублікі Беларусь.

- Усе мы вельмі спадзяемся, што гэтаму «таварышу», які нам ніякі не таварыш, а вораг Аляксандр Лукашэнка, ікнецца і адгукнецца ўжо ў гэтым годзе. Напэўна, у вас ёсць людзі і вы ведаеце сітуацыю і настроі сярод беларускіх вайскоўцаў. Што там, якія зараз настроі? Яны баяцца? Ім надакучыў тыран-марыянетка крамлёўская Лукашэнка?

- Яны і раней асабліва не хацелі ваяваць. Дарэчы, я падтрымліваю тое, што нашыя беларускія вайскоўцы рэалісты, яны разумеюць, за чые інтарэсы яны будуць ваяваць ва Украіне. У нас была інфармацыя, што 7 з 10 вайскоўцаў не жадаюць ваяваць, не жадаюць прымаць удзел у гэтай агрэсіўнай вайне. Яны і так зразумелі, што Расейская Федэрацыя ўжо прабуксавала, нягледзячы на ўсю прапаганду, якая льецца з экранаў тэлевізараў.

Цяпер яны зразумелі, што Расейская Федэрацыя насамрэч - гэта калос на гліняных нагах, і ўсе гэтыя бравурныя заявы пра другое войска свету - не больш чым прапаганда. Яны на справе апынуліся войскам з XX стагоддзі, якое «можам паўтарыць», «на Берлін» і гэтак далей. Яны фактычна і паўтарылі «подзвіг» 1942 года, калі на тых жа самых геаграфічных месцах, на тых жа кірунках дзясяткі тысяч вайскоўцаў Чырвонай арміі былі ўзяты ў катлы і знішчаны, забітыя. «Можам паўтарыць».

- Вы дапускаеце сцэнар ліквідацыі Лукашэнкі, Пуціна сваімі ж?

- Усё магчыма, але наколькі я разумею тую адмоўную селекцыю, якую правёў Лукашэнка, ды і Пуцін таксама, там не засталося годных асоб, якія маглі б пайсці на такі смелы ўчынак. Калі і ёсць нейкі шанц, то вельмі мінімальны.

- Адносна колькасці палка Каліноўскага. Якая тэндэнцыя захоўваецца? Раней беларусы ехалі да вас актыўна, асноўная маса хлопчыкаў і дзяўчат прыехала ў пачатку вайны. Цяпер гэта працягваецца ці сціхла ўжо?

- Да нас працягваюць ехаць хлопцы, можа, ужо не такой вялікай колькасцю, як гэта было спачатку вайны. Але ўвесь час пад'язджаюць новыя рэкруты. У прынцыпе, адбываецца нармальная ратацыя, калі частка хлопцаў едзе назад да сваіх сем'яў ці ў сваіх нейкіх справах. Таму што вайна ўжо ідзе больш за паўгода. Не кожны думаў і разлічваў на такі працяглы час ехаць ва Украіну. Прыязджаюць новыя хлопцы, навучаюцца, мяняюць старых, хтосьці са старых вяртаецца зноў. Гэта значыць, такія ратацыйныя адбываюцца моманты.

Тое, што частка дыяспары зараз знаходзіцца на сваіх месцах, і ў Польшчы і Літве ствараюцца і разгортваюцца структуры для праходжання навучання, трэніровак, вайсковых школ - гэта вельмі важна, людзі не будуць засяроджвацца на адным месцы, толькі ва Украіне. Фактычна зараз будзем расцягваць увагу дыктатуры па ўсім перыметры межаў. Таму нават тым, хто не мае такой магчымасці, мы нядаўна ставілі паведамленне на сваіх каналах аб тым, што не трэба моцна перажываць, калі вы не можаце атрымаць візу, прыехаць і далучыцца да палка.

Праходзьце навучанне, трэніруйцеся індывідуальна ў Беларусі. Ваш час прыйдзе. Маецца на ўвазе стварэнне сілавога рэзерву на тэрыторыі Беларусі.

— Я не маю права ў вас пытацца, дзе вы зараз знаходзіцеся. Гэта натуральна, я разумею, вайсковая таямніца. Раскажыце, калі ласка, у якіх гарачых мясцінах каліноўцы ваявалі, пасля 24 лютага, дзе вы былі?

- Прадмесце Кіева, Ірпень, Буча, Севераданецк, Лісічанск, Васількоў, потым нашы хлопцы былі на поўдні Украіны, ды яны і цяпер там працягваюць прымаць удзел у наступе, у тым ліку. Ёсць яшчэ нашы падраздзяленні ў іншым месцы. Геаграфію называць не маю права.

- Дзе цяжэй за ўсё было?

- Напэўна, найбольшыя баі, дзе нашы ўдзельнічалі - гэта былі Севераданецк і Лісічанск. Мы тамака найбольшыя страты панеслі. Усім вядома, калі патрапіла фактычна ў засаду група «Брэста», там загінула некалькі хлопцаў і двое патрапілі ў палон. Яшчэ быў контрнаступ лакальны на поўдні, на Херсоншчыне, у раёне Давыдаў-Брода. Нашыя хлопцы таксама там бралі ўдзел. І паколькі для большасці гэта быў увогуле першы бой такі маштабны, агульнавайсковы, то гэта таксама лічыцца для нас значная аперацыя.

- Я сам украінец і ў нас практычна кожная сям'я кагосьці ўжо страціла. Калі не сваяка, то блізкага сябра, знаёмага, суседа. І вам гэта добра вядома, бо вы пабрацімаў страчвалі ўжо не адзін раз. Пытанне, якое вельмі актуальнае для ўсіх нас. Як нам людзьмі застацца, каб нас гэтая нянавісць не з’ела? Нянавісць да супраціўніка, нянавісць да ворага. Вы сабе задаяце гэтае пытанне, як захаваць сябе?

- Я для сябе вызначыў, што ўсе гэтыя рэфлексіі павінны быць пакінуты на потым, на пасля вайны. Таму што, калі мы пачнём кідацца ў крайнасці, то гэта ўсё ж такі дэстабілізацыйны чыннік для псіхікі чалавека і, як кажуць, можна проста з глузду з’ехаць, калі ўсё блізка прымаць да сэрца, у тым ліку, і тое, што яны зрабілі на тэрыторыі. Украіны.

Зразумела, што ў галаве нармальнага чалавека не ўкладаюцца гэтыя рэчы, тым больш у ХХІ стагоддзі. Ім гэта забыта не будзе, у тым ліку, украінцы ніколі не забудуцца на тое садзейнічанне ў агрэсіі, якое надаў рэжым Лукашэнкі. Гадзіна адплаты прыйдзе. Як кажуць, помста — гэта тая страва, якую падаюць халоднай.

- А якой павінна быць адплата ў выпадку двух гэтых вырадкаў: Лукашэнкі, Пуціна і ўсяе гэтае світы вакол?

- Яны скончаць, як ваенныя злачынцы. Калі яны дажывуць да гэтага моманту, яны будуць асуджаныя Міжнародным трыбуналам. Калі не дажывуць, там розныя могуць быць моманты. Справядлівасць пераможа, адсядзецца ў бункеры не атрымаецца. Хаця Расея геаграфічна памерамі вялікая, у таго ж Пуціна ёсць розныя сховішчы.

А ў нашага таварыша Лукашэнка, дзе яму фактычна хавацца? Сучасныя сродкі выведкі, маніторынгу і знішчэння могуць прастрэльваць Беларусь з аднаго краю да другога. Тое, што яны стралялі ракетамі, узлятала авіяцыя з тэрыторыі Беларусі - гэта ж украінцамі забыта не будзе.

- У адным з вашых інтэрв'ю вы сказалі, што пасля перамогі Украіны, вядома, хацелі б вызваляць Беларусь ад рэжыму, ад дыктатуры. Як вы сабе гэта ўяўляеце? Як вы гэта бачыце?

- Я не буду зараз раскрываць канкрэтныя сцэнары, іх можа быць некалькі, каб не дапамагаць спецслужбам. Але гэта не будзе, як ва ўяўленні многіх, нейкі варыянт грамадзянскай вайны, што мы будзем нейкімі франтамі рухацца. Не, гэта будзе зусім не так. Тым больш, нам абсалютна няма чаго ваяваць з нашымі беларускімі хлопцамі, навабранцамі, большасць з якіх у 2020 годзе падтрымлівалі ці былі самі на пратэстах.

Мы бачылі, гісторыя ўжо паказвала прыклады, калі дыктатуры пачыналі сыпацца, як картачныя дамкі. Бліжэйшы гістарычны прыклад - наступ ва Украіне. Усё пачынае сыпацца. Здавалася, такая грозная сіла супраць УСУ, але пачынае ісці каскаднае падзенне.

Або прыклад Савецкага саюза: які ён грозны быў, якія спецслужбы, якое войска! Прыйшоў 1991 год - і яго не стала. Наша галоўная мэта - гэта дыктатар і яго бліжэйшыя памочнікі-лукашысты, сілавікі, іх невялікая частка, якая запэцкала свае рукі ў злачынствах супраць беларускага народа.

Усім астатнім хлопцам няма чаго турбавацца. Будзе новая Беларусь з новымі ўзброенымі сіламі, з новай паліцыяй, дзе сілавікі будуць найбольш паважанымі людзьмі ў грамадстве, атрымліваць годныя заробкі. І гэта будзе ўжо войска іншага тыпу, а не эрзац-саўковае, якое нам у спадчыну ад Савецкага саюзу дасталася.

- Што зараз павінны рабіць адэкватныя людзі сярод вайскоўцаў Беларусі?

- У першую чаргу, не выконваць злачынныя загады. Калі ўсё ж такі паступіць загад аб уваходжанні ва Украіну - яго не выконваць. У выпадку, калі ўжо здзейсніцца і вы па нейкіх прычынах не зможаце яго сабатаваць і пяройдзеце кардон, - ёсць шмат спосабаў, як перайсці на бок украінцаў (іх ужо агучвалі) або вывесці з ладу вайсковую тэхніку.

І трэба маральна рыхтавацца да падзей, якія адбудуцца ў Беларусі, я думаю, іхні час ужо не за гарамі. Калі перад кожным вайскоўцам паўстане выбар: ён, уласна, з кім? З дыктатарам і кучкай яго прыкарытнікаў ці ён з беларускім народам. Каму ён даваў прысягу?

- А калі гэта адбудзецца? Вы сказалі: не за гарамі. З вашых адчуванняў, прагнозы якія?

- З маіх адчуванняў, гэта наступны год.

- Хочацца хутчэй гэта ўсё ўбачыць. У чым на сённяшні дзень мае патрэбу полк імя Каліноўскага?

- Нам патрэбны сродкі перамяшчэння для таго, каб быць мабільнымі - гэта пікапы і пазадарожнікі. Нам патрэбны сучасныя дроны рознай канфігурацыі: і выведвальныя, і ўдарныя. У нас у інтэрнэце зараз стварылі хлопцы сайт, у нас ёсць сацыяльныя сеткі. Пераходзьце ў нашы сацыяльныя сеткі, там напісаны афіцыйныя каналы для дапамогі. Валанцёры нашыя верыфікаваныя, праз іх звязвайцеся і надаяце дапамогу.

- У 2020 годзе многія думалі, што перамога ўжо вельмі блізка. На жаль, гэтага не адбылося. Вы на той момант чакалі перамогу ці разумелі, што не складзецца гэта ў 2020 годзе?

— У нейкі момант у мяне таксама была эйфарыя наконт таго, якая колькасць людзей выйшла на вуліцы. Бо старыя ўдзельнікі пратэстаў у Беларусі памятаюць (магчыма, гэта ўжо міф), што калі выйдзе 100 тысяч чалавек – рэжым пасыплецца. Выйшла больш, але гэтага не адбылося.

Гісторыя паказала, што без надання кінэтычнай сілы энэргія пратэстнай масы сама па сабе пры такой дыктатуры не спрацоўвае. Так, такая колькасць людзей пахіснула б іншую ўладу ў еўрапейскай краіне. Але мы жывём пры дастаткова жорсткай дыктатуры, якая 28 гадоў умацоўвалася, таму тут патрэбныя ў сукупнасці яшчэ іншыя метады, каб скінуць гэты рэжым.

- Якія высновы сёння мы можам зрабіць з 2020 года? Якіх памылак не дапускаць? Што рабіць? Да чаго рыхтавацца?

- Цяпер мы жывём фактычна ў ваенны час і, як па мне, рэжым зможа пасунуць толькі комплексны вайсковы план. Так, ён можа быць не поўнасцю мілітарным, могуць прымаць удзел структуры грамадзянскай супольнасці. Але гэта мусіць быць план, які напісаны і рэалізуецца з аднаго цэнтра. І дзейнічаць мы павінны згодна з планам.

Для чаго важныя структуры грамадзянскай супольнасці і падтрымка народа? Для таго, каб прадухіліць самы горшы сцэнар, калі нейкая частка сілавікоў усё ж пачне выконваць загад Лукашэнкі пра нейкія дзеянні. Менавіта прысутнасць людзей на вуліцы і зварот сваякоў гэтых байцоў да іх - могуць спыніць хлопцаў ад таго, каб перайсці грань, калі беларус пачне страляць у беларуса.

Я яшчэ раз паўтараю: няма ніякай варожасці і няма ніякіх праблем ні з Узброенымі сіламі, ні з большасцю структур МУС, унутраных войскаў. Тамака ёсць проста купка злачынцаў, якія аддавалі злачынныя загады, і воляй выпадку некаторыя часткі ім падпарадкоўваліся ў 2020 году. Вось гэты момант нам трэба будзе прыбраць, калі пачнецца зрушэнне рэжыму, каб найноўшая гісторыя Беларусі ўсё ж не была гісторыяй нейкага сур'ёзнага ўнутранага канфлікту.

- Мы, «Хартыя’97», два тыдні таму запісвалі інтэрв'ю з ксяндзом Вячаславам Барком, беларусам, які кажа шчыра, што беларусы павінны рыхтавацца да сілавога супраціву. Бо тое, што робіць Лукашэнка, тое, што робіць ягоны рэжым... Царква і Бог вучаць таму, каб супрацьстаяць злу. Ці гатовы беларусы супраціўляцца сілавым шляхам, калі будзе такая неабходнасць?

- Мы рыхтуем гэты сцэнар, і я згодны цалкам з ксяндзом Барком. Мы, дарэчы, з ім знаёмыя яшчэ з 2000-х гадоў. Калі гвалт дайшоў да такой грані, што яго немагчыма спыніць ні словам, ні, калі па-царкоўнаму, малітвай, то мы павінны спыняць яго рукамі, і мы маем на гэта поўнае права як грамадзяне сваёй краіны.

У першую чаргу, беларусы павінны быць гатовыя да таго, што ў нейкі момант нам усім патрэбная будзе рашучасць, нам усім патрэбная будзе воля.

- Я б хацеў, каб нашы гледачы пазнаёміліся з вамі не толькі як з вайскоўцам, але і таксама як з чалавекам. Вы ж адзін з першых палітвязняў у Беларусі, вы на паўгода загрымелі яшчэ ў 1997 годзе. Вам ужо тады было зразумела (бо ў некаторых вочы расплюшчыліся ў 2020 годзе), што ў выпадку Лукашэнкі беларусы маюць справу з абсалютным злом?

- Мне з 1994 года было зразумела. Я за яго тады не галасаваў, як у прынцыпе, і ўся мая сям'я. Але тады да яго стаўленне было, як быццам гэты чалавек прыйшоў на паўгода ці на год. Мы тады яшчэ былі студэнтамі Палітэха, уключалі тэлевізар і, калі паказвалі там Лукашэнку, гэта для нас было нешта накшталт смехапанарамы, Петрасян выступае. У яго вельмі смешныя былі пінжакі, фрызуры.

Калі я пачаў удзельнічаць у акцыях пратэсту ў 1996 годзе, ужо бачна было, што яны пераходзяць у фармат прыгнечання. Фармат здушэння - сілавы, супрацьстаянне пераходзіла тады ў сілавое рэчышча. Рэдка якія акцыі ў 1990-х – на пачатку 2000-х не адбываліся без сутыкнення з міліцыяй. Мы тады з хлопцамі з «Маладога фронту» пачалі аб'ядноўвацца, увайшлі ў дружыну, хадзілі ў спартзалу, займаліся і рыхтаваліся.

А потым яшчэ быў такі эпізод: летам 1997 года на запрашэнне ўкраінцаў мы прыехалі ва Украіну на навучанне. Цяпер улюбёная тэма беларускай прапаганды пра лагеры баевікоў ва Украіне. Насамрэч нас там было мала. Але што мне гэта дало? Мне гэта дало вектар на ўсё жыццё.

- Вы ўспаміналі «Малады фронт». У вас прыстойны такі паслужны спіс. Вы адзін з заснавальнікаў «Зубра». Вы былі ў спартова-патрыятычнай арганізацыі «Край», яе таксама, калі я не памыляюся, засноўвалі. Што вас найбольш сфармавала, як беларускага патрыёта?

- Напэўна, найбольш паўплываў Уладзімір Караткевіч. Калі чытаеш Караткевіча «Каласы пад сярпом тваім», яго вершы – то нельга застацца абыякавым. Яшчэ тады, калі я паступіў у Палітэх у Менску, усё-такі з-за таго, што я патрапіў у Менск, у сталіцу, мусіць, гэта вельмі моцна паўплывала на мяне, таму што я патрапіў у іншы, можна сказаць, культурны пласт. У мяне з’явілася магчымасць прысутнічаць на масавых мерапрыемствах. З’явілася магчымасць доступу да літаратуры, да якой я раней не меў і, у прынцыпе, нават не цікавіўся гэтым.

Я з сям'і вайскоўца і ў нас было факультатыўнае вывучэнне беларускай мовы, я яе не ведаў увогуле, пісаць не мог, чытаць не мог. І вось я памятаю мае паездкі на электрычцы, калі я ехаў з Менску дадому, я браў беларускамоўныя газэты («Свабода», «Наша Ніва») і іх чытаў. Тры гадзіны ішла электрычка да Бабруйска, і я сядзеў і чытаў. З цяжкасцю спачатку чыталася, але потым весялей пайшло. Моўная практыка ў мяне з'явілася, калі пачаў размаўляць з хлопцамі з «Маладога фронту», з імі ўжо вывучыў беларускую мову.

- У 2014 годзе вы з Беларусі пераехалі ва Украіну. Зразумела, рэвалюцыя, анэксія, Данбас. Але, тым не менш, што было такім галоўным матывам, чаму вы вырашылі пераехаць? Усё ж іншая краіна.

- Я пераехаў, таму што разумеў, што пачынаецца вайна, і гэтая вайна перарасце ў маштабнае сутыкненне. Думаў, што гэты момант надышоў у 2014 годзе, але ён адклаўся да 2022 года. Ехаў з прагматычнымі мэтамі. Разумеў, што ў выніку ваеннага сутыкнення Расейская імперыя і яе сатэліт Беларусь будуць разгромленыя. І вайна адкрывае нам магчымасці для змен у Беларусі. Так і адбылося, гэтае акно магчымасцяў адчыняецца.

- Вадзім, мы часта чуем ад рознага роду экспэртаў, што вось зараз, найбліжэйшы тыдзень, найбліжэйшы бой будуць мець вызначальны характар. На ваш погляд, гэты вызначальны момант у гэтай вайне Расеі і Украіны ўжо адбыўся ці ён яшчэ наперадзе?

- Я думаю, што адбылася вельмі важная рэч. Адбыўся псіхалагічны надлом у Расейскім войску. То бок мы назіралі паўгода, што яны трымаюць ініцыятыву, у той ці іншай меры вядуць наступальныя дзеянні. Але, як высветлілася на справе, яны абсалютна не гатовы былі да такога развіцця падзей. Яны не гатовы абараняць акупаваныя імі землі.

На іх яшчэ неяк уздзейнічала прапаганда гэтыя паўгода і пра «дэнацыфікацыю», і пра «спецыяльную ваенную аперацыю». Цяпер абсалютна ўсім стала ясна, што нават іх так званыя элітныя часці, дэсантна-штурмавыя войскі, проста ўцякаюць, кідаюць усё і ўцякаюць. Бо, па сутнасці сваёй, да іх ужо дайшло.

А за што яны ваююць? Што яны абараняюць? Відавочна, мала хто верыць наратывам пуцінскай прапаганды пра ўкрафашыстаў і гэтак далей. Псіхалагічны надлом адбыўся, мілітарная сіла ў іх яшчэ ёсць, яе яшчэ трэба перамалоць, але гэта ўжо адносна невялікі час і гэта будзе зроблена.

Украіна ж з кожным днём становіцца мацнейшай. Лэнд-ліз яшчэ ў поўную меру не дзейнічае, асноўныя пастаўкі толькі пачнуцца. А ў іх ужо выбіта вельмі шмат штурмавых частак, яны зараз практычна не ў стане весці наступальныя дзеянні, а абараняцца, як мы бачым, яны таксама асабліва не могуць. Але гэта не нагода, вядома, расслабляцца і думаць пра тое, што перамога блізкая. Усё ж кошт перамогі будзе высокім і, на жаль, кошт - гэта чалавечыя жыцці.

- Скажыце, калі ласка, як простыя ўкраінцы, калі каліноўцы заходзяць у вёскі, у паселішчы, размаўляюць з людзьмі, як успрымаюць, якія рэакцыі, што кажуць, што вы чуеце?

- Звычайныя людзі, украінцы, як правіла, калі даведаюцца, што мы супраць Лукашэнкі, што мы нармальныя беларусы, вітаюць, кажуць: малайцы, мы зараз тут разбяромся і потым дапаможам вам парадак навесці. Размовы такія. Абсалютна сяброўскія стасункі.

У першыя дні, калі пачалася вайна, былі эксцэсы, калі Кіеў быў проста перагароджаны блок-пастамі праз кожныя 200 метраў. У большасці хлопцаў яшчэ не было ўкраінскіх вайсковых дакументаў, мы іх атрымалі пазней. Там былі эксцэсы. Але як толькі стала вядома, што беларусы стварылі сваё падраздзяленне і ў сродках масавай інфармацыі дастаткова шырока асвятлілі гэты парадак дня, стаўленне да нас адразу стала мяняцца. Мы гэта адчулі. Калі праязджалі блок-пасты, нас пачалі пазнаваць: о, беларусы, мы разам, малайцы. Пазітыўна.

- Вадзім, гэта праўда, што ў вас жонка ўкраінка?

- Так. Жонка ўкраінка. Таксама вайсковая ў маёй частцы. Мы з ёй пазнаёміліся, праўда, пры трагічных абставінах. Гэта было 10 жніўня 2015 года. Мы прынялі ўдзел у баі ў раёне Валнавахі і там загінула некалькі хлопцаў з нашай беларускай групы. Адзін трапіў у шпіталь у Запарожжа, і мая жонка яго даглядала. І калі я прыехаў яго праведаць, мы з ёй пазнаёміліся. Потым завязаліся стасункі. Гэты бой 10 жніўня якраз патрапіў на дзень яе нараджэння. Некалькі запар дзён нараджэння мы выязджалі ў Запарожжа, дзе пахаваны гэты хлопец Віталь Цяляжэнка.

У гэтым плане яна мая падтрымка не толькі духоўная, але і фізічная. Мы ваюем разам.

- Вадзім, за што асабіста вы ваюеце? Ваша вайна за што? Ваша - Вадзіма Кабанчука.

- Мая вайна за тое, каб скончыць назаўжды з гэтымі дыктатурамі, саўковымі дзядамі, якія заселі на 30 гадоў у сваіх крэслах і не даюць развівацца ўсяму рэгіёну, маёй краіне.

Я ваюю за новую Беларусь. Я ваюю за памяць сваіх дзядоў, якіх на працягу пакаленняў імпэрскія ўлады Расеі, потым Савецкага саюзу гналі, заганялі ў нечалавечыя ўмовы. Каб проста гэтага ўжо не было, і мы ў рэшце сталі на свабодны шлях развіцця нармальнай еўрапейскай Беларусі.

- Калі Украіна пры дапамозе беларускіх герояў адсуне расейскія войскі, як цывілізаванаму свету суіснаваць з такой Расеяй, з такімі расейцамі, якія ў большасці сваёй падтрымліваюць (мы ведаем гэта з сацапытанняў) пастановы крамлёўскіх уладаў?

- Яны павінны прайсці тое, што прайшлі пасляваенная Нямеччына і Японія. Яны мусяць прайсці гэты перыяд. Па-першае, іх, канешне, трэба будзе раззброіць. Я так падазраю, што Расеі ў гэтым фармаце, напэўна, ужо і не будзе. Там хутчэй за ўсё будуць адбывацца змены, цэнтрабежныя сілы будуць нарастаць.

Яны павінны прайсці працэс пакаяння, калі ім гэта ўласціва. Калі не, то тады яны павінны быць загнаныя на ўзровень каменнага веку для таго, каб у іх не было тэхналогій і рэсурсаў для аднаўлення сваёй мілітарнай сілы. Таму што ўсе разумеюць, кожная мірная дамова з імі, калі будзе захоўвацца статус-кво, на сённяшні дзень - гэта пытанне некалькіх гадоў, калі яны зноў збяруцца з сіламі і зноў палезуць. Ці будзе гэта Украіна, ці будзе Беларусь - усё адно, да сваіх суседзяў.

- Як нам перамагаць?

- Як, уласна, умеюць украінцы і беларусы. Паступова, крок за крокам. Гэта адбудзецца. Гэта звязана з разгромам Расейскай Федэрацыі. Лукашэнка ж ва ўладзе чаму знаходзіцца столькі гадоў? Таму што падпорка з боку Расеі. Цяпер гэтая падпорка будзе выбітая. Яны не здолеюць яму дапамагаць, у першую чаргу, мілітарна. Калі перад Пуціным паўстане пытанне аб захаванні Паўночнага Каўказа, Татарстана, Чукоткі ці Беларусі, то зразумела, што іх энергія і сілы будуць засяроджаны на падзеях унутры Расеі. А разгром тут выкліча гэтае закісанне ў Расеі. Як яны там у сябе гістарычна кажуць, «смутны час».

Вось калі ў іх пачнецца гэты смутны час - гэта акно магчымасцяў для нас. Ім будзе не да нас. Рэжым Лукашэнкі будзе ізаляваны. І цалкам па сілах беларусам самім разабрацца з рэжымам Лукашэнкі, і мы, вядома, дапаможам у гэтым. Таму што патрэбны досвед і сілы мы атрымаем ва Украіне. Надамо яму кінэтычнае паскарэнне.

- Жыве Беларусь!

- Жыве вечна! Слава Украіне!

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com