Аркадзь Мошэс: Усе масты для Лукашэнкі спалены

Пастанова аб размяшчэнні ядравай зброі сведчыць аб панічных настроях у Крамлі.

Дырэктар праграмы «Усходняга партнёрства» ЕЗ і Расеі ў Фінскім інстытуце міжнародных дачыненняў Аркадзь Мошэс пракаментаваў заяву прэзідэнта Расеі Уладзіміра Пуціна аб размяшчэнні ў Беларусі тактычнай ядравай зброі.

У інтэрв'ю «Радыё Свабода» Аркадзь Мошэс адзначыў, што пастанова Расеі размясціць у Беларусі тактычную ядравую зброю - гэта яшчэ адзін нелагічны крок у сферы вайсковай палітыкі:

- Мы бачылі шмат такіх рухаў у апошнія гады. Да нядаўняга часу я не думаў, што такая пастанова будзе прынятая. Таму што няма сэнсу падштурхоўваць ядравую зброю бліжэй да межаў NATO, таму што ў Расеі ёсць Калінінградская вобласць і гэтую зброю можна размясціць і там, не прыцягваючы ў гульню іншую дзяржаву. Асобага вайсковага і вайскова-палітычнага сэнсу ў цяперашнім рашэнні не бачу.

Але той факт, што ён усё ж быў прыняты, сведчыць пра нервовы, калі не сказаць панічны настрой Крамля. У Крамлі зразумелі, што ягоныя пагрозы прымяніць ядравую зброю пачынаюць нагадваць вядомую казку пра хлопчыка, які крычаў «Воўк, воўк!». Але ў казцы нарэшце дашлі ваўкі. Сюды, мусіць, не прыйдуць. Гэта спроба дэстабілізаваць сітуацыю, каб напалохаць тых людзей на Захадзе, якія схільныя баяцца. Аднак я думаю, што ў сэнсе запалохвання Захаду гэтыя захады вялікага эфэкту не дадуць.

Што да беларуска-расейскіх дачыненняў, то эфэкт будзе мінімальным, пакуль у Менску не з’явіцца права на «другі ключ», права на ўдзел у прыняцці пастаноў аб выкарыстанні гэтай зброі. Вядома, беларуская прапаганда зробіць з гэтага карціну, паводле якой Беларусь становіцца такой жа ўплывовай ядравай дзяржавай, як і Расея.

На думку экспэрта, паколькі расейцы будуць кантраляваць гэтую зброю, а значыць, і прымаць пастановы аб яе прымяненні, Лукашэнка будзе мець яшчэ менш уплыву на тое, што адбываецца ў краіне.

- Калі сховішчы для ядравай зброі пачалі будаваць пэўны час таму, то пункты над імі фактычна былі расстаўленыя яшчэ раней. На вялікі рахунак, Лукашэнку можна і не пытацца пра гэтыя крокі, - адзначае экспэрт і дадае, што палітыку ўсё цяжэй і цяжэй давалася імкненне да бяз'ядзернага статусу. - Да 2020 года Лукашэнка мог дамовіцца з Захадам аб жаданні Расеі размясціць ядравую зброю ў Беларусі. Маўляў, ці бачыце, Крэмль цісне на мяне, можа быць, вы мне нешта дасце, а я буду супраціўляцца гэтым планам. Але пасля 2020 года, пасля згону самалёта, пасля міграцыйнага крызісу, пасля ўступлення ў вайну масты з Захадам былі спалены. І гэтага гандлёвага фактару больш няма.

Экспэрт адзначае, тлумачэнне прычын размясціць тактычную ядравую зброю з боку Пуціна выглядае непераканаўчым. Нагадаем, ён заявіў, што пайшоў на такі крок праз пастаўкі Украіне бяз'ядравай зброі.

- Я думаю, што прычына не ў гэтым. На набоі са збедненым уранам Расея таксама магла б адказаць набоем са збедненым уранам, іх у яе дастаткова, - уважае экспэрт. - Размяшчэнне ядравай зброі ў Беларусі звязана з тым, што перастала працаваць ядравае запалохванне. Менавіта таму Масква спрабуе паказаць, што яна не жартуе і не блефуе. Той, хто схільны баяцца, будзе баяцца. А хто не схільны, той не збаіцца. Тактычная ядравая зброя - штука непрыемная, але з яе прымяненнем узнікае вялікая псіхалагічная праблема. Важным момантам сітуацыі з'яўляецца тое, як Беларусь адрэагуе на размяшчэнне на сваёй тэрыторыі ядравай зброі, якую яна не будзе кантраляваць. Пасля Чарнобыля і ўсяго, што адбылося з Беларуссю, не думаю, што многія беларусы ўспрымуць гэта на «ўра».