У Ізабеліне аднаўляюць сінагогу, пабудаваную ў часы ВКЛ

Помнік архітэктуры зноў набывае сваё гістарычнае аблічча.

У Ізабеліне аднаўляюць сінагогу, пабудаваную ў часы Вялікага Княства Літоўскага.

Пасля больш як паўстагоддзя дэградацыі і запусцення помнік архітэктуры зноў набывае сваё гістарычнае аблічча, піша «Наша Ніва».

Пасля правядзення супрацьаварыйных працаў, умацавання трэснутых сценаў скобамі, а таксама закладкі праёмаў будынак у вёсцы Ізабелін Ваўкавыскага раёна накрываюць часовым дахам. Новы дах будзе ярусным, як і дах сінагогі ў пачатку XX стагоддзя.

Ізабелінскі кагал, падначалены Мсцібоўскаму, быў заснаваны ў 1777 годзе. Прыкладна тады сама, у другой палове XVIII стагоддзя, была ўзведзена каменнаяя сінагога.

На стан 1897 года ў Ізабеліне жыло 454 габрэі, у 1921 годзе іх стала ўжо 1709. Сын ізабелінскага рабіна Якава Мейра Краўчынскага, рабін Зээў Голд, быў адным з лідараў сіянісцкай арганізацыі «Мізрахі» ў ЗША, а ў траўні 1948 года падпісаў Дэкларацыю незалежнасці дзяржавы Ізраіль.

У пачатку 1942 года нацысты стварылі ў Ізабеліне гета, якое ліквідавалі ўжо ў лістападзе, расстраляўшы 31 чалавека. Астатніх габрэяў пагналі ў лагер у Ваўкавыску, а адтуль у лагер смерці Аўшвіц.

Пасля вайны будынак быў істотна перабудаваны. Сінагогу выкарыстоўвалі пад розныя сельскагаспадарчыя патрэбы, у тым ліку вяндлярны цэх і бар. У апошнія гады будынак стаяў пустым.

Ізабелінскую сінагогу ў сваю ўласнасць набыў «Маёнтак Падароск», які аднаўляў сядзібу Бохвіцай у размешчаным непадалёк Падароску і фінансаваўся бізнэсмэнам і мецэнатам беларускага паходжання Паўлам Падкарытавым. Існавала ідэя стварэння на базе сінагогі адукацыйнага цэнтра для захавання культурнай спадчыны Ізабеліна.

Праблемы ў турыстычнага прадпрыемства «Падароск» узніклі ў 2022 годзе, калі супраць яго супрацоўнікаў пачалі крымінальны пераслед паводле абвінавачання ў нявыплаце падаткаў і страхавых унёскаў з заробкаў супрацоўнікаў амаль на 400 000 рублёў.

Крымінальная справа ў выніку была спыненая, але сядзібу, якая з'яўляецца гісторыка-культурнай каштоўнасцю, у Падкарытаве забралі ў дзяржаўную ўласнасць. Ізабелінская сінагога ж ахоўнага статусу не мела.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com