Раман Вікцюк: Мяне моляць маўчаць пра Украіну

Украінскі рэжысёр, доўгі час жыве ў Маскве, не выключае, што супраць яго пачнецца траўля праз новы спектакль.

У Маскве ў Тэатры Массавета адбылася прэм'ера спектакля «У пачатку і ў канцы часоў». Аўтары - ураджэнцы Львова: знакаміты рэжысёр Раман Вікцюк, больш за 40 гадоў жыве ў расейскай сталіцы, і малады драматург Паўло Арые.

Спектакль пра чарнобыльскую трагедыю, аб украінскай сям'і, якая жыве ў зоне адчужэння і якая мяркуе, што «ніякай радыяцыі няма, усё прыдумана толькі для таго, каб высяліць людзей». Па водгуках расейскай тэатральнай крытыкі, Вікцюк паставіў не сацыяльную драму, а прытчу аб адчужэнні паміж блізкімі і роднымі людзьмі.

Разам са станоўчымі водгукамі ў расейскіх СМІ з'явіліся артыкулы з загалоўкамі: «Украінскі рэжысёр паставіў антырасейскую п'есу», «Спектакль, які прайшоў у Маскве, абразіў Расею і Наваросію».

У інтэрв'ю выданню «Гордан» Вікцюк распавёў, як ставіцца да абвінавачванняў і чаму цяпер вымушаны маўчаць пра сваё стаўленне да расейска-ўкраінскага канфлікту.

- У некаторых СМІ вашу пастаноўку назвалі антырасейскай, якая абражае не толькі Расею, але і «Наваросію».

- Яны ідыёты! Я іх зусім не чапаю, а яны шукаюць там, дзе антырасейскага і ў памоўцы няма. І ў тэксце п'есы нічога русафобскага няма. Калі быў Чарнобыль? Гэта была адна краіна - Савецкі Саюз, ва ўладзе - Міхаіл Гарбачоў. Звінавацілі б яны мяне ў антысавеччыне, я б яшчэ зразумеў, але антырасейскі спектакль... Што расейцы рабілі ў Прыпяці? Це була Україна.

- Ці не баіцеся, што на вас, як на Андрэя Макарэвіча, пачнецца траўля?

- Натуральна, пачнецца. Яны ўжо мне прыдумалі, што я, выступаючы ў Львове, назваў Пуціна чортам. Тады я ім прывёз відэа свайго выступу з балкона Львоўскага опернага тэатра.

- Куды прывезлі, у Крэмль?

- Не, у Дзяржаўную думу. Справа не толькі ў Прыпяці. Саркафаг над Чарнобыльскай АЭС траціць надзейнасць. Украіна просіць дапамагчы. Хто дапаможа? Вось пра гэта б яны падумалі!

Ведаеце, хто мне прапанаваў п'есу? Іра Падаляк, кіраўнік упраўлення культуры Львоўскага гарсавета. А мэр Львова Андрэй Садовы, калі я распавёў пра задуму спектакля, быў так рады, што папрасіў паказаць пастаноўку ў Львове.

- Адны пішуць, што спектакль ідзе на ўкраінскай, іншыя сцвярджаюць, што на суржыку. Як на самой справе?

- Спектакль не можа ісці «на мові», таму што расейцы ніколі не зразумеюць украінскую мову, пастановіць, што мы агітуем. Мы граем па-руску, але музычная лінія - на ўкраінскай.

- Вам не здаецца, што расейска-украінскія стасункі цяпер таксама пад саркафагам, які хутка абрынецца?

- А як жа! Гэта ж і ёсць агульначалавечае. Выратавацца можна толькі любоўю, шукаць якую трэба перш за ўсё ў сабе саміх. Героі п'есы гэтага не разумеюць, таму што ненавідзяць сябе і іншых.

- Вы займаеце праўкраінскія пазыцыі і не хаваеце гэтага...

- Мяне моляць пакуль маўчаць. Цяпер ідзе рамонт нашага тэатра (у сярэдзіне 1990-х маскоўскія ўлады выдзелілі Тэатру Рамана Вікцюка будынак, які дагэтуль знаходзіцца на рэстаўрацыі). Нам абяцаюць, што вось-вось мы павінны атрымаць будынак.

- Інакш адбяруць тэатр?

- А хто іх ведае! Але нават сваім маўчаннем я красамоўны. На жаль. І яны гэта разумеюць.