Надзвычайнае скарачэнне ў Расеі: Льгот для Беларусі не будзе

Мінфін РФ балансуе бюджэт з нябачанай жорсткасцю.

Маштабы прапанаванага Мінфінам «бюджэтнага манеўру» апынуліся настолькі вялікія, што для яго разгляду спатрэбілася спецнарада ў прэзідэнта Уладзіміра Пуціна. Акрамя пяціадсоткавага скарачэння ўсіх бюджэтных расходаў кожныя тры года прапануецца правесці ў 2016 годзе дадатковае трохадсоткавае скарачэнне дзяржзакупак, дзяржпраграмы ўзбраення і інвествыдаткаў. У 2014 годзе прапануецца адмовіцца ад індэксацыі заробкаў бюджэтнікаў і вайскоўцаў і адабраць у Беларусі нафтавыя льготы, у 2015-м - адмяніць льготны ПДВ, у 2016-м - канфіскаваць у бюджэт сродкі ад продажу 19,5% акцый «Раснафты», піша «Коммерсант».

Да ўчорашняй нарады ў прэзідэнта Уладзіміра Пуціна ў Нова-Агарове Мінфін скараціў асноўныя параметры федэральнага бюджэту на 2014-2015 гады ад праекціровак 4 ліпеня 2013 года, папярэдне ж адобраных урадам. У новых разліках Мінфіна, з якімі «Ъ» удалося азнаёміцца, даходы ад несыравіннага сектара эканомікі ў бліжэйшыя тры гады ўпадуць на 1,7 трлн руб. у параўнанні з чэрвеньскімі бюджэтнымі праекціроўкамі. Пік падзення нафтагазавых даходаў бюджэту запланаваны Мінфінам на 2015 год - да 7,6 трлн руб. супраць 8,3 трлн руб., на якія яшчэ ў чэрвені разлічваў урад. Сур'ёзнага скарачэння несыравіннай эканомікі Мінфін чакае і ў 2014 годзе - гэтыя даходы для бюджэту скароцяцца на 611,9 млрд руб. ад ліпеньскіх разлікаў.

Пачатку выхаду з крызісу, па падліках Мінфіна, можна чакаць толькі ў 2016 годзе (парадаксальна, але менавіта на гэты час урад прагназуе рэзкае зніжэнне дзяржінвестыцый - гл. стар 2). Пры гэтым бюджэтныя чаканні разыходзяцца з ацэнкамі Мінэканамразвіцця, які пагоршыў макраэканамічны прагноз у жніўні. Паводле разлікаў Мінэканамразвіцця, пік скарачэння прыбытку найбуйнейшых кампаній як раз прыйдзецца на 2016 год - да гэтага ён у параўнанні з ранейшымі прагнозамі скарачаецца лінейна. У дакументах Мінфіна паказваецца, што падзенне ненафтагазавых даходаў не будзе гэткім значным, як ў 2014 і 2015 гадах. Свой ранейшы прагноз па гэтых даходах у 2016 годзе Мінфін паменшыў толькі на 387,4 млрд руб., пры гэтым відавочна разлічваючы на эфект крызісу 2008 года, калі, нягледзячы на падзенне прыбытку кампаній, іх абарот рос і ўслед за ім не скарачаліся і паступленні ПДВ.

Пагаршэнне несыравіннага сектара паўплывае і на рост бюджэтнага дэфіцыту: у 2014 годзе - на 0,1% да ВУП, у 2015 годзе - на 0,5%. І калі ў 2014 годзе сціплае павелічэнне дэфіцыту бюджэту на 68,4 млрд руб. тлумачыцца максімальнай мабілізацыяй нафтагазавых даходаў, то ўжо ў 2015 годзе Мінфін ацэньвае амаль двухразовае павелічэнне дэфіцыту ў параўнанні з чэрвеньскімі разлікамі - да 874,8 млрд руб., або 1,1% ВУП. Гэтыя разлікі апынуліся нават горш абяцанняў кіраўніка Мінфіна Антона Сілуанава, які на саміце G20 абяцаў пяціадсоткавае скарачэнне выдаткаў бюджэту, за выключэннем сацыяльных выдаткаў, пры нязменнасці асноўных параметраў, адобраных урадам у ліпені.

Учора ў Крамлі абмяркоўвалі, зыходзячы з мінфінаўскіх чаканняў крушэння несыравіннай часткі эканомікі, больш маштабнае скарачэнне бюджэтных выдаткаў. Зараз Мінфін прапануе скарачаць бюджэтныя выдаткі двойчы. Перш за ўсё ўжо згадванае пяціадсоткавае скарачэнне кожныя тры гады можа стацца і 10% зніжэння дзяржвыдаткаў. У тэкставай частцы дакументаў Мінфіна пазначанае «скарачэнне выдаткаў на 5%», але разлікі відавочна прыведзеныя, зыходзячы з дзесяціадсоткавага скарачэння. У 2014 годзе гэтая мера дасць магчымасць вызваліць у бюджэце 137,2 млрд руб. Пры агульным аб'ёме расходаў бюджэту ў 1,38 трлн руб. гэта відавочна больш за 5%. Пад скарачэнне не патрапяць толькі 16 бюджэтных артыкулаў, сярод якіх названыя стыпендыі студэнтам, пенсіі ваеннаслужачым, зарплаты, датацыі на выраўноўванне бюджэтнай забяспечанасці і аплата міжнародных абавязацельстваў. Эканомія за трохгодку ацэненая Мінфінам у 489,2 млрд руб. Іншае скарачэнне выдаткаў на 3% прапануецца правесці ў 2016 годзе. Пад яго трапяць дзяржзакупкі, дзяржпраграма ўзбраення «і іншыя несацыяльныя выдаткі». Эканомія ацэньваецца ў 176,1 млрд руб., але для збалансаванасці бюджэту гэтага недастаткова.

Дадаткова Мінфін прапануе «прапусціць ў 2014 годзе індэксацыю выдаткаў на аплату працы і грашовага забеспячэння ваеннаслужачых».

Пры гэтым травеньскія ўказы Пуціна, і перш за ўсё выраўноўванне заробкаў асобных катэгорый бюджэтнікаў да среднерынкавага ўзроўню, прапануецца выканаць у поўным аб'ёме, яны пад скарачэнні не трапілі. Затое прапануецца зэканоміць на стымуляванні стажу «ўсіх пенсіянераў»: выдаткі на гэтыя мэты ў 2015-2016 гадах маглі б скласці 217 млрд руб.

Поспех «бюджэтнага манеўру» прапануецца замацаваць і «падатковым манеўрам». Падатковыя меры закрануць павышэнне стаўкі ПЗКВ на нафту пры зніжэнні лімітавай стаўкі вывазной мытнай пошліны на нафту. Акрамя таго, прапануецца адмовіцца ад льготнага дзесяціадсоткавага ўзроўню ПДВ на сацыяльныя тавары і перайсці на падлік падатку на маёмасць фізічных асоб на аснове яго кадастравага кошту. Даходы ад ПДВ асобна прапануецца павялічваць за кошт «скарачэння ценявога сектара эканомікі». Прычым, мяркуючы па прэзентацыі, урад ужо закладвае ў бюджэт не толькі рост збіральнасці ПДВ, забяспечаны сіламі ФНС, але і чыста паліцэйскія меры па ліквідацыі буйных крымінальных схем вяртання ПДВ. На гэтым Белы дом разлічвае сабраць дадатковага ПДВ на 47,6 млрд руб. у 2014 годзе і 205,1 млрд руб. ў 2016 годзе.

Яшчэ адна група мер па балансаванні бюджэту тычыцца аптымізацыі кіравання дзяржмаёмасцю. Перш за ўсё Мінфін мае намер ў 2016 годзе прадаць 19,5% НК «Раснафта» і атрымаць даходы ў бюджэт праз дывідэнды ААТ «Раснафтагаз». Чаканыя даходы бюджэту ад гэтай здзелкі 423,5 млрд руб. Сваім прыбыткам падзеліцца і ЦБ - норму адлічэння ў федэральны бюджэт прапануецца павысіць з 75% да 85%.

Асобна прадугледжаная «мабілізацыя даходаў за кошт урэгулявання пытання з бяспошліннымі пастаўкамі расейскай нафты дзяржавам Мытнага саюза». Перш за ўсё размова ідзе пра пастаўкі ў Беларусь. Ад гэтай прапановы федэральны бюджэт зможа атрымаць да 221,8 млрд руб. за тры гады. Да нядаўняга часу гэтыя сродкі разглядаліся як плата за ўдзел Беларусі ў Мытным саюзе. У выпадку зацвярджэння прапановы ў бюджэце гэтыя сродкі апынуцца ўжо недаступнымі для дыпламатычных манеўраў з Аляксандрам Лукашэнкам - лёс Мытнага саюза, як і Еўразійскай эканамічнай прасторы, у гэтым выпадку, відаць, павінен выклікаць пытанні.

На момант здачы нумара нарада ў прэзідэнта РФ, якая праходзіла больш за пяць гадзін, так і не завяршылася. Сёння ж гэтыя прапановы павінны былі быць ухваленыя на камісіі па бюджэтных праекціроўках прэм'ер-міністрам Дзмітрыем Мядзведзевым. Канчатковага рашэння, на якое ўрад не можа пайсці без палітычнай згоды кіраўніка дзяржавы, абвешчана не было. Складанасць моманту Уладзімір Пуцін учора змог ацаніць па вартасці. Адкрываючы нараду, прэзідэнт звярнуўся не толькі да членаў урада: «Дзякуй Богу, гэта пакуль не крызіс. Будзем спадзявацца, што сітуацыя не разаўецца ў крызіс…»

Фота: РІА НОВОСТИ