Навукоўцы патлумачылі, чаму ўсе кантыненты сабраныя на адным баку Зямлі
5- 11.10.2025, 13:33
- 8,964
Адказ даволі просты.
Калі ўзяць глобус і павярнуць яго да Ціхага акіяна, можна зрабіць так, што будзе бачная толькі вада. З іншага боку, калі засяродзіцца на Афрыцы, Еўропе і Азіі, можна ўбачыць шмат сушы. Выданне IFLScience адказала на пытанне, чаму ўсе кантыненты збіваюцца ў кучу.
Падкрэсліваецца, што ўсё гэта можна «спісаць» на Пангею і ў асноўным на суперкантынентальны цыкл. Аднак кантыненты насамрэч працягваюць разыходзіцца, і Атлантычны акіян пашыраецца, адштурхоўваючы Амерыку ад Еўропы і Афрыкі.
Тым не менш, яны не размеркаваліся па зямным шары больш раўнамерна і, магчыма, ніколі гэтага не дасягнуць.
Важна, што кожныя 300–500 мільёнаў гадоў большасць кантынентаў апынаецца ў суперкантыненце — абшырным рэгіёне, што складаецца з некалькіх тэктанічных пліт, якія ўзвышаюцца над узроўнем мора. Каб нейкі суперкантынент лічыўся такім, неабходна, каб ён ахопліваў не менш за 75% усёй сушы. Нягледзячы на тое, што Еўропа, Азія і Афрыка злучаныя паміж сабой, яны займаюць усяго 57% агульнай плошчы Зямлі.
Пангея — апошні з існавалых суперкантынентаў, які існаваў ад 336 да 175 мільёнаў гадоў таму, і мы дагэтуль назіраем яго распад. Да Пангее існавала Гондвана (не заўсёды прызнаецца суперкантынентам) і мноства іншых, назвы якіх не такія вядомыя шырокай публіцы. Выданне піша:
«Мараль у тым, што сілы дрэйфу кантынентаў перамяшчаюць кантыненты па паверхні Зямлі. На працягу сотняў мільёнаў гадоў кантыненты збліжаюцца, утвараючы суперкантыненты, а потым суперкантынент распадаецца так жа лёгка, як і ўтварыўся. Дык вось, на працягу наступных некалькіх дзясяткаў мільёнаў гадоў усё стане менш шчыльным: Еўразія зрушыцца на ўсход, а Амерыка — на захад. Пасля гэтага, магчыма, зноў стане ўтульна, і пачне фармавацца будучы суперкантынент».
Падкрэсліваецца, што да таго часу Зямлю можна разглядаць як вялікі блакітны шарык з невялікай колькасцю ўчасткаў сушы — дастаткова проста апынуцца на арбіце над паўднёвай часткай Ціхага акіяна, акіяна настолькі велізарнага, што ў яго ёсць уласныя антыподы.