У Менску ў верасні зацвілі каштаны
3- 11.09.2024, 18:10
- 3,584
Фотафакт.
На днях чытачка «Анлайнера» шпацыравала ў мікрараёне Грушаўка і ўбачыла прыгожае відовішча: побач з дарогай цвіў каштан. Гэта прытым, што на дварэ ўжо каляндарная восень, а галінкі каштанаў традыцыйна пакрываюцца кветкамі ў траўні і чэрвені. Дзяўчына даслала нам фатаграфіі, і мы пацікавіліся ў эксперта, што адбываецца з дрэвам.
«Здзівілася, што гэтыя расліны могуць квітнець восенню»
– У адзін з вечароў я пайшла ў краму сваімі звычайнымі маршрутамі, на вуліцы Разінскай каля 63-га дома ўбачыла расквітнелы каштан і падумала: «Ого, вось гэта прыкол! А так хіба бывае?» – расказвае Крысціна. – Прайшла яшчэ крыху і знайшла каштан. Праўду кажучы, падобнага раней не бачыла і здзівілася, што гэтыя дрэвы могуць квітнець увосень.
«Прайшлі дажджы, і каштаны падумалі, што надыходзіць вясна»
Гэтыя здымкі мы паказалі Міхасю Рудзевічу, старэйшаму навуковаму супрацоўніку лабараторыі інтрадукцыі драўняных раслінаў Цэнтральнага батанічнага саду НАН РБ. Паводле словаў эксперта, у познегадовы або раннеасенні перыяд часцей за ўсё квітнеюць інтрадуцэнты – расліны, пераселеныя ў мясцовасць, дзе яны перш не раслі. Сярод іх – конскі каштан. У Беларусі яго часта выкарыстоўваюць для азелянення гарадскіх вуліцаў.
– Сёлета каштаны скінулі лістоту ўжо ў сярэдзіне – канцы ліпеня. Трэба разумець, што радзімай каштанаў з'яўляецца Балканскі паўвостраў. Гэтыя дрэвы часцей за ўсё растуць у горных лясах на вышыні да 1000–1200 метраў над узроўнем мора. Там зусім іншыя мікракліматычныя ўмовы і расліны не адчувае рэзкага дыскамфорту праз адсутнасць вільгаці. А ў нас праз спякоту яны ўпалі ў стан спакою. Найбольш схільныя да гэтага дрэвы, якія растуць у прыдарожных палосах. Там, дзе да натуральных чыннікаў далучаюцца цёплыя выхлапы аўтамабільнага транспарту.
А потым пры цёплым надвор'і прайшлі дажджы. І расліны ўспрынялі гэта так, быццам неспрыяльны (у гэтым выпадку гарачы) перыяд падышоў да канца, наступіла вясна, – і пупышкі, закладзеныя ў ліпені, пачалі распускацца.
Як кажа Міхась Рудзевіч, для раслінаў гэта непрыемны перыяд. Калі ў траўні светлавы дзень павялічваецца, што спрыяльна ўплывае на развіццё, то цяпер усё наадварот. У раслінаў, якія зацвілі ў верасні, можна ўбачыць непаўнавартасныя кветкі з карлікавымі, часам знявечанымі пялёсткамі.
– На распусканне пупышак расліны выдаткавалі сілы, якія яны павінны будуць праявіць вясной. Калі такое красаванне не масавае, то налета яно проста не будзе багатым. Калі ж гэтая з'ява носіць масавы характар, то да вясны расліны прыйдуць саслабленымі і кветкавых мяцёлак будзе зусім мала.
– Падобнае красаванне каштанаў у верасні – гэта рэдкасць для Беларусі?
– Не. У сувязі з пачашчэннем доўгіх перыядаў гарачага надвор'я ўлетку такое красаванне выяўляецца часта. І акрамя каштанаў ранняй восенню квітнеюць іншыя расліны: ружы, яблыні, спірэі, слівы, рададэндраны і многія іншыя. А што тычыцца часу, яшчэ ў 2000 годзе я быў на стажыроўцы ў Боне (горад у заходняй частцы Нямеччыны. – Заўв.) і бачыў, як масава цвілі цэлыя бульвары конскіх каштанаў. Суквецці былі на кожнай галінцы. Цяпер каштаны ўвосень квітнеюць і ў нас.