Навукоўцы раскрылі адну з загадак гіганцкіх дыназаўраў
1- 8.09.2025, 15:40
- 3,150
Праведзена новае даследаванне.
Гісторыя нашай планеты налічвае мільярды гадоў і за гэты час Зямля стала домам для неверагоднай колькасці відаў. Аднымі з найбольш вядомых і страшных драпежнікаў лічацца дыназаўры, якія дзесяткі мільёнаў гадоў таму вымерлі з-за падзення астэроіда Чыксулуб на Зямлю, піша Science Alert (пераклад — «Фокус»).
Некаторых дыназаўраў згубіў не астэроід
У новым даследаванні навукоўцы выявілі, што некаторых дыназаўраў каля 80 мільёнаў гадоў таму, яшчэ да падзення астэроіда, згубіў менш буйны вораг. Каманда выявіла доказы таго, што патэнцыйна смяротнае захворванне костак пагражала жыццю многіх даўгашыйных дыназаўраў на тэрыторыі сучаснай Бразіліі.
Вядома, што гэта адны з найбуйнейшых дыназаўраў Паўднёвай Амерыкі, і тым не менш іх вораг быў вельмі маленькі. Навукоўцы апісалі старажытныя шкілеты шасці заўрапод з Бразіліі, якія маюць прыкметы астэаміэліту — разбуральнай інфекцыі костак, выкліканай бактэрыяй, грыбком, вірусам або паразітам. Сёння гэта інфекцыя паражае млекакормячых, птушак і рэптылій.
Паводле слоў вядучага аўтара даследавання, палеантолага Тыта Аўрэліяна з Рэгіянальнага ўніверсітэта Карыры ў Бразіліі, яны з калегамі лічаць, што ў мелаўым перыядзе гэта захворванне, верагодна, згубіла дыназаўраў. Старажытная радзіма заўрапод у Бразіліі калісьці ўяўляла сабой сетку няглыбокіх, павольнацякучых рэк і абшырных вадаёмаў са стаячай вадой — ідэальнае месца для патагенаў і іх пераносчыкаў.
У той жа час заўраподы, верагодна, аддавалі перавагу гэтым вільготным экасістэмам — іх сляды часта знаходзяць у старажытных поймах і балотах. Паводле Аўрэліяна, раней навукоўцам нячаста ўдавалася выяўляць інфекцыйныя захворванні ў заўрапод, а першыя з іх былі апублікаваныя толькі нядаўна.
Скамянеласці, вывучаныя навукоўцамі, былі знойдзены ў перыяд з 2006 па 2023 год у бразільскім штаце Сан-Паўлу. У новым даследаванні навукоўцы прааналізавалі іх і прыйшлі да высновы, што яны належаць да аднаго і таго ж палеанталагічнага помніка. Гэта дазваляе меркаваць, што ў той перыяд у рэгіёне існавалі ўмовы для заражэння многіх людзей патагенамі.
Крохатны вораг гіганцкіх дыназаўраў
Паводле слоў Аўрэліяна, паколькі ні адно з паражэнняў костак не дэманструе прыкмет гаення, інфекцыя, верагодна, была актыўнай на момант смерці. Больш за тое, навукоўцы лічаць, што яна таксама спрыяла развіццю інфекцыі.
Каманда таксама выявіла, што інфекцыя костак хутка распаўсюджвалася. Больш за тое, у адрозненне ад слядоў укусаў дыназаўраў, паражэнні костак маюць "хаатычную структуру". Вынікі паказваюць, што некаторыя косці заўрапод маюць паражэнні толькі на ўнутраным баку, у той час як іншыя, з больш выяўленай інфекцыяй, дэманструюць круглыя бугаркападобныя выступы звонку.
Даныя сведчаць, што захворванне можа развівацца па-рознаму, магчыма, у залежнасці ад віду дыназаўра або тыпу ўзбуджальніка. Такім чынам, навукоўцы прыйшлі да высновы, што дыназаўры, магчыма, і былі самымі буйнымі драпежнікамі ў гісторыі планеты, але нават самыя крохатныя патагены маглі пагражаць іх панаванню.