У Іране прачнуўся «зомбі-вулкан» Тафтан
3- 18.10.2025, 6:01
- 8,684
Ён спаў больш за 700 тысяч гадоў.
На паўднёвым усходзе Ірана навукоўцы зафіксавалі прыкметы актыўнасці вулкана Тафтан, які лічыўся бяздзейным больш за 700 тысяч гадоў. Вынікі назіранняў апублікаваныя ў часопісе Geophysical Research Letters. Брытанская газета The Daily Mail назвала Тафтан «вулканам-зомбі» — настолькі нечаканым стала адкрыццё яго актыўнасці пасля сотняў тысяч гадоў спакою.
На працягу года спецыялісты фіксавалі выкіды вадзяной пары, вуглякіслага газу, дыяксіду серы, серавадароду і фтарыстага вадароду. Аднаго толькі дыяксіду серы, паводле звестак экспертаў, выдзялялася каля 20 тон на суткі — паказчык, уласцівы дзеючым вулканам.

Падобныя газы, адзначаюць навукоўцы, звычайна выходзяць на паверхню пры нагрэве магмы, якая залягае пад зямной карой. Калі ціск у глыбінных пластах павышаецца, ён выціскае газы вонкі праз расколіны і адтуліны ў пародзе.
«Адсутнасць сігналаў зваротнага апускання пасля сейсмічнай актыўнасці ўказвае на магчымасць захавання пастаяннага павышэння ціску пад вяршыняй вулкана, што дазваляе меркаваць, што вулкан Тафтан застаецца небяспечным», — гаворыцца ў высновах навукоўцаў.

Вышыня Тафтана складае каля 3940 метраў. Ён размешчаны на мяжы Ірана і Пакістана і, паводле даных іранскага агенцтва ILNA, сфарміраваўся ў выніку пагружэння акіянічнай кары Аравійскага акіяна пад кантынентальную кару Еўразіі. Сёння гэты рэгіён вядомы сваімі серавадароднымі крыніцамі і актыўнымі выкідамі серністых газаў.
Паводле навуковай класіфікацыі, патухлымі лічацца вулканы, якія не вывяргаліся з эпохі галацэну, што пачалася каля 11,7 тысячы гадоў таму. Аднак, зыходзячы з новых даных, Тафтан нельга аднесці да гэтай катэгорыі.
«Улічваючы яго актыўнасць, вулкан варта лічыць не патухлым, а спячым. У будучыні ён павінен нейкім чынам вырвацца вонкі — або бурна, або больш ціха», — адзначыў старшы аўтар даследавання, вулканолаг Пабла Гансалес. Паводле яго слоў, за Тафтанам неабходна весці пастаяннае назіранне, каб своечасова зафіксаваць магчымае ўзмацненне актыўнасці.