Еўразвяз вылучыў ультыматум Расеі

Ад Масквы запатрабавалі неадкладнага адводу войскаў і спынення дыверсій ва Украіне.

У Люксембургу прайшла сустрэча міністраў замежных спраў 28 краін ЕЗ. Падчас дыскусіі абмяркоўваліся шэраг важных пытанняў вакол крызіснай сітуацыі ва Украіне: агрэсіі Расеі, рэакцыі Еўразвяза на дзеянні расейскіх уладаў, адказ Пуціну па пытаннях газавых паставак у Еўропу і вылучэнне фінансавай дапамогі Украіне, піша «Новый регион».

Вось што стала вядома па выніках сустрэчы:

1. Фінансавая дапамога і адмена пошлін Украіне

Што тычыцца фінансаў, то кіраўнікі знешнепалітычных ведамстваў пагадзіліся з прапановай Еўракамісіі аб вылучэнні Украіне 1 мільярда еўра макрафінансавай дапамогі і ў аднабаковым парадку адмяніць мытныя пошліны для тавараў украінскай вытворчасці да 1 лістапада 2014.

Нормы, якія гарантуюць аднабаковыя гандлёвыя прэферэнцыі, могуць уступіць у сілу 23 красавіка, г.зн., на наступны дзень пасля публікацыі ў афіцыйным часопісе Рады ЕЗ. Пасля 1 лістапада ўступяць у сілу ўжо палажэнні эканамічнай часткі Пагаднення аб асацыяцыі, якое ЕЗ і Украіна маюць намер падпісаць у бліжэйшы час.

Адмена мытных пошлін дапаможа Украіне зэканоміць дадаткова ~500 млн. еўра ў год. (Сёння ЗША таксама заявілі пра вылучэнне фінансавай дапамогі Украіне ў памеры 1 мільярда даляраў)

2. «Газавы адказ» Пуціну

Афіцыйнага ўзгодненага адказу Расеі, пра які казала канцлер ФРГ Ангела Меркель, па пастаўках газу ў краіны Еўразвяза і Украіну, прадстаўлена не было. Але гэтаму пытанню была нададзеная асаблівая ўвага.

Як сказана ў выніковым дакуменце: «Кіраўнікі МЗС ЕЗ даручылі Еўракамісіі падрыхтаваць адказ на ліст прэзідэнта РФ еўрапейскім лідарам, каб пагадзіцца на правядзенне кансультацый з Расеяй і Украінай па бяспецы газавых паставак».

Кіраўнік МЗС Польшчы Радаслаў Сікорскі прапанаваў перадаць Еўракамісіі паўнамоцтвы па вядзенні перамоваў з Расеяй на прадмет паставак газу і кошту на яго ад імя ўсіх дзяржаў Еўразвяза. «Нам патрэбны расейскі газ, а Расеі патрэбныя нашы грошы. Таму нам неабходныя лепшыя дамоўленасці для спажыўцоў нашых краін», - заявіў кіраўнік польскай дыпламатыі.

Сікорскі казаў і пра неабходнасць актывізаваць дзеянні па стварэнні энергетычнага саюза ЕЗ, які дапамог бы аптымізаваць сістэму закупак энерганосьбітаў для ўсіх краін ЕЗ.

Вядома таксама, што спецыяльна для вырашэння пытання зніжэння газавай залежнасці ад Расеі да сустрэчы кіраўнікоў МЗС ЕЗ далучыўся еўракамісар па энергетыцы Гюнтэр Этынгер. Трэба адзначыць, што напярэдадні сустрэчы Этынгер праводзіў экстранную тэлеканфэрэнцыю з міністрамі энергетыкі краін ЕЗ па сітуацыі з пастаўкамі газу на Украіну і яго транзіце ў Еўропу.

Падчас сустрэчы гаспадар сустрэчы, кіраўнік знешнепалітычнага ведамства Люксембурга, Жан Асельборн прапанаваў ЕЗ аплаціць доўг Украіны перад Расеяй па газавых кантрактах. Паводле яго слоў, краіны ЕЗ павінны ўсведамляць сваю долю адказнасці за тую сітуацыю, у якой апынулася Украіна.

«Ёсць доўг Украіны ў 2,2 млрд еўра, які неабходна пагасіць, і я думаю, што Еўразвяз можа згуляць у гэтым сваю ролю», - заявіў Асельборн.

3. Стаўленне Еўразвяза да Расеі

Гэтая тэма выклікала найбольш гарачыя дыскусіі, бо меркаванні міністраў па пытанні ўвядзення санкцыяй супраць РФ былі далёка не аднадушныя. Тое, што санкцыі ўводзіць трэба, пагадзіліся ўсе, акрамя Люксембурга. Спрэчкі таксама выклікаў аб'ём санкцый.

Кіраўнік знешнепалітычнага ведамства Люксембурга заявіў, што санкцыі супраць РФ «не дадуць выніку», таму ён супраць іх. Адначасова кіраўнікі МЗС Літвы, Латвіі, Польшчы, Велікабрытаніі і Нідэрландаў настойвалі на ўжыванні як мага больш строгіх пакаранняў, т. к. у наяўнасці ўсе факты агрэсіі Расеі супраць Украіны.

Прадстаўнік Літвы Лінас Лінкявічус настойваў на тым, што Еўразвяз павінен вызначыцца па пашырэнні другога пакета санкцый у дачыненні да Расеі, які прадугледжвае візавыя і фінансавыя абмежаванні ў дачыненні да чыноўнікаў і палітыкаў РФ, вінаватых за агрэсію супраць Украіны.

Лінкявічус яшчэ перад сустрэчай з калегамі прывёў журналістам вобразны прыклад пра тое, што «ЕЗ не варта канцэнтраваць увагу на мыцці посуду, калі гарыць дом. Нам нарэшце варта прыняць рэальнасць, а яна такая, што факты агрэсіі звонку ў наяўнасці».

Пра гэта ж гаварыў і кіраўнік МЗС Велікабрытаніі Уільям Хейг. Паводле яго слоў, «ёсць сведчанні, што падзеі, якія адбываюцца ва ўсходніх рэгіёнах Украіны, былі спланаваныя і арганізаваны Расеяй». Ён падкрэсліў, што «ўсходнія» падзеі ідэнтычныя крымскім.

«Гэта новае парушэнне суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці Украіны. Вельмі важна працягваць ціск на Расею і абмеркаваць зараз умовы ўвядзення ў дзеянне эканамічных санкцый супраць РФ. Павінны быць наступствы нарастаючай эскалацыі гэтага крызісу», - падкрэсліў кіраўнік брытанскай дыпламатыі.

Заявы прадстаўнікоў іншых краін былі ў тым жа духу.

Перад канчатковым увядзеннем санкцый быў агучаны ўльтыматум Расеі, які складаецца з 3 пунктаў. Яго прадставіў кіраўнік МЗС Швецыі Карл Більт:

«Па-першае, расейская Дзярждума павінна адклікаць мандат на выкарыстанне ўзброеных сіл, якім яна надзяліла прэзідэнта Уладзіміра Пуціна. Па-другое, Расея павінна адмежавацца ад узброеных сепаратыстаў, якія захопліваюць будынкі. Па-трэцяе, Расея павінна адвесці войскі ад украінскай мяжы». «Калі Масква гэтага не зробіць, мы будзем рухацца наперад па ўвядзенні санкцый», - падкрэсліў Більт.

Верагодна, рашэнні пра санкцыі будуць прынятыя на пазачарговым саміце ЕЗ па ўкраінскім крызісе ўжо на наступным тыдні. Пра гэта заявіў кіраўнік МЗС Францыі Ларан Фабіус.

4. Санкцыі

Падчас сустрэчы міністры зацвердзілі санкцыі ў дачыненні да яшчэ 4 грамадзян Украіны, якія падазраюцца ў прысваенні дзяржсродкаў Украіны. Іх актывы на тэрыторыі краін ЕЗ будуць замарожаныя. Супраць грамадзян РФ таксама будуць уведзеныя санкцыі, пра гэта ішла гаворка. Але пакуль пра тое, хто канкрэтна пад іх падпадзе, не агучвалася.

«У сапраўдны момант мы рыхтуем гэты спіс», - сказала галоўны дыпламат ЕЗ Кэтрын Эштан. Раней пра прынцыповае рашэнне па расейскім спісе казаў і кіраўнік МЗС Люксембурга Жан Асельборн: «Мы прынялі рашэнне некалькі пашырыць спіс асоб, адказных за эскалацыю напружанасці на Украіне».

5. Місія інструктараў для ўкраінскіх спецслужбаў, паліцыі і судовай сістэмы

На Радзе ЕЗ па ініцыятыве Велікабрытаніі, Швецыі і Польшчы міністры разгледзелі магчымасць стварэння місіі інструктараў для ўкраінскіх спецслужбаў і міліцыі Украіны. Гэтая місія можа пачаць працу ўжо ў чэрвені.

Таксама Рада ЕЗ прыняла рашэнне накіраваць ва Украіну экспертную місію для ацэнкі патрэбаў гэтай краіны ў падтрымцы ў сферы рэформаў судовай і праваахоўнай сістэм.

Па словах кіраўніка МЗС Люксембурга Жана Асельборна, «гэта будзе аналаг Еўрапейскай місіі ў Косава ў галіне вяршэнства закона ў Косава».