Як кітайцы засялялі Віцебшчыну

Гісторыя калгаса «Кантонская камуна».

Кітайская гаспадарка ў розны час займалася вырошчваннем ільну, агародніны і садавіны.

У Віцебскім раёне адзін з турыстычных маршрутаў называецца «Кітайскі след у гісторыі Прыдзвіння», пішуць «Віцьбічы».

Ён расказвае пра жыццё кітайцаў, якія прыехалі на тэрыторыю Беларусі ў XX стагоддзі. І не проста пасяліліся тут, а стварылі ўласны калгас.

Калі кітайцы прыехалі на Віцебшчыну

Са слоў дырэктара Віцебскага раённага гісторыка-краязнаўчага музея Сяргея Зыбіна, першыя кітайцы пачалі масава сяліцца ў вобласці яшчэ ў гады Першай сусветнай вайны.

У Грамадзянскую вайну ў Віцебску аселі больш за 40 кітайскіх падданых.

«Большасць з іх працавалі ў гарадскім асенізацыйным абозе. У 1928 годзе чатыры кітайскія сям'і атрымалі зямлю ў Мікалаеўскім сельсавеце Віцебскага раёна, каля вёсак Маркавічаў і Баранава, для стварэння калектыўнай гаспадаркі. Там і з'явіўся калгас «Кантонская камуна», - распавёў Зыбін.

Кітайцы-ўдарнікі

Гэта быў адзіны ў БССР кітайскі калгас. У пачатку гаспадарка спецыялізавалася на вырошчванні садовых і агародніцкіх культур.

Праз нядоўгі час пасля стварэння ў калгас пачалі ўступаць беларусы, палякі, латышы і юдэі. Тады садова-агародніцкая арцель стала камунай.

У 1934 годзе калгас, які стаў інтэрнацыянальным, атрымаў імя першага сакратара ЦК Камуністычнай партыі Беларусі Мікалая Гікалы. Ён неўзабаве стаў перадавой гаспадаркай, атрымаў льнаводчую спецыялізацыю.

Кітайцы Чжан Ванфу і Сін Судзі сталі найлепшымі работнікамі. Іх адпраўлялі дэлегатамі на раённыя і рэспубліканскія з'езды калгаснікаў-ударнікаў.

Знікненне «Кантонскай камуны»

У 1937 годзе калгас атрымаў імя ХХ-годдзя Кастрычніка. У гэты час ён пачаў губляць «кітайскае аблічча», многія яго работнікі пакінулі Маркавічы і працавалі ў іншых гаспадарках, а таксама ў Віцебску.

Некаторыя кітайцы загінулі на франтах Вялікай Айчыннай вайны і ад рук нямецка-фашысцкіх захопнікаў на акупаванай тэрыторыі.

Апошнія калгаснікі-кітайцы жылі ў вёсцы Маркавічах у канцы 1950-х гадоў.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com