Сутыкненні ў Тбілісі: як дэманстранты штурмавалі прэзідэнцкі палац

Пратэстоўцы ўзвялі барыкады, на некаторых з іх узнік пажар.

Удзельнікі акцыі пратэсту, што праходзіла пасля муніцыпальных выбараў, уступілі ў сутыкненні з паліцыяй у цэнтры Тбілісі. Дэманстранты паспрабавалі штурмаваць прэзідэнцкі палац і на пэўны час змаглі ўварвацца ў двор комплексу. Паліцыя прымяніла для разгонаў пратэстоўцаў вадамёт і слёзацечны газ, паведамляе ВВС.

Шмат прадстаўнікоў апазіцыі байкатавалі выбары, якія прайшлі на фоне беспрэцэдэнтнага ціску ўладаў на палітычных апанентаў.

Але прэм'ер-міністр краіны Іраклі Кобахідзэ заявіў пра перамогу кіроўнай партыі «Грузінская мара». Пазней гэтыя даныя пацвердзіў Цэнтрвыбаркам краіны.

Што адбывалася каля палаца

У Грузіі ўжо больш за 300 дзён працягваюцца акцыі пратэсту. Яны пачаліся пасля парламенцкіх выбараў, што адбыліся ў кастрычніку 2024 года і завяршыліся перамогай «Грузінскай мары».

Апазіцыя абвінаваціла ўлады ў парушэннях, не прызнала вынікі выбараў і адмовілася заняць месцы ў парламенце. А нядаўна прызначаны прэм'ер-міністрам Іраклі Кобахідзэ заявіў пра адтэрміноўку на чатыры гады перамоваў аб уступленні Грузіі ў ЕС — што таксама выклікала рэзкае незадавальненне грамадзян Грузіі, якія падтрымліваюць еўрапейскую інтэграцыю.

З таго часу пратэстоўцы кожны вечар перакрываюць цэнтральны праспект грузінскай сталіцы, праўда, за гэты час іх рады істотна скараціліся. 4 кастрычніка ў цэнтры Тбілісі зноў сабраліся дзясяткі тысяч людзей.

Акцыя праходзіла мірна да таго моманту, калі частка дэманстрантаў па закліку арганізатараў рушыла ад шматтысячнага мітынгу да прэзідэнцкага палаца. Да гэтага з усталяванай тут сцэны зачыталі дэкларацыю «нацыянальнага сходу» — так арганізатары назвалі сход 4 кастрычніка — аб перадачы ўлады грузінскаму народу.

Стычкі паміж пратэстоўцамі і супрацоўнікамі праваахоўных органаў пачаліся, калі частка дэманстрантаў зваліла браму прэзідэнцкага палаца і ўварвалася ў двор комплексу.

Для разгону пратэстоўцаў спецназ прымяніў вадамёты і слёзацечны газ.

Дэманстранты пачалі ўзводзіць барыкады, пасля на некаторых з іх узнік пажар.

Адна з лідэрак грузінскай апазіцыі, былая прэзідэнтка Саломе Зурабішвілі, рэзка асудзіла такія дзеянні дэманстрантаў.

«Гэтую пародыю на захоп прэзідэнцкага палаца мог арганізаваць толькі рэжым, каб дыскрэдытаваць 310 дзён мірнага пратэсту грузінскага народа», — напісала яна ў сацсетцы X.

Як распавядае карэспандэнт ВВС у Тбілісі Ніна Ахметэлі, муніцыпальныя выбары прайшлі на фоне беспрэцэдэнтнага для краіны ціску на апазіцыю і грамадзянскую супольнасць: частка апазіцыйных лідараў знаходзіцца пад арыштам, а рахункі некалькіх праваабарончых і маніторынгавых НДА замарожаныя.

Трое з чатырох лідараў апазіцыйнай «Кааліцыі за змены» атрымалі турэмныя тэрміны за адмову з'явіцца ў парламенцкую камісію, створаную для расследавання меркаваных злачынстваў партыі экс-прэзідэнта Міхаіла Саакашвілі «Адзіны нацыянальны рух» (АНР), якая знаходзілася пры ўладзе да 2012 года.

Апазіцыя лічыць камісію нелегітымнай, а яе працу — прадузятай.

Чацвёртую лідэрку «Кааліцыі» Эленэ Хоштарыя затрымалі ў верасні за псаванне перадвыбарчых банераў кіроўнай партыі.

Перамозе кіроўнай «Грузінскай мары» практычна нічога не пагражала: значная частка апазіцыі адмовілася ўдзельнічаць у выбарах і замест гэтага планавала маштабныя акцыі пратэсту.

У выніку на дэманстрацыю ў Тбілісі, паводле падлікаў заходніх інфармагенцтваў, сабраліся некалькі дзясяткаў тысяч чалавек.

Кобахідзэ заявіў, што ва ўсіх муніцыпалітэтах, уключаючы Тбілісі, «Грузінская мара» набрала больш за 70% галасоў.

Яўка выбарцаў, паводле даных ЦВК, склала 41% па ўсёй Грузіі. У Тбілісі на выбарчыя ўчасткі прыйшлі менш за траціну насельніцтва — 31%.

Акрамя таго, выбары прайшлі без міжнародных назіральнікаў АБСЕ, бо ў арганізацыі атрымалі запрашэнне ад грузінскіх уладаў занадта позна.

Не было на галасаванні і мясцовых аўтарытэтных недзяржаўных арганізацый, якія маглі б назіраць за правядзеннем выбараў.

Прэм'ер-міністр Іраклі Кобахідзэ заявіў, што прагноз і абяцанне выйграць ва ўсіх муніцыпалітэтах кіроўная партыя выканала, а «спроба звяржэння» правалілася. Ён анансаваў жорсткія пакаранні ўдзельнікам акцыі, заяўляючы, што Грузія не будзе месцам для «рэвалюцыі, наладжанай замежнымі спецслужбамі».

«Гэта акцыя звяржэння была працягам 300-дзённага пратэсту… адсюль усе зрабіце высновы, якой будзе палітыка ў дачыненні да замежнай агентуры і замежных агентаў і аперацый, запланаваных замежнымі спецслужбамі», — заявіў Кобахідзэ.

Пасля гэтага намеснік міністра ўнутраных спраў Грузіі Аляксандр Дарахвелідзэ паведаміў пра затрыманне арганізатараў акцыі пратэсту 4 кастрычніка — Паата Бурчуладзэ, Муртаза Зодэлава, Іраклі Надзірадзэ, Паата Манджгаладзэ і Лаша Берыдзэ.

«Затрыманыя абвінавачваюцца ў дзеяннях па гвалтоўным змяненні канстытуцыйнага ладу або ў закліках да звяржэння ўлады, а таксама ў арганізацыі групавога гвалту, яго кіраўніцтве і ўдзеле ў ім», — сказаў Дарахвелідзэ.

Арганізатараў акцыі, у тым ліку апазіцыйных палітыкаў, затрымалі аператыўна і дэманстратыўна. 70-гадовага вядомага апернага спевака Паату Бурчуладзэ спецназ вывеў з клінікі, куды яго даставілі з акцыі пратэсту на абследаванні, бо яму стала блага. Муртазу Зодэлаву і Іраклі Надзірадзэ затрымала група паліцэйскіх перад будынкам парламента, калі яны давалі каментары журналістам.

Міністэрства аховы здароўя Грузіі паведамляе пра гаспіталізацыю шасці дэманстрантаў і 21 паліцэйскага пасля сутыкненняў каля прэзідэнцкага палаца ў Тбілісі, перадае агенцтва «Навіны-Грузія». Паводле звестак ведамства, стан аднаго з паліцэйскіх цяжкі. Яшчэ каля 30 грамадзянам дапамога была аказаная на месцы.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com