Нацбанк стварае паніку на валютным рынку

Такія паводзіны могуць прывесці да таго, што яму прыйдзецца падтрымліваць курс з дапамогай рэзерваў, якія зусім не вялікія.

Большасць беларускіх банкаў, якія з'яўляюцца асноўнымі трымальнікамі сродкаў фізічных асоб, абвясцілі пра значнае павелічэнне адсоткавых ставак па рублёвых укладах. Сітуацыю ў інтэрв'ю сайту camarade.biz пракаментаваў эксперт Антон Балтачко.

- Як заявіла кіраўнік Нацыянальнага банка Надзея Ермакова, за 10 дзён ліпеня насельніцтва перавяло з дэпазітаў у беларускіх рублях на валютныя рахункі больш за 1 трыльён рублёў. І яшчэ больш за 100 мільёнаў даляраў пакінула на руках. Напрыклад, у мінулым месяцы, дэпазіты фізічных асоб зменшыліся толькі на 72 мільярды рублёў. Маштаб адтоку рублёў прыкметны без акуляраў.

- А для чаго беларускія банкі пачалі праяўляць такую актыўнасць?

- Каб у іх быў дастатковы ўзровень ліквіднасці. Тым больш, улічваючы, што хутка надыходзіць тэрмін адлічэнняў па нормах рэзервавання. Заўважу, што банкі шукаюць грошы не толькі на рынку сярод фізічных асоб, але і на міжбанку. Стаўкі па прыцягненню ліквіднасці ўжо дасягнулі 40%.

- Некаторыя спецыялісты мяркуюць, што Нацбанк у чарговы раз уключыў адміністрацыйны рэсурс…

- Гэта можна назваць другой, менш відавочнай, прычынай таго, што адбылося. Не выключаю, што Нацбанк з дапамогай тэлефоннага права мог сказаць сваё важкае слова, рэкамендаваць павысіць стаўкі для прыцягнення беларускіх рублёў.

- Навошта гэта яму трэба?

- Усё проста: Нацбанк не жадае, каб ціск на курс беларускага рубля павялічваўся з-за жадання насельніцтва купіць замежную валюту.

- Тады патлумачце: чаму стаўка рэфінансавання зніжаецца, а адсоткавыя стаўкі растуць. Ці няма тут супярэчнасці?

- Стаўка рэфінансавання ўжо даўно нічога не вырашае. Стаўкі па дэпазітах, крэдытах, на міжбанку ўстанаўліваюцца далёка за яе межамі. Бо акрамя стаўкі рэфінансавання існуе яшчэ цэлы шэраг іншых ставак, якія вызначаюць правілы гульні.

- Ці не звязанае, на Ваш погляд, павелічэнне ставак з інфляцыйнымі чаканнямі насельніцтва?

- Людзі адчуваюць, што стаўкі па дэпазітах падаюць, а кошты на рынках растуць і што курс павольна, але ўпэўнена расце. Вось яны і спрабуюць перастрахавацца ад паўтарэння 2011 года, калі іх ўклады рэзка абясцэніліся.

- Чым багатыя для эканомікі падобныя дзеянні банкаў?

- Хутчэй наступствы могуць быць ад дзеянняў грамадзян, якія здзяйсняюць набегі на банкі, убачыўшы самае нязначнае ваганне курсу. Вядома ж тут вялікая віна Нацбанка, што ён не праводзіць публічнае абмеркаванне сітуацыі - не тлумачыць, што будзе і як дзейнічаць насельніцтву. Таму Нацбанк фактычна сам стварае паніку на рынку, імкнучыся ручнымі метадамі рэгуляваць сітуацыю. Але такія паводзіны могуць прывесці да таго, што яму прыйдзецца падтрымліваць курс з дапамогай рэзерваў, якія не занадта вялікія.

- Ну з гэтым, як сцвярджае прапаганда, у Беларусі ўсё ў парадку…

- Вы правільна адзначылі: «сцвярджае прапаганда». У нас, як правіла, гэта далёка не адно і тое ж з рэальным становішчам спраў. Просты прыклад - золатавалютныя рэзервы. Быццам бы, сума ў 8 мільярдаў даляраў і прыстойная, але тут максімум толькі 3 мільярды «жывых» наяўных сродкаў. Усё астатняе - нізкаліквідныя актывы. Як толькі пойдзе скарачэнне запасаў, Беларусь у чарговы раз апынецца на краі эканамічнага абрыву. І калі ўпадзе, то падаць будзе балюча!