«Бабуля прасіла знайсці нармальную працу і хадзіць «чыстэнькай»»

Беларуская настаўніца пакінула школу і стварыла ўласны брэнд.

«Замест таго каб прысвячаць час дзецям, штодня вырашаеш мільён задач. А потым у Threads яшчэ і напішуць, што ты замовіла адзенне ў Кітаі і выдаеш за сваё. Непрыемна? Так!» Анастасія працавала настаўніцай французскай мовы, але тры гады таму вырашыла сысці са школы і запусціла ўласную вытворчасць жаночага адзення. За некалькі гадоў маленькі бізнес вырас да кампаніі з уласнай вытворчасцю і штатам у 20 чалавек. Цяпер брэнд Annso прысутнічае ў двух крамах (хутка адкрыецца трэцяя) і анлайн. Пра тое, з якімі выклікамі сутыкаецца прадпрымальніца, колькі можна зарабіць на вырабах і як гэта — дзень за днём аддаваць сваёй справе ўсю сябе, яна распавяла ў інтэрв’ю Onlíner. Вось яе гісторыя.

З настаўніцы французскай — у заснавальніцу брэнда адзення

Анастасіі 37 гадоў. Яна паспела паралельна скончыць два ўніверсітэты: БГУИЯ (былы МГЛУ), дзе была студэнткай факультэта французскай мовы, і БДУ, у якім вывучала кіраванне персаналам.

— Па размеркаванні я працавала настаўніцай французскай мовы ў школе. Гэта было да першага дэкрэта. У мяне дзве дачкі: Ганна і Соф’я — дарэчы, у іх гонар я назвала свой брэнд. Мой брэнд адзення стаў для мяне яшчэ адным «дзіцём», бо я ўкладаю ў яго ўсю душу.

Пасля выхаду з першага водпуску па доглядзе за дзіцем я вярнулася да выкладання французскай мовы. А потым пайшла ў другі дэкрэт, з якога ў школу ўжо не вярнулася. Мне вельмі падабалася праца з дзецьмі, ды і французская мова мне блізкая, але сама арганізацыя працы ў школе і архаічная структура мяне не натхнялі. Таму вырашыла звольніцца.

У другім дэкрэце я пачала займацца вырабам аксесуараў для валасоў: павязак, абадкоў і банцікаў. З дзяцінства наведвала гурткі па вязанні і мадэляванні адзення ў Мінскім дзяржаўным палацы дзяцей і моладзі. Мне сапраўды падабалася шыць, але ў другім дэкрэце я зразумела, што не валодаю дастатковай уседлівасцю і цярпеннем, каб доўга і скрупулёзна ствараць кожную дэталь.

«Падпісчыкам падабалася сачыць за мной»

Ідэя з пашывам аксесуараў аказалася ўдалай. Заказаў у Анастасіі было шмат. Паводле слоў гераіні, усё гэта стала магчымым дзякуючы акаўнту ў Instagram. Многім падпісчыкам было цікава сачыць за асабістым брэндам майстрыхі, і вырабы заказвалі дзяўчаты з усіх куткоў Беларусі.

— Пра адзенне я пачала думаць у лістападзе 2021 года. Падышла да гэтага пытання грунтоўна. Вывучыла канкурэнтаў і стварыла табліцу, у якую занесла даныя з розных пляцовак: Instagram, сайтаў і маркетплэйсаў. Я падзяліла інфармацыю па катэгорыях: тканіна, футболкі, верхняе адзенне, касцюмная група, спадніцы і сукенкі. У табліцы пазначыла склад, памерную сетку і цэнавыя катэгорыі, а таксама краіны-вытворцы. Вывучыла ўсе мінусы: у кагосьці не было сайта, у іншых вузкая памерная сетка, трэція не давалі магчымасці прымераць адзенне. Давялося прачытаць нямала водгукаў, каб зрабіць высновы і не дапусціць памылак, якія зрабілі брэнды. Планавала выйсці на рынак улетку 2022 года.

Падрыхтоўка да старту бізнесу выклікала ў мяне велізарную цікавасць. Я чалавек, які хутка запальваецца новымі ідэямі і праектамі.

У мяне няма страху, бо калі ўсе жывыя і здаровыя, няма нічога, чаго варта было б баяцца. Тым больш я заўсёды хацела працаваць на сябе.

Бацькі выхавалі мяне з разуменнем, што трэба несці адказнасць за свае дзеянні. Калі працуеш па найме, немагчыма браць на сябе ўсё, бо поспех залежыць ад многіх фактараў і людзей. А калі круцішся ў сваёй справе, значна больш варыянтаў уплываць на вынікі дзейнасці.

Адлятаючыя гузікі і лішнія траты грошай

— Мне было зусім не страшна, хоць і давялося сутыкнуцца са складанасцямі: зрабіць якасны пашыў, знайсці першы шоурум, зацікавіць аўдыторыю. І нават ствараць адзенне па мерках было не заўсёды лёгка.

Самыя вялікія штаны, якія шылі без прымеркі, былі для дзяўчыны з таліяй 150 сантыметраў. Яны, дарэчы, селі выдатна, але гэта каштавала нам шмат нервовых клетак.

Мне хацелася дагадзіць усім кліенткам, таму я брала складаныя заказы, не падазраючы, наколькі гэта насамрэч цяжка.

А яшчэ мы спрабавалі шыць масава. Для будаўнічай кампаніі стварылі 30 мужчынскіх кашуль — ад XS да 3XL (на рост 2 метры). Яны селі добра, але гузікі адляталі, таму што магутнасці бытавой машынкі не хапала. З тых часоў прышываем толькі ўручную.

Анастасія распавядае, што на старце бізнесу сутыкнулася толькі з адной памылкай, якой можна было пазбегнуць, — гэта лішняя трата грошай.

— У мяне было шчаслівае дзяцінства. Эканоміць і збіраць грошы я не ўмею. У бізнесе я доўга купляла дарагую фурнітуру і тканіны, якія мне падабаліся.

Здавалася, што трэба мець усяго шмат, а потым гэта назапашвалася на складзе, што прыводзіла да замарожвання грошай.

Таму мая галоўная памылка заключалася ў тым, што я не акумулявала сродкі і не прадбачыла неабходнасці пакідаць грошы на будучыню. Я не ўсведамляла, што частку трэба адкладаць, а другую — траціць. Таксама варта было б размеркаваць плацяжы на розныя дні месяца.

«Бабуля была супраць: маўляў, трэба працаваць на «нормальнай» працы»

Анастасіі не давялося спрачацца з блізкімі, бо бацькі і супруг усімі сіламі падтрымлівалі яе ў ідэі заснаваць уласны брэнд.

— Адзіная, хто застаўся незадаволенай, — гэта мая бабуля. Яна часта кажа, што мне варта было б працаваць на «нормальнай» працы, напрыклад у школе настаўніцай, каб «хадзіць чыстэнькай і спакойненькай, адпрацаваць і пайсці дадому». Яе словы датычацца майго ненармаванага графіка.

На самой справе я працую вельмі шмат. У школе фактычна была на дзвюх стаўках: паўтары стаўкі і афіцыйнае рэпетытарства. Гэта разам давала амаль 36 гадзін на тыдзень, і з раніцы да вечара я заставалася ў школе. Аднак нават там працавала менш, чым цяпер, займаючыся бізнесам.

Магу прысвячаць сваёй справе сем дзён на тыдзень па 16 гадзін — вось такім працаголікам выхавалі мяне бацькі.

Бацькі і муж заўсёды падтрымліваюць мяне, выдатна разумеючы, колькі я працую і як я нерваваюся. Яны вераць у мяне, дапамагаюць ва ўсім: і з дзецьмі, і з прыгатаваннем ежы. Часта абед, напрыклад, дастаецца мне ад бацькоў. Мой супруг дапамагае на вытворчасці, бо мужчынская сіла сапраўды патрэбная, а эмацыйная падтрымка ў цяжкія моманты неабходная. Часам я, вядома, губляю ўпэўненасць, але гэта доўжыцца недаўга.

«На адкрыццё бізнесу пайшло каля $5 тыс.»

Брэнд жаночага адзення Annso з’явіўся ў 2022 годзе. Тут можна знайсці паўсядзённае адзенне: футболкі, світшоты, лонгслівы, джынсы і многае іншае. У кампаніі закупляюць тканіны ў пасярэднікаў і распрацоўваюць уласныя лякалы. Цяпер да падрадчыкаў не звяртаюцца, кроем, пашывам і продажамі займаюцца супрацоўнікі брэнда. Але раней частка задач аддавалася на аўтсорс.

— Для адкрыцця бізнесу мне патрэбны быў невялікі стартовы капітал — каля $5 тыс. Я выкарыстоўвала гэтыя сродкі паступова. Спачатку ў нас не было ўласнай вытворчасці, а тканіны купляліся ў розніцу. Пашыў на аўтсорсе забяспечваў неабходныя рэсурсы: аплату працы і арэнду, — таму несці гэтыя выдаткі мне не даводзілася.

Пашыў вёўся ў іншым горадзе, таму мне даводзілася двойчы ездзіць да станцыі метро «Усход»: спачатку — каб адправіць тканіны маршруткай у Барысаў, а потым — каб забраць гатовыя вырабы. На этапе дапрацоўкі ўзораў даводзілася шукаць месца, каб прымераць рэчы і зрабіць неабходныя праўкі. Гэта выматвала, затое фінансавыя выдаткі былі нязначнымі.

Ніводнаму маладому бізнесу не раю на старце ўкладацца ў ўласную вытворчасць.

Канечне, сабекошт пашыву выходзіць вышэй, але не трэба інвеставаць у дарагое абсталяванне, пакуль не праверана бізнес-мадэль.

«Працаваць з непрыемнымі людзьмі мне проста не хочацца»

Цяпер усю вытворчасць брэнд вядзе самастойна: купілі гатовы бізнес з абсталяваннем за $8 тыс. У камандзе ў Анастасіі каля 20 чалавек. Паводле слоў гераіні, не заўсёды атрымлівалася знайсці ідэальных кандыдатаў з першага разу. Бывалі памылкі і сітуацыі, калі супрацоўнікі сыходзілі.

— Усё ж пачыналася проста як хобі — мадэлі адшываліся хаатычна. Потым паступова пашыраўся штат, закуплялася абсталяванне, выбудоўвалася бізнес-мадэль. Вось так маё маленькае захапленне ператварылася ў бізнес са штатам у 20 чалавек. Гэта вялікі груз, які прымушае ставіцца да справы адказна.

На вытворчасці ў нас моцная каманда. Таму, калі прыходзіць новы супрацоўнік, мы яго ўсяляк тэстуем. Напрыклад, правяраем навыкі ў працы з матэрыяламі і ўвагу да дробязяў. Гэта важна, таму што мы маем справу з дарагімі тканінамі.

Асабістыя якасці кандыдатаў маюць для мяне значэнне, таму што я сама праводжу шмат часу на вытворчасці. Працаваць з непрыемнымі людзьмі мне проста не хочацца. Розныя былі сітуацыі. Напрыклад, адна швачка проста знікала. Першы раз — на некалькі дзён: сказала, што дачка пры смерці. Вядома ж, я ўвайшла ў яе становішча. Другі раз у яе «памерла свякроў» — тады пра супрацоўніцу не было чутно дзве тыдні. Давялося з ёй развітацца. Дарэчы, як высветлілася, дачкі ў яе ніколі і не было, толькі сын…

Што да кансультантаў, важныя не толькі прафесійныя навыкі, напрыклад уменне прадаваць і камунікатыўныя здольнасці, але і асабістая ўключанасць. Яны павінны быць гатовыя дапамагчы кліентам, падказаць і даць парады. Менавіта так мы будуем нашу каманду.

«Складанасці — гэта нармальная частка працы»

Адбор тканін Анастасія праводзіць самастойна. Для гераіні важна, якія матэрыялы будуць у калекцыі. Пры выбары яна ўлічвае каляровую гаму, характарыстыкі і тактыльныя адчуванні.

— Часцей за ўсё я выбіраю італьянскія і грэчаскія матэрыялы, для падшэўкі — толькі палівісказныя тканіны, цалкам сінтэтычных на вытворчасці няма. Я абажаю мяккія і прыемныя навобмацак тканіны.

Паводле слоў Анастасіі, не бывае ні дня без складанасцяў і выклікаў.

Нашмат прасцей проста купіць тавар і прадаць яго, чым ствараць нешта новае.

Напрыклад, здараюцца затрымкі ў пастаўках тканін: яны могуць спазняцца, не супадаць па колеры або метражы ці ж якасць аказваецца не такой, як чакалася. У такіх выпадках даводзіцца афармляць вяртальныя накладныя і пісаць лісты са скаргамі на брак. Пасля гэтага трэба чакаць замену або вяртанне грошай, каб зноў выкупіць матэрыялы.

— Часам супрацоўнікі хварэюць і могуць адсутнічаць цэлы месяц. Гэта цяжка, бо былі планы, а фактычная прадуктыўнасць аказваецца ніжэй за запланаваную. Таксама сутыкаемся з праблемамі ў крамах: у нас недастаткова месца для вялікага асартыменту. З-за гэтага некаторыя рэчы могуць выглядаць не так прывабна, як хацелася б, а гэта негатыўна ўплывае на продажы.

Складанасці ў вытворчасці — гэта нармальная частка працы, і мы навучыліся спраўляцца з імі без панікі. Бывае, не хапае абаротных сродкаў, і гэта таксама частка бізнесу. У такіх выпадках мы аптымізуем адток сродкаў (адтэрміноўка плацяжоў) і складаем плацёжны каляндар (раўнамерна раскладваем траты па месяцы). Вельмі важна не зацыклівацца на дробязях. Часам нешта атрымліваецца неідэальна, але галоўнае — дзейнічаць і рухацца наперад.

«Выручка — больш за 100 тыс. рублёў у месяц»

Сярэдні чэк на адзін выраб складае 250 рублёў. Цана абумоўлена тым, што пашыў вядзецца ў Беларусі і ёсць абавязацельствы па арэндзе плошчаў.

— Нашы супрацоўнікі працуюць у камфортным цэху, рэгулярна праводзіцца тэхнічнае абслугоўванне абсталявання, уключаючы частую замену алею.

Канечне, можна было б закупляць тканіны ў Кітаі па нізкай вартасці ($1—2 за метр), заказваць іх вялікімі партыямі і за кошт гэтага зніжаць цану. Аднак мы не можам быць упэўненыя ў якасці такога матэрыялу. Вярнуць бракованую тканіну з Кітая будзе вельмі складана, і невядома, што нас чакае: матэрыял можа быць сапсаваны, мець цвіль або нізкую зносаўстойлівасць.

Мы купляем тканіну даражэй — па $6—35 па курсе. Адразу бачым яе якасць і можам хутка пратэставаць, не заказваючы ў вялікіх аб’ёмах. Гэта ўплывае на канчатковы кошт вырабаў.

Паводле слоў Анастасіі, выручка кампаніі можа дасягаць шасцізначных сум — больш за 100 тыс. рублёў. Аднак большая частка ідзе на выдаткі.

— Зарплатны фонд — гэта самая вялікая складовая нашых расходаў. Арэнда ўсюды камерцыйная — вытворчасць абыходзіцца ў $1000+ у месяц.

У нас прадстаўлены два корнеры ў модных прасторах, дзе можна ўжывую ўбачыць і прымерыць рэчы. Акрамя таго, мы працягваем актыўна інвеставаць у рэкламу.

Працуем без выкарыстання крэдытных сродкаў. Калі я звярнулася ў адзін з банкаў з просьбай прадаставіць овердрафт, мне адмовілі, спаслаўшыся на тое, што ў мяне адкрытае ІП і банку не было вядома пра наяўнасць там крэдытных рэсурсаў. Адказ падаўся мне дзіўным, у выніку мы засталіся без овердрафту.

Тым не менш мы працягваем працаваць на ўласныя абаротныя сродкі. На этапе росту бізнесу заўсёды адчуваецца недахоп сродкаў, што стварае стрэсавыя сітуацыі, асабліва ў перыяд перад выплатай падаткаў.

«Непрыемна, калі ў сацсетках пішуць, што мы замаўляем адзенне ў Кітаі і выдаем за сваё»

— Вядзенне ўласнага бізнесу — гэта складаная задача. Заўсёды даводзіцца думаць, як вырашыць тую ці іншую праблему.

Замест таго каб прысвячаць час дзецям, штодня вырашаеш мільён задач.

А потым у Threads яшчэ і напішуць, што ты замовіла адзенне ў Кітаі і выдаеш за сваё. Непрыемна? Так! Менавіта таму я стараюся ўспрымаць бізнес як марафон, а не спрынт — гуляць ён павінен у доўгую, і трэба навучыцца не звяртаць увагі на невялікія неўладкаванасці, а лепш траціць энергію на больш глабальныя задачы.

Планы на найбліжэйшую будучыню ў брэнда маштабныя. Зусім хутка адкрыецца трэцяя крама ў сталічным гандлёвым цэнтры.

Вельмі хацелася б, каб брэнд выйшаў за межы Беларусі, таму мы ўжо глядзім у бок Расіі і Еўропы. Але спачатку неабходна «дашліфаваць» усе нюансы ў цяперашняй працы.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com