Абы грошы!

А мы ж думалі: чаго бракуе нашаму выязному турызму?

Якаснага сэрвісу, новых кірункаў, кансалідацыі аператараў? Не-а, Выяўляецца, мыты ў 100 даляраў «з носа» пры выездзе на мяжы! Як жа ўсе гэтыя абмежавальныя, загараджальныя захады далёкія ад нармальнага развіцця бізнэсу і эканомікі! Ну так, вядома, што краіна такая - асаблівая! Але не да такой жа ступені!

Нягледзячы на тое, што мяркуецца, што выезд - гэта той род дзейнасці, дзе фірмы, адрозна ад інкамінга, «вяршкі збіраюць», напраўду, развіццё выязнога турызму ў Беларусі ніколі не было простай справай.

Па-першае, мы адзіная краіна ў Еўропе, грамадзяне якой выязджаюць практычна ва ўсе краіны, плацячы нелапыя грошы за візу, і пры гэтым зазнаюць пакуты, займаючыся патрэбнымі фармальнасцямі для яе атрымання. Прычына простая - знаходзячыся ў Еўропе, мы ў Еўропу не інтэграваныя, мы адгарадзіліся ад яе разнастайнымі платамі, адпаведна, уваход у яе (ды і не толькі ў Еўропу!), як для ўсіх іншых грамадзян краін «трэцяга свету», можа быць толькі са спецыяльным пасведчаннем.

Па-другое, нарошчваць аб'ёмы, адпаведна, капіталізаваць бізнэс, развіваць маршруты, карыстацца новымі тэхналогіямі, здабываць вялікія дзелі рынку, станавіцца ўладальнікамі гатэляў, авіякампаній і гэтак далей беларускім аператарам таксама не давялося - мадэль развіцця эканомікі не прадугледжвае наяўнасці ў краіне буйных капіталістаў. (Смешна, але ў нас купля фірмай аўтобуса еўракласу - ужо неймавернае дасягненне!).

Па-трэцяе, дзяржава ніколі, мякка кажучы, не вітала падарожжы беларусаў за мяжу. Успомніце, колькі разоў на працягу мінулага дзесяцігоддзя мы чулі незадаволенае «бу-бу-бу» розных чыноўнікаў з нагоды таго, што вось, маўляў, «вывозяць валюту за мяжу». Камічная ў гэтым ва ўсім, праўду кажучы, сама фармулёўка: «валюта за мяжу», «сто даляраў з носа!» Калі ўдумацца - не белрублі ж родныя з'язджаюць «за мяжу», а «варожыя зялёныя» - адкуль, як кажуць, прыехалі, туды і з'язджаюць - чаго бедаваць ? Увогуле, што казаць, выязны турбізнэс у нас такі ж «асаблівы», як і ўсё іншае ў краіне.

Агульная сітуацыя ў гэтым сэгмэнце такая, што дазволіць сабе выправы за мяжу з мэтай адпачынку і аздараўлення могуць не больш за 5 % беларусаў. Улічваючы наш беларускі клімат, адсутнасць мора, гор і ўласнай нармальнай турыстычнай інфраструктуры, 5% добра адпачылых грамадзян - гэта вельмі мала. Але гэта неяк ніколі не турбавала нашу дзяржаву. Клопаты іншыя - патрэбныя грошы! Як жа іх зрабіць у турыстычным сэктары? Скасаваць візы, змякчыць вобраз, памірыцца з Еўропай, адбудаваць інфраструктуру, асвоіць тэхналогіі і прывабіць у Беларусь, гэтую еўрапейскую тэра інкогніта, плынь замежных турыстаў, які забяспечыць прырост экспарту і прыток валюты ў краіну?! О не! Гэта неяк занадта... м -м-м... цывілізавана для нас! А вось злупіць з «шопнікаў», а за адным скрыпам і з усіх астатніх, хто выязджае з рознымі мэтамі за мяжу (таму што людзі не «збожжа» і «куколь» - не адарфуеш!) - гэта па-наску! Замест таго, каб развіваць экспарт турыстычных паслуг і прывабліваць у краіну замежнікаў, дзяржава наважыла рабіць грошы на ўласных турыстах ! Без камэнтароў!

Прычым такое адчуванне, што гэтым разам прагучала не проста нейкая экстравагантная заява - пасмяяліся, як кажуць, і разышліся! Чымсьці тут патыхае ўжо рэальна сур'ёзным! Нейкія крокі для рэалізацыі «найвышэйшага» распараджэння, мусіць, зробленыя будуць, рыхтуйцеся! Пры агульнай, вядома, фантастычнасці сітуацыі. Уявіце сабе сямейную турпаездку маршрутам, скажам, Варшава - Кракаў - Вялічка коштам у 300 долараў, абкладзеную яшчэ трымастамі далярамі дадатковых збораў - на карысць дзяржавы! Неяк маркотна! Дый сотня даляраў, «набаўленая» на 800-даляравы турэцкі турпакет - таксама, шчыра кажучы, не цукар. Можа быць, вядома, гэтыя захады шоп-плынь у «Акропаліс» і прыпыніць, але ўжо сапраўды ні якасць беларускіх тавараў не палепшыць, ні культуру і кругагляд беларусаў не расшырыць! Зрэшты, дзяржаве да гэтага няма клопату! Абы грошы! Сёння, зараз, неадкладна! А потым - хоць патоп! Журботна!

Лілія Кобзік, «Туризм и Отдых»