Беларускі рубель асуджаны на дэвальвацыю

Эксперты прагназуюць непазбежную дэвальвацыю беларускай валюты.

Паводле звестак Нацбанка, беларускі рубель у дачыненні да даляра і еўра з пачатку года патаннеў на 12,93 і 2,45 адсоткі адпаведна. Але паколькі ўлады краіны і насельніцтва ўжо даўно вымяраюць дабрабыт у далярах, узмацненне нацыянальнай валюты ў дачыненні да расейскага рубля больш чым на 19 адсоткаў з пачатку 2014 ніколькі не засланяе ў масавай свядомасці боязі аб тым, што беларускі рубель асуджаны на дэвальвацыю, прыкмячаюць назіральнікі, паведамляе Deutsche Welle.

З пачатку 2000-х, канстатуе дырэктар Даследчага цэнтра Інстытута прыватызацыі і менеджменту (ІПМ) Аляксандр Чубрык, у Беларусі замацавалася заганная практыка думаць не ў катэгорыях нацыянальнай валюты: урад робіць прагнозы ў далярах, насельніцтва робіць зберажэнні з аглядкай на падзенне курсу рубля да даляра, пра кошык валют у такіх сітуацыях ніхто не ўспамінае.

Зрэшты, дадае фінансавы аналітык афіцыйнага партнёра «Альпары» ў Менску Вадзім Іосуб, пры адсутнасці дадатковых шокавых фактараў, якія ўплываюць на дэвальвацыю расейскага рубля ці еўра да даляра, беларускі рубель у перспектыве будзе абясцэньвацца і да кошыку валют.

прычыны падзення

Фактычна курс даляра ў Беларусі знаходзіцца пад кіраваннем Нацбанка краіны, што планамерна абясцэньвае рубель да амерыканскай валюты, тлумачыць эксперт у эканоміцы Антон Балточка. Аднак асноўнай прычынай дэвальвацыі рубля ён называе адмоўны кошт існых аперацый.

У Беларусь паступае менш валюты, чым краіна выкарыстоўвае, попыт перавышае прапанову, а розніцу пакрываюць за кошт запазычанняў, што дазваляе беларускаму рублю падаць плаўна, канстатуе Вадзім Іосуб. Прычын для змены такой тэндэнцыі ён не бачыць, прагназуючы далейшае падзенне рубля да даляра.

У дачыненні да расейскага рубля беларускі з пачатку года вырас на 19 адсоткаў

Дэфіцыт цвёрдай валюты ў краіне сведчыць аб тым, што беларускі рубель паводле стану на трэці квартал 2014 пераацэнены ў дачыненні да даляра прыкладна на 20-30 адсоткаў, мяркуе дырэктар Даследчага цэнтра ІПМ Аляксандр Чубрык.

Пры існай у Беларусі інфляцыі, кажа ён, айчынныя тавары становяцца даражэйшымі для пакупнікоў на замежных рынках, а імпартныя для беларусаў - прывабнейшымі, што прыводзіць да нарошчвання дысбалансу. Рубель дэвальвуюць для ліквідацыі перакосу на валютным рынку, паказвае эксперт на ключавую, на ягоную думку, прычыну падзення курсу нацыянальнай валюты ў дачыненні да даляра.

Дынаміка падзення і спадарожныя праблемы

Асаблівасцю фармавання курсу беларускага рубля, падкрэслівае Вадзім Іосуб, з'яўляецца жорсткая прывязка да даляра ЗША, а валютная палітыка Менска заключаецца ў тым, каб паступова, крыху больш чым на адзін адсотак у месяц, аслабляць нацыянальную валюту менавіта да амерыканскай. Паводле разлікаў Іосуба, графік падзення рубля да даляра - амаль ідэальная прамая.

Калі ж разглядаць дынаміку курсу беларускага рубля да валют асноўных гандлёвых партнёраў, то атрымліваецца, што ён умацоўваецца, што стварае дадатковыя праблемы для беларускага экспарту, кажа Іосуб. Аднак над інтарэсамі экспарцёраў, на думку Аляксандра Чубрыка, ва ўладаў пераважае жаданне захоўваць стабільнасць і давер не да нацыянальнай валюты, а да зададзеных тэмпаў дэвальвацыі рубля да даляра.

Пры цяперашняй палітыцы Нацбанка, прагназуе эксперт, тэмпы абясцэньвання рубля могуць захоўвацца даволі доўга - да набліжэння да раўнаважнага курсу, які дазваляе Менску пазбавіцца ад дысбалансу бягучага рахунку. Відавочна па ўсім, мяркуе Антон Балточка, зададзеныя Нацбанкам рамкі захаваюцца, так як галоўная задача - не дазволіць рублю прасесці так рэзка, як у 2011 годзе, калі яго курс да цвёрдых валют знізіўся амаль у тры разы.

Дзе дно?

Пытанне аб дасягненні дна падзення беларускага рубля ў сітуацыі рэгулявання ягонага курсу, са слоў Іосуба, наўрад ці карэктнае. Адзінае, што хвалюе цяпер экспертаў, - ці не занадта павольна падае рубель у сувязі з тым, што адбываецца ў Расеі, і ці захаваюцца тэмпы падзення або вырастуць.

Разважаць пра тое, ці дасягнуў беларускі рубель дна, можна было б, адзначае Вадзім Іосуб, толькі ў выпадку свабоднага курсаўтварэння. Аналітыкі называюць яго неабходным шокам для ліквідацыі дысбалансу ў сістэме. Але, на думку Антона Балточка, улады ў Менску асцерагаюцца сацыяльнай незадаволенасці праз спадарожныя свабоднаму курсаўтварэнню выдаткі - рэзкай дэвальвацыі рубля, праблем у банкаўскай сістэме, а таксама росту замежнай запазычанасці ў адсотках да ВУП.

Акрамя таго, паказвае эксперт, рэформа толькі валютнага рынку бессэнсоўная. Пры вольным курсаўтварэнні мяняць трэба таксама інвестыцыйную і грашова-крэдытную палітыку, але і да гэтага ўлады не гатовыя. Таму ім застаецца толькі плаўна дэвальваваць рубель і шукаць для гэтага сродкі, а насельніцтву, не спрактыкаванаму ў прамудрасцях эканамічнага аналізу, трымаць зберажэнні ў розных валютах, заключыў Антон Балточка.