Легендарнаму Юрыю Пудышаву - 60

Знакаміты беларускі футбольны трэнер Юрый Пудышаў адзначае юбілей.

Зафрахтаваць у нядзелю ў студыю «Прессбола» эксперта для абмеркавання матчу «Дынама» Менск - «Нёман» апынулася справай практычна нерэальнай.

Хоць канцэнтрацыя зорак у ваколіцах Дома футбола, на трэцім паверсе якога і робіцца перадача, у прызначаную гадзіну проста зашкальвала. Аднак «белыя-блакітныя» Курнеў, Гарлуковіч, Зыгмантовіч, Гурэнка або «жоўта-сінія» Федаровіч, Ермаковіч, Бага, Ганчарэнка і іншыя праводзілі свой паядынак, менш афіцыйны і больш важны, які фіксаваў 60-гадовы юбілей Юрыя Пудышава. Карэспандэнт pressball.by пабываў на матчы, а таксама запісаў апавяданні юбіляра аб трэнерскіх дзівацтвах у «Дынама-82», узаемаадносінах з Львом Яшыным і жаданне вярнуцца ў вялікі футбол.

- Так, што ў мяне з прычоскай? - перш за ўсё цікавіцца толькі што адбегаўшы тайм у матчы з барысаўцамі Пудышаў, убачыўшы камеру тэлевізіёншчыкаў.

- Усё ў парадку.

- Ну, тады пытайся, - гулліва ўсміхаючыся, кажа чэмпіён СССР.

- Юрый Аляксеевіч, Вы нядаўна намякнулі, што гатовыя вярнуцца ў вялікі футбол і згуляць за БАТЭ ў афіцыйным матчы.

- Так, хоць бы хвілін 20.

- Ці можна лічыць, што вяртанне адбылося? Вы сёння забілі мяч, былі звышактыўным.

- Не, калі за аснову сыграю, тады і адбудзецца! Гэта ж таварыская гульня. А мне за аснову трэба, каб адрэналіну было пабольш!

«Пабольш адрэналіну...«Цікава, якой сілы павінен быць усплёск эмоцый, здольны задаволіць майстра, які абвандраваў за доўгую футбольную кар'еру ўвесь былы Саюз, ад Масквы да Якуцка, Барнаула і Ніжневартаўска? Дух захоплівае ад усведамлення таго, што сустрэча, у якой здарылася цэлых сем ўзяццяў брамы, сустрэча, у якой ветэраны БАТЭ дзякуючы хет-трыку Аляксея Багі ледзь не здзейснілі неверагодны камбэк з 0:3, паводле напалу страсцей крыху не дацягвае да стандартаў Пудышава...

Цікава, што камбэк барысаўцаў арганізаваў у мінулым абаронца Аляксей Бага. Ён, дарэчы, стаў удзельнікам пацешнага эпізоду. Прабягаючы міма трэнерскай лаўкі, ён пакпіў з нашага калумніста Андрэя Вашкевіча: «Ну што, бачу на поле некалькі выдатных кандыдатаў у чэмпіянат Непала». Андрэй адкрыў рот, каб адказаць, але Бага ўжо пабег далей па сваім флангу.

...А Пудышаў усё адказваў на пытанні...

- Значыць Кніга рэкордаў Гінеса пакуль пачакае?

- У мяне яшчэ шмат часу!

- А ці няма ў вас мары згуляць у афіцыйным матчы менавіта супраць менскага «Дынама», каманды, з якой быў узяты чэмпіянат СССР?

- Мне ўсё роўна, супраць каго гуляць, мне абы выйсці на футбольнае поле, каб маладыя хлопцы ўзгадалі пра «Каманду-82», не забывалі яе.

- Раз ужо мы загаварылі пра «залатое Дынама», не магу не ўспомніць гісторыю з далёкага дзяцінства. Мы з бацькам куплялі футбольную форму на рынку Наваполацка. Я абраў тады футболку «Мілана», а мой тата быў засмучаны, што формы «Дынама-82» знайсці ў паўночным гарадку было немагчыма. Тады я і даведаўся пра Пракапенку, Курненіна, даведаўся аб камандзе, якая перамагала грозных спаборнікаў з Масквы, Кіева і Тбілісі...

- Вось такая каманда была! (паказвае вялікі палец) Вось мне ўсе кажуць, што я легенда...Ну якая я легенда? Там была каманда-легенда. Гэта іншая справа! Больш сціплымі трэба быць, правільна? А я ў ёй проста гуляў.

Я так скажу: цяжка было, калі ў спаборніках такія монстры, як «Спартак», «Дынама», «Тарпеда», армяне, украінцы, грузіны, казахі, узбекі... цяжкавата было.

- Але ж вы спраўляліся.

- У нас такі быў палкаводзец, вы ўсе яго выдатна ведаеце. Не Аляксандр Македонскі, вядома, але Эдуард Васільевіч Малафееў. Ён сказаў: «Хлопцы, давайце мы збяромся разам, усё кінем. Сем'і кінем (ну, у добрым сэнсе), паедзем у «Стайкі», ніякіх спраў: ні п'янак, ні гулянак - нічога!» Нас зацікавіла гэта.

- Эдуард Васільевіч, выходзіць, прышчапіў «Дынама» псіхалогію пераможцаў?

- Псіхалогію? Адзін раз я памятаю нам псіхолага далі. Нешта ў нас не атрымлівалася: адну гульню прайгралі, другую...Прывезлі, значыць, гэтага псіхолага на базу ў Стайкі. Ну, самі разумееце, рэжым: пасля трэніроўкі абед і сон адразу. Псіхолаг гэты ў абедзенны час усе распавядаў - расказваў нешта, кроў, маўляў, цячэ па венах туды-сюды, а я гляджу - вартаўнік стайкаўскі падкрадаецца са стрэльбай...Падкраўся, стаіць за вуглом і таксама слухае. Так, спачатку стрэльба ўпала, потым вартаўнік зваліўся - гэта псіхолаг сталічны яго загіпнатызаваў.

У нас такія былі трэнеры, як Іван Іванавіч Савосцікаў, Эдуард Васільевіч Малафееў, Арзамасцаў, Гарай быў начальнік каманды - з імі не засумуеш. З Іванам Іванавічам была гісторыя адна. Ён, малайчына такі, купіў матацыкл...Брамы ў «Стайках» былі зачыненыя. Ну, ён набірае хуткасць...А потым: БАМ! БАМ! БУМ! - Вароты зачыненыя, двух дрэў няма, Іван Іванавіч у кустах ляжыць. Ну, мы яго паднялі, прынеслі і...на наступны дзень выйгралі! Такія вось у нас псіхолагі былі.

Э.В. Малафееў таксама. Вось у мяне быў дзень нараджэння ў Тбілісі. Нас там засудзілі - адзін нуль прайгралі. Назаўтра трэба было ляцець. Грузіны нам, значыць, сняданак далі, паставілі кефір на стол. Э.В. выходзіць, глядзіць так па-над галовамі: «Кефір прыбраць, усім віна, б...ь!». Вось гэта псіхолаг, разумею! І так паперлі - таго абыгралі, гэтага...глядзім, ужо на першым месцы, усё выдатна. Такая каманда ў нас была, вясёлая, з гумарам жылі.

Можна, вядома, падумаць, што гісторыі накшталт гіпнозу наменклатурных савецкіх псіхолагаў - цуды чыстай вады, але цуды - неад'емная частка жыцця Юрыя Пудышава. Гэта становіцца зразумелым, калі бачыш, як 60-гадовы ветэран праносіцца паўз шпалы з хуткасцю экспрэса, занадта доўга стаяў у дэпо, але які не страціў плыўнасці ходу. Цудоўным выглядае адказ Пудышава «я толькі аддыхаўся» на прапанову Івана Савосцікава, які выступіў трэнерам менскага «Дрым Цім», замяніцца ў канцы першага тайма. Баявы запал і жыццёвая энергія Пудышава захапляюць абсалютна ўсіх.

- Уражанні ад матчу цудоўныя, асабліва радуе імяніннік, юбіляр - у такой ён цудоўнай форме! Дай бог яму такую форму і далей трымаць. Гэта самае галоўнае, - скажа пасля матчу Сяргей Гарлуковіч.

- Белай зайздрасцю зайздрошчу Юрыю Аляксеевічу: 60 гадоў і столькі энтузіязму, столькі жыццёвай сілы! Гэта дарагога варта. Такіх эмоцый можа не хапаць нават нашым маладым футбалістам, гэтай шчырасці...Хай яго энергія перадасца хлопцам у дублі БАТЭ, - пажадае Сяргей Гурэнка.

... А Пудышаў працягвае...

- А што можаце сказаць пра «Дынама» маскоўскае, у якім пачыналі кар'еру? Леў Яшын - глыба?

- Леў Іванавіч - адзін з маіх футбольных бацькоў. Мой татусь збег, калі я нарадзіўся, дарэмна ён гэта зрабіў, вядома, але ўцёк, гад. І вось у мяне шмат футбольных бацькоў было, сярод іх і Л.І.Я. Тады, калі ён выступаў апошні раз, гэта быў 74 год, «зборная свету» гуляла ў Лужніках. Напярэдадні Яшын мне кажа:

- Малады, ідзі сюды.

Я кажу:

- Што, Л.І.?

- Паб'еш мне сёння па варотах, заўтра мне са зборнай свету гуляць.

Ну, я падышоў, так, на значную адлегласць (40 гадоў Яшыну ўсё ж). А ён:

- Чуеш, малады, ды падыдзі бліжэй на 5 метраў...

Ну я яму і пачаў малаціць - усё адбіў. На наступны дзень гляджу - на «нуль» згуляў. Мюлер яму біў, іншыя білі – бярэ і бярэ! Або едзеш, напрыклад, у паездку: у Арменію, Грузію...Зноў:

- Чуеш, малады, ідзі сюды.

- Што такое, Л.І.?

- Вось дзве валізкі, давай, цягні.

А там садавіна, гародніна як заўсёды, каньяк, шампанскае...Выхоўваў мяне.

***

На гэтым наша размова з Юрыем Пудышавым скончылася. Імяніннік ужо спяшаўся на сустрэчу з кіраўніцтвам менскага «Дынама» - трэба было паспець да стартавага свістка матчу з «Нёманам». Жарты Івана Савосцікава аб тым, што ў Пудышава не застанецца сіл дабрацца да пасляматчавага банкету апынуліся дачаснымі: так хутка дынамаўская легенда знікла ў тэхнічным памяшканні. Затое іншыя ўдзельнікі гістарычнага паядынку ахвотна дзяліліся ўражаннямі. Аляксандр Ермаковіч, напрыклад, заявіў, што ў эмоцыях матч з камандай Пудышава не саступаў супрацьстаянню БАТЭ і «Менска», Аляксей Бага прызнаўся, што, калі б забіў чацвёрты мяч, наганяю ад юбіляра было б не пазбегнуць, а Сяргей Гурэнка нават прапанаваў стварыць каманду ветэранаў пры БФФ. У адным сыходзіліся ўсе: гэтая вялікая гульня для «Легенды 60» дакладна не была апошняй.