Навукоўцы разгадалі таямніцу пяці тысяч ям у Перу
1- 10.11.2025, 21:54
- 7,712
Гэта маштабная пабудова была адкрыта ў 1933 годзе.
Археолагі з Сіднэйскага ўніверсітэта прапанавалі тлумачэнне адной з самых загадкавых старажытных структур Паўднёвай Амерыкі — Монте-С'ерпе, комплексу з больш як 5200 аднолькавых ям, выбітых у грэбені ўзгорка на поўдні Перу. Навуковы артыкул на гэтую тэму апублікаваны ў часопісе Antiquity.
Гэта маштабная пабудова была адкрыта ў 1933 годзе. Аднак дагэтуль навукоўцы не маглі знайсці задавальняльную тэорыю таго, для чаго яна выкарыстоўвалася. У той жа час даследаванне аўстралійскіх навукоўцаў дазваляе меркаваць, што яна магла выконваць адразу дзве функцыі — быць рынкам і сістэмай уліку.
Каманда даследчыкаў пад кіраўніцтвам археолага Джэйкаба Бонгерса выкарыстала здымку з дрона і аналіз адкладаў унутры ям. У ўзорах выявілі крухмальныя зерніны і пылок кукурузы, амаранта, збожжавых і гарбузовых культур, а таксама рэшткі трыснёгу і вярбы — матэрыялаў, з якіх рабілі кошыкі. Як адзначаецца, гэтыя знаходкі дазволілі навукоўцам сцвярджаць, што ў старажытнасці ў ямах захоўваліся прадукты і тавары. Найхутчэй, іх дастаўлялі марскім шляхам і караванамі лам. Магчыма, гэта быў рынак культуры Чынча, якая існавала да інкаў.
Навукоўцы лічаць, што каля XV стагоддзя, з прыходам імперыі інкаў, Монте-С'ерпе мог быць пераабсталяваны ў маштабную ўліковую сістэму. Навукоўцы адзначылі, што размяшчэнне ям утварае блокі, якія структурна нагадваюць кіпу — інкскую сістэму вядзення ўліку падаткаў і запасаў. На думку даследчыкаў, Монте-С'ерпе служыў сацыяльнай тэхналогіяй, якая злучала гандаль, кантроль і рытуалы абмену.