«Ліцвіны». Амерыканскі футбол па-беларуску

Калі вы пра гэта яшчэ не ведалі, то ў Менску грунтуюцца цэлых два клуба амерыканскага футбола - «Менскія Зубры» і «Ліцвіны».

Для ўнутранага чэмпіянату мала, затое калі скааперавацца з суседзямі з Расеі і Украіны цалкам можна жыць і нават разыгрываць трафеі. Карэспандэнт pressball.by даведаўся ў лайнмена і PR-мэнэджара «Ліцвінаў» Паўла Далганава, колькі трэба мець грошай, каб дазволіць сабе гуляць у амерыканскі футбол, ці ёсць перад кім выступаць у родных палестынах, а таксама распытаў, як арганізаваны побыт менскага клуба.

- Як ўзніклі «Ліцвіны»?

- Гісторыя «Ліцвінаў» бярэ пачатак восенню 2010 года. На той момант у Беларусі існаваў толькі адзін профільны клуб - «Менскія Зубры». па сённяшні дзень: мы даем магчымасць праявіць сябе ўсім жадаючым.Старшыня Беларускай федэрацыі амерыканскага футбола (БФАФ) Ігар Жукоўскі стварыў другі. Склад новай каманды ўкамплектавалі моладдзю тых жа «Зуброў», а таксама хлопцамі з іншых відаў спорту. Тады шмат хто захацеў паспрабаваць сябе ў футболе. Хтосьці сыходзіў, не вытрымаўшы нагрузак, з'яўляліся новыя людзі... Гэты працэс доўжыцца

У 2011-м «Ліцвіны» заявіліся ў чэмпіянат Украіны і правялі першы афіцыйны сезон. Моладзь атрымала каласальны вопыт у гульнях з камандамі, якія былі на галаву вышэй класам, абрасла мясам. І на наступным турніры - «Кубку Вітаўта-2011» у Менску - «Ліцвіны» адчувалі сябе значна больш упэўнена. Занялі другое месца.

Той восенню ў аўтамабільнай катастрофе загінуў Ігар Жукоўскі. Гэта стала наймацнейшым ударам для футбольнай супольнасці ўсёй Беларусі. У складаныя часы трэнерскі штаб, які ўзначаліў Аляксандр Кукса, згуртаваў каманду агульнай ідэяй і падрыхтаваў да новага сезона. На форме «Ліцвінаў» з гэтага часу ёсць знак у памяць пра Ігара (жалобная стужка на правым плячы - заўв.аўт.).

- Выходзіць, да вас можа прыйсці любы мінак?

- Так, любы чалавек з вуліцы. Патрэбная толькі вера ў сябе. Але гэта цяжка - упарта трэніравацца, удасканальваць сваё цела і характар. Усё роўна, колькі ты сёння ціснеш ад грудзей і як хутка бегаеш. Важна, на што ты гатовы пайсці, каб навучыцца рабіць гэта лепш за іншых. Той, хто пераможа сябе, пераможа і суперніка.

У нас у складзе шмат паспяховых спартсменаў, якія і так былі добра падрыхтаваныя, але ёсць і звычайныя хлопцы, якія проста адарвалі «пятую кропку» ад канапы і аднойчы прыйшлі на трэніроўку.

- Чаму менавіта «Ліцвіны»?

- У любым гульнявым відзе спорту ёсць традыцыі, ад якіх і ідуць пры выбары назвы. У амерыканскім футболе, як правіла, прыдумляюць нешта драпежнае («Мядзведзі»), або ваяўнічае («Варвары»), або звязанае з гісторыяй рэгіёну. Брэнд «Ліцвіны» выразна прадстаўляе нашу краіну. У тым ліку і на міжнародных спаборніцтвах.

- Амерыканскі футбол - нятанны спорт: пераезды, форма, арэнда трэніровачнага поля... Цяжка знайсці ў Менску людзей, якія гатовыя спансаваць гэты непапулярны ў Беларусі від?

- Пытанне фінансавання вельмі актуальнае. У нас няма дзяржаўнай падтрымкі, усе выдаткі кладуцца на кіраўніцтва каманды і гульцоў. Усё аплачваем з уласнай кішэні. Напрыклад, камплект формы для аднаго гульца (шлем, каркас, гульнявой і трэніровачны тэкстыль, буцы) каштуе ад 500 даляраў і вышэй. Гэта дарагое задавальненне. Клуб забяспечвае асноўны склад гульнявой формай, але з часам кожны гулец набывае індывідуальны камплект, які «бліжэй да цела».

- Ваш галоўны канкурэнт у межах краіны - «Зубры». Вы варагуеце?

- Варожасць - занадта гучнае слова. Гэта здаровае спартыўнае супрацьстаянне двух сталічных каманд з рознай гульнявой філасофіяй, унутрыкаманднай атмасферай і арганізацыяй. Паядынкі паміж «Зубрамі» і «Ліцвінамі» заўсёды будуць насіць асаблівы характар, але гэта толькі на карысць відовішчнасці. Футбол - жорсткая, кантактная гульня. І жаданне даказаць сваю перавагу над супернікам - гэта нармальна. Але ўсё ў рамках правілаў, зразумела. Наогул, гэта вельмі сумленная гульня, якая прад'яўляе да спартсменаў асаблівыя патрабаванні ў частцы паводзінаў на полі і па-за ім.

- «Ліцвіны» - непрафесійная каманда. Кім гульцы з'яўляюцца ў звычайным жыцці?

- Так, мы не прафесіяналы і не зарабляем грошы гульнёй. Але гэта не значыць, што і стаўленне да спорту ў нас аматарскае. Гэта нават не хобі, а важная частка нашага жыцця. Зразумела, усе гульцы і трэнеры ўмеюць нешта рабіць апроч футбола. У нашай камандзе ёсць і бізнесмены, і будаўнікі, і слесары, і праграмісты. Днём мы звычайныя людзі, вашы суседзі і дзелавыя партнёры. Але калі выходзім на поле, мы гладыятары.

- У чым асаблівасць трэніровак у амерыканскім футболе?

- Трэніровачны працэс у амерыканскім футболе - цэлая сумесь навук. З гэтай нагоды выдадзеныя тысячы метадычных дапаможнікаў і навучальных відэа. Толькі на першы погляд тое, што адбываецца на полі, здаецца бессэнсоўным і хаатычным перамяшчэннем гульцоў, гатовых біць адзін аднаго без нагоды. На самай справе амерыканскі футбол - гэта шахматы з жывымі людзьмі замест фігур.

Любое атакавальнае або абарончае дзеянне заўсёды запланаванае трэнерскім штабам. Гульцы павінны беспамылкова выконваць сваю працу, каб каманда дзейнічала, як адзіны механізм. Гэты працэс патрабуе ад усіх, хто ўдзельнічае ў гульні, хутка ўзважваць і прымаць рашэнні. Стэрэатыпы пра недалёкіх гульцоў-граміл у корані несправядлівыя. Мала быць проста моцным і хуткім. Патрабуецца яшчэ і розум.

Абавязковым элементам падрыхтоўкі з'яўляюцца тэарэтычныя заняткі - як агульнакамандныя, так і індывідуальныя - з разборам камбінацый і гульнявых сітуацый. У кожнай каманды ёсць так званы «playbook» - кніга камбінацый. Гэта наша Біблія, якую кожны абавязаны ведаць назубок. Розныя каманды выкарыстоўваюць розны набор пабудоў гульцоў і схемы розыгрышаў.

Гульнявыя трэніроўкі праводзяцца два-тры разы на тыдзень. Адпрацоўваюцца і найграваюцца камбінацыі, узаемадзеянне гульцоў, маршруты іх перамяшчэння па полі. Некалькі разоў на тыдзень праводзяцца трэніроўкі па агульнафізічнай падрыхтоўцы - гэта крос па перасечанай мясцовасці ў любы час года і пры любым надвор'і. Затым функцыянальны трэнінг. Вядома, рэгулярнае наведванне трэнажорнай залы.

У выніку - тэарэтычная, сілавая, лёгкаатлетычная і функцыянальная падрыхтоўка шляхам штодзённых высокаінтэнсіўных трэніровак. Зразумела, нагрузкі вар'іруюцца ў залежнасці ад этапу сезоннай падрыхтоўкі, бываюць палегчаныя і скарочаныя трэніроўкі, усё падпарадкоўваецца агульнаму гадавому плану.

- Хто ўваходзіць у адміністрацыйны штаб «Ліцвінаў»?

- Увесь менеджмент і адміністрацыйныя функцыі ляжаць на трэнерскім штабе і гульцах. У нас восем вопытных трэнераў і дастаткова кваліфікаваных спецыялістаў сярод гульцоў. Яны спраўляюцца з усімі задачамі.

- Вы выступаеце ў ВЛАФ. Раскажы што гэта за ліга і як ідуць справы з АФ у Расеі і Украіне.

- У гэтым годзе «Ліцвіны» змагаюцца за Кубак усходняй лігі амерыканскага футбола. Турнір аб'яднаў каманды з Беларусі, Расеі і Украіны. Наогул, на прасторах СССР няма прафесійных клубаў. Ёсць адзінкавыя выпадкі запрашэння гульцоў з еўрапейскіх каманд, якія выступаюць за грошы, але і гэта пакуль рэдкасць.

У 2012 годзе ў драматычным фінале Кубка ВЛАФ мы саступілі супернікам з Масквы, таму ў гэтым сезоне нацэленыя толькі на чэмпіёнства.

- Для мяне стала адкрыццём, калі даведаўся, што ў Беларусі ёсць людзі, якія займаюцца амерыканскім футболам больш за 10 гадоў…

- Амерыканскі футбол на прасторах былога СССР - далёка не самы папулярны від спорту, хоць першыя каманды з'явіліся больш за 20 гадоў таму. У плане яго папулярызацыі рабілася не шмат. Гэтая праблема пераклікаецца з праблемай спонсарскай падтрымкі. Пакуль пра амерыканскі футбол мала кажуць, у яго не будуць укладаць грошы.

Наша першачарговая задача - выйграваць матчы і турніры, дарыць людзям нагоду для гонару за свой горад і краіну. І тады незразумелы спорт са складанымі правіламі стане бліжэй і радней. А ў плане відовішчнасці амерыканскі футбол-менавіта тое, што трэба сучаснаму гледачу. Хуткасць, сіла, жорсткая барацьба і моцныя эмоцыі. На ўсе гульні, якія праводзяцца ў Менску, уваход бясплатны. Рэдкія гледачы застаюцца абыякавымі...