The Telegraph: Еўропа нарэшце прачынаецца праз уварванне расійскіх дронаў
7- 5.10.2025, 12:46
- 6,544
Хто будзе дзейнічаць хутчэй?
Захад прачынаецца праз уварванне расійскіх дронаў. Хваля інцыдэнтаў па ўсёй Еўропе пагражае эскалацыяй, піша The Telegraph
Каля 23:30 9 верасня прыблізна 20 беспілотнікаў перасеклі паветраную прастору Польшчы з тэрыторыі Беларусі — інцыдэнт, які ледзь не справакаваў сутыкненне з НАТА, і толькі пачатак серыі трывожных уварванняў над Еўропай.
Шмат якія з выяўленых апаратаў былі таннымі дронамі «Gerbera» на базе іранскай канструкцыі Shahed; як мінімум чатыры дроны былі збітыя польскімі і саюзнымі знішчальнікамі. Расія адхіляе абвінавачанні ў наўмысным перасячэнні мяжы НАТА, але пасля гэтага былі зафіксаваныя і іншыя выпадкі — у прыватнасці пранікненне ў паветраную прастору Румыніі і шматлікія неапазнаныя назіранні над рознымі краінамі Еўропы.
Маштаб інцыдэнтаў
На працягу апошніх тыдняў паведамленні пра дроны паступалі з Германіі, Бельгіі, Францыі, Нарвегіі, Швецыі, Фінляндыі, Літвы і Даніі. У чацвер аэрапорт Мюнхена часова закрывалі з-за выяўлення беспілотніка. Дацкі прэм’ер Метэ Фрэдэрыксен ужо звязала шэраг назіранняў з Масквой і заклікала да рашучага адказу, хоць канкрэтныя доказы адказнасці Расіі некаторыя краіны яшчэ не агалосілі.
Ёсць падазрэнне, што частка дронаў магла запускацца з танкераў «ценявога флоту» — суднаў, якія выкарыстоўваюцца для абыходу санкцый. Францыя мінулага тыдня часова затрымала судна «Боракай», што праходзіла па Балтыйскім моры падчас хвалі назіранняў беспілотнікаў.
Рэклама
Расійскія БПЛА «Герань» (мадэрнізаваны Shahed-136) вырабляюцца буйнымі серыямі: паводле паведамленняў, на адным з заводаў у Алабуге вытворчасць працуе кругласутачна. Гэтыя беспілотнікі часта выкарыстоўваюцца як ударныя «камікадзе», здольныя наносіць разбуральныя ўдары на вялікія адлегласці.
Наступствы для Еўропы: ад пасіўнага назірання да актыўнай абароны
Еўрапейскія лідары ўсё лепш разумеюць: пагроза — рэальная, і яе трэба стрымліваць сістэмна. На сустрэчы ў Капенгагене на гэтым тыдні абмяркоўвалі ідэю «сцяны з дронаў» — сеткі радараў, сенсараў і сістэм перахопу, падобнай да ізраільскага «Жалезнага купала». Цяпер такой кантынентальнай сістэмы няма. У прыватнасці, Вялікабрытанію перадусім абараняюць ВПС і некалькі эсмінераў.
Эканамічная дылема відавочная: збіваць танны дрон ракетай коштам мільёны — неэфектыўна. Таму ўрады і прыватныя кампаніі шукаюць даступныя рашэнні — танныя перахопнікі, лазеры, электронныя сродкі падаўлення, дроны-перахопнікі і іншыя тэхналогіі.
Стартапы і рэакцыя рынку: хуткасць супраць бюракратыі
У адказ на хвалю атак з’яўляюцца новыя абаронныя стартапы. Кампаніі накшталт Helsing, Kraken і Cambridge Aerospace прапануюць нядорагія перахопнікі, беспілотныя патрульныя катэры і іншыя платформы. Інвестыцыі ў сектар абаронных тэхналогій у 2025 годзе ўжо дасягнулі рэкордных узроўняў, а частка прадпрымальнікаў заклікае да «Манхэтэнскага праекта» для хуткага стварэння масавых аўтаномных сродкаў абароны.
Пры гэтым існуе істотны разрыў паміж тэмпамі інавацый у прыватным сектары і павольнай дзяржаўнай сістэмай закупак. Эксперты кажуць: каб адказваць на пагрозу, урадам трэба навучыцца купляць «за месяцы, а не за гады» — прыкладам называюць Taskforce Kindred, якая хутка закупляе абсталяванне для Украіны.
Украіна і Расія: беспілотны маштаб з абодвух бакоў
Як паказвае вайна ва Украіне, беспілотнікі кардынальна змяняюць поле бою: абодва бакі вырабляюць мільёны апаратаў. Расія нібыта вырабіла сотні тысяч (па сцверджаннях Крамля — больш за мільён у папярэднія гады), Украіна таксама нарошчыла выпуск у вялікіх аб’ёмах.
Хвалі аднаразовых або танных дронаў, што знясільваюць сістэму СПА, — рэальнасць на полі бою ва Украіне. Пры гэтым найбольшую разбуральную сілу і далей наносяць балістычныя і крылатыя ракеты.
Рост абаронных выдаткаў і хуткая мабілізацыя прамысловасці падымаюць складаныя палітычныя пытанні: як фінансаваць павелічэнне вытворчасці без шкоды для сацыяльных праграм; як забяспечыць адзінства абароннай палітыкі ў ЕС, дзе абаронная прамысловасць фрагментаваная; і ці хопіць еўрапейскага вытворчага патэнцыялу, каб у выпадку неабходнасці хутка маштабавацца.
Будучыню вызначыць, хто будзе дзейнічаць хутчэй — дзяржавы, здольныя аператыўна закупляць і разгортваць танныя перахопнікі і беспілотныя сістэмы, ці праціўнік, здольны масава прымяняць аднаразовыя беспілотнікі.