Карова ў пераходзе

Начальнік калоніі рагатаў: знайшла каму пісаць.

Аляксандр Лукашэнка - сярэбраны прызёр у рэйтынгу антыдаверу ўкраінцаў. Да «золата» яму засталося ўсяго тры адсоткі (нейкая фатальная лічба для яго, далібог). Чэмпіён, зразумелая справа, Пуцін - яму не давяраюць 97 адсоткаў украінцаў (вельмі хацелася б паглядзець на астатнія тры, але гэта напэўна сваякі Медзведчука і сябры шалёнай юнацкасці Януковіча). Лукашэнка - 94. Гэта вынікі апошняга сацыялагічнага апытання, праведзенага ва Украіне на замову цэнтра «Новая Еўропа», апублікаваныя два дні таму.

А ўсяго толькі год таму, паводле вынікаў такога ж сацыялагічнага апытання, Аляксандру Лукашэнку давяралі 36 адсоткаў украінцаў - больш, чым Байдэну і Макрону (ім тады не ўдалося і да 30 адсоткаў дацягнуць). А гэта ўжо не тры і не шэсць, не сваякі Медзведчука, а мільёны грамадзян дэмакратычнай дзяржавы. У Беларусі на ўсю моц шалелі рэпрэсіі. Тысячы беларусаў садзіліся ў турмы, дзясяткі тысяч уцякалі з краіны, сотні тысяч выдалялі Тэлеграм са смартфона перад выхадам на двор і аглядаліся, перш чым зрабіць крок з пад'езда. Тым не менш ва Украіне Лукашэнка ўсё яшчэ заставаўся цалкам папулярным. Яго, вядома, не ўспрымалі ўсур'ёз, затое незласліва жартавалі і ахвотна ўжывалі абрыдлыя беларусам выразы: «Ну як там ваш бацька? Ён па-ранейшаму там у вас усіх ператрахвае? Не, ну смешны старычына, чаго вы яго не любіце?

Напэўна, кожны беларус мае ў сваім актыве не адзін падобны дыялог, калі даводзілася тлумачыць дабрадушнаму суразмоўцу з суседняй краіны, што бацькам ніхто ў Беларусі Лукашэнку не называе, паколькі беларусы любяць і паважаюць уласных бацькоў, а самазванцаў не прызнаюць. Што нічога «смешнага» ў ім няма. Што сцвярджэнне «затое ў вас няма алігархаў» амаральнае першапачаткова, адным гэтым «затое». Што не існуе ніякай сацыяльнай дзяржавы. Што падземныя пераходы для буйной рагатай жывёлы - гэта міф, прыдуманы відавочна не ў Беларусі (ох, колькі разоў я зрывала голас да хрыпаты, даказваючы ўкраінцам і расейцам, што ў нас каровы і авечкі не ходзяць дысцыплінаванымі статкамі па падземных пераходах!). Што «калгасы і заводы захаваў дзейнымі» - гэта не пра яго. Што бясплатная якасная ахова здароўя – гэта анекдот больш глыбокі за падземныя пераходы для жывёлы. Што ва Украіне шосты прэзідэнт, а ў беларусаў Ярмошына з кампаніяй. Але ніякія слоўныя аргументы, ніякія прыклады, лічбы, прозвішчы не маглі прабіць паблажліва стаўленне і сімпатыі да Лукашэнкі. Расплюшчыць людзям вочы змаглі толькі ракеты, якія ляцяць з Беларусі на Кіеў.

Але нам, беларусам, няўжо патрэбны бомбы, што падаюць на нашы дамы? Мы хіба без іх не ў стане зразумець, што Лукашэнку нельга давяраць нават торбу дапамагчы данесці, нават грошы за праезд перадаць кіроўцу, нават тэчку з дакументамі патрымаць? Я не ведаю, колькі мегатон павінна быць закладзена ў бомбе, якая прымусіць усіх зразумець гэта канчаткова. Мне б не хацелася, каб гэты ўрок выкладалі набоі. Увесь час спадзяюся, што нашага гістарычнага досведу дастаткова.

А калі недастаткова - вось вам самы свежы прыклад: Сафія Сапега, якой адмовілі ў памілаванні. Аляксандр Лукашэнка нават з Пуціным яе арышт абмяркоўваў, пасля чаго Макей заяўляў, што пасля суда дзяўчыну памілуюць або перададуць Расеі для адбывання пакарання. Хоць Макей ад сябе асабіста не казаў нічога і ніколі, калі хто забыўся. Абарона Сапегі нават прысуд не абскардзіла, каб памілаванне адбылося як мага хутчэй. Сваякі заплацілі 167 500 рублёў - усю суму кампенсацыі «маральнай шкоды», прызначаную судом. У калоніі адміністрацыя напісала станоўчую характарыстыку – там таксама думалі, што калі Макей кажа, ды Лукашэнка з Пуціным абмяркоўвае, ды ўсе газеты пішуць, то пытанне фактычна развязанае, і не сталі ствараць лішнія праблемы. Адвакат Сафіі казаў, што яшчэ да канца года (мінулага, зразумела) яго падабаронная выйдзе на волю. І вось - адмова ў памілаванні.

А каму і гэтага недастаткова - вось вам гісторыя палітычнай зняволенай Алены Маўшук. Яе яшчэ ў лістападзе 2021 года выклікаў начальнік калоніі і заявіў, што яна «ў спісе на памілаванне». Сам асабіста прадыктаваў тэкст прашэння. Алена напісала пад дыктоўку і спадзявалася, што калі сам начальнік зоны гаворыць пра нейкі спіс на памілаванне і дыктуе, што трэба напісаць, значыць, ёсць надзея, што яе, шматдзетную маці, усё ж вызваляць. Алене адмову ў памілаванні даслалі роўна праз тры тыдні пасля таго, як яна гэтае прашэнне напісала.

Дарэчы, а памятаеце, быў яшчэ такі персанаж - Васкрасенскі? З камеры СІЗА восенню 2020 года ён імгненна скочыў на экран БТ, з Лукашэнкам быў на сяброўскай назе, той яму ў эфіры абяцаў: калі ты, маўляў, гатовы галавой адказаць, то буду вызваляць гэтых адмарозкаў, так і быць. Алена Маўшук начальніку калоніі адразу сказала, што Васкрасенскаму пісала, прасіла. Начальнік рагатаў: «Знайшла, каму пісаць!» І ў гэтым я схільная з ім пагадзіцца.

Не-не, гэта я зусім не пра сваякоў палітвязняў, якія надумалі пагаварыць з Лукашэнкам як цывілізаваныя людзі, пасля чаго ён абавязкова пачне вызваляць вязняў. Нічога такоўскага, ніякіх аналогій, проста ўспомнілася з нагоды гісторыі пра дысцыплінаваных беларускіх кароў, якія пераходзяць дарогу па спецыяльна для іх пабудаваных падземных пераходах.

Ірына Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com