Праз расейскія санкцыі кошты ў Беларусі вырастуць, у Еўропе ўпадуць

Розніца паміж коштамі ў Польшчы і Беларусі на прадукты дасягне максімуму.

Гэта стане дадатковым стымулам для шопінгу беларусаў у сумежных краінах ЕЗ, піша «Белгазета».

На пасяджэнні Саўміна 6 жніўня прэм'ер Міхаіл Мясніковіч паабяцаў ператварыць беларускі АПК у адзін з галоўных «драйвераў эканамічнага росту ў трэцім квартале». Але часовыя межы гэтага плана расцягнуцца як мінімум на год. Гэта стала зразумела на наступны дзень - адразу пасля таго як Расея абвясціла эмбарга на імпарт прадуктаў харчавання з ЗША, Ез, Аўстраліі, Канады і Нарвэгіі.

Навіна з Масквы была настолькі прыемнай, што першы намеснік міністра сельскай гаспадаркі і харчавання Леанід Марыніч з дрэнна прыхаванай радасцю тут жа заявіў пра гатоўнасць Беларусі «замяніць заходнія краіны ў многіх пазіцыях харчавання». «Для нас гэта Кландайк», - так расцаніў Марыніч магчымасці, якія раптам адкрыліся для беларускага АПК на расейскім рынку. «Заменім галандскую бульбу, заменім польскія яблыкі - у нас усё ёсць», - з хваляваннем паабяцаў намеснік міністра.

Яшчэ б, бо гаворка пра грандыёзны перадзел расійскага харчовага рынку, на які толькі краіны ЕЗ пастаўлялі прадукцыі на $12 млрд у год. Узровень канкурэнцыі на гэтым сэгменце расейскага таварнага рынку абрынецца да мінімуму, а сярэднія кошты ўзрастуць на 2-3%. У гэтак спрыяльных умовах беларускія вытворцы могуць дазволіць сабе не думаць нейкі час нават пра сабекошт вытворчасці. Расея ўсё праглыне.

Таму жыхарам Беларусі таксама давядзецца змірыцца з думкай аб непазбежным росце коштаў прадуктаў харчавання. Затое ў Еўропе, якой цяпер няма куды будзе падзець лішак харчавання, кошты ўпадуць. Напрыклад, менавіта такі варыянт развіцця падзей прадказвае ABN Amro Bank NV. Не выключана, што некаторыя еўрапейскія прадукты так і не знойдуць свайго спажыўца і будуць выкінутыя на сметнік. У выніку розніца паміж коштамі (напрыклад, у Польшчы і Беларусі) на прадукты дасягне максімуму, што стане дадатковым стымулам для шопінгу беларусаў у сумежных краінах ЕЗ.

Зрэшты, гэта пакуль адзіная суцяшальныя магчымасць для ўсходнееўрапейскіх краін, паколькі еўрапейскія ўлады яшчэ і не прыступілі да разгляду заявак на кампенсацыю страт ад расейскага эмбарга, якія ўжо паступаюць у Еўракамісію з Грэцыі, Польшчы і краін Балтыі. Але ў еўрапейскіх СМІ больш пішуць пра страты Расеі і будучых гастранамічных пакутах расейскага спажыўца, якому давядзецца адвыкаць як ад пармезану і нямецкіх сасісак, так і ад нібыта расейскай салаты тыпу «Белая дача», якая выраблялася з гародніны, што расце на адкрытых грунтах Гішпаніі і Францыі.

Аб магчымай макраэканамічнай шкодзе еўрапейскай эканоміцы, выкліканай расейскім эмбарга, амаль ніхто не кажа. І зусім дарэмна, паколькі сёння нават у Нямеччыне - лакаматыве еўрапейскай эканомікі - тэмпы прыросту скарачаюцца. Не кажучы ўжо пра краіны паўднёвай Еўропы, традыцыйна якія пастаўлялі свае прадукты харчавання ў Расею, дзе ў прамвытворчасці прадаўжаецца спад. Толькі прэм'ер Фінляндыі Аляксандр Стуб публічна заявіў пра пагрозу крызісу. Улічваючы, што на Расею прыпадае блізу 10% усіх экспартных продажаў Фінляндыі, ён не выключыў, што расейскае эмбарга стварае магчымасць для эканамічнага крызісу ў краіне паводле версіі 2.0, хоць паводле планаў на гэты год вызначаўся эканамічны рост у суме 0,2%.

Між тым у ліпені тэмпы росту спажывецкіх коштаў у еўразоне замарудзіліся да 0,4% гадавых - мінімуму з кастрычніка 2009 года. Прадукты харчавання, алкаголь і тытунь патаннелі на 0,3%. Калі ж эканамічны рост і інфляцыя вымяраюцца дзесятымі долямі адсотка, то варта прызнаць, што магчымасць стагнацыі і дэфляцыі ў ЕЗ істотна ўзрастае. Як бы ні здарылася так, што вайна санкцый, развязаная Еўразвязам, стане прычынай страчанага дзесяцігоддзя на вобраз і падабенства Японіі.

Дарэчы, нават прэзідэнт Еўрапейскага Цэнтрабанка (ЕЦБ) Марыё Драгі ўпершыню публічна заявіў пра ўзрослыя геапалітычныч рызыкі, выкліканыя падзеямі ва Украіне і расейскімі санкцыямі, а таксама аб іх негатыўным уплыве на тэмпы аднаўлення эканамічнага росту. Гэтыя падзеі могуць прымусіць ЕЦБ звярнуцца да колькаснага змякчэнні (QE) у мэтах стымулявання эканамічнага росту значна раней, чым разлічвала яго кіраўніцтва. Вось тады і збудзецца мара уладаў Францыі, Італіі і Грэцыі аб істотным зніжэнні курсу еўра супраць даляра ЗША.

Затое Беларусь відавочна ўваходзіць у паласу шанцавання і не адчувае дэфіцыту добрых навін, паколькі на мінулым тыдні таксама стала вядома аб тым, што Украіна з 19 жніўня касуе спагнанне спецыяльных загараджальных мыт на цэлы шэраг беларускіх тавараў. Украінскія ўлады прынялі гэтую пастанову, разлічваючы, што і братэрская Беларусь адмовіцца ад ліцэнзавання ўкраінскіх кандытарскіх вырабаў і сыравіны для іх вытворчасці, асобных відаў макаронных вырабаў, піва соладавага, цэменту, шкла паліраванага і шклатары. Вядома, маштаб гэтай навіны не ідзе ні ў якое параўнанне з прыемнай весткай аб расейскім эмбарга. Але і пакінуць незаўважанай гэтую вестку нельга.

Калі ж прыняць да ўвагі намеры ўладаў ЗША ўзмацняць санкцыі супраць Расеі, то можна сцвярджаць, што ў беларускага экспарту адкрываюцца грандыёзныя перспектывы. Толькі маштабы «чорнага» імпарту з Беларусі, паводле ацэнак расейскіх экспэртаў, могуць скласці 10-20% ад сумы афіцыйнага беларускага экспарту ў Расею.