Грошай няма: беларусам давядзецца забыцца аб чыстых вуліцах і добрых дарогах

Праз дэфіцыт дзяржбюджэту на галоўным прадмеце гонару беларускага рэжыму - чыстых вуліцах і роўных дарогах - можа быць пастаўлены тоўсты крыж.

Найбліжэйшым часам расходная частка рэспубліканскага бюджэту скароціцца прыкладна на 15 трыльёнаў рублёў, што складае 7% ад агульнай сумы. Пра гэта паведаміў міністр фінансаў Уладзімір Амарын.

Чаму ўрад наважыў пайсці на такія непапулярныя меры?

Першы квартал вярнуў чыноўнікаў у рэальнасць?

- У Мінфіне ўбачылі рэальную сітуацыю ў першым квартале, і наважылі збалансаваць бюджэт, каб не дапусціць яго дэфіцыту, не прыйсці да сітуацыі, калі нейкія працы выконваюцца, а ў казне няма грошай для іх аплаты, - тлумачыць «Заўтра тваёй краіны» аналітык праекта BIPART Уладзімір Кавалкін.

З яго слоў, цяпер адбываецца чаканая карэкціроўка бюджэту ад ілюзорных чаканняў да рэальных прыземленым даходаў і расходаў. Заяўленыя 7%, хутчэй за ўсё, дапамогуць ураду звесці даходы і выдаткі.

- Міністэрства фінансаў, безумоўна, праводзіць разлікі, зыходзячы з эканамічнай сітуацыі, што склалася, і бачыць, колькі падаткаў збіраецца, колькі прыходзіць непадатковых даходаў, - адзначае экспэрт.

Дарэчы, паводле звестак Мінфіна, даходы рэспубліканскага бюджэту за першы квартал склалі 38,1 трыльёна рублёў, а выдаткі - 34,3 трыльёна.

Аналітык падкрэслівае, што бюджэт на 2016 год быў зацверджаны з улікам кошту нафты 50 даляраў за барэль і відавочна прыніжаным курсам валют.

- Яшчэ на этапе прыняцця бюджэту было зразумела, што ў яго дэфіцыт будзе ў межах 10%, калі сусветная эканамічная сітуацыя застанецца ранейшай, кошты нафту працягнуць трымацца ў раёне 30-40 даляраў за барэль, а Нацбанк будзе падтрымліваць сітуацыю з плаваючым курсам беларускага рубля, - кажа эканаміст.

Цяпер пры карэкціроўцы бюджэту, як адзначае экспэрт, ураду трэба будзе ўлічыць шэраг фактараў.

- Гэта і велізарныя выплаты замежнай запазычанасці, на якія не зарэзерваваныя сродкі, і істотнае прасяданне прыбыткаў праз тое, што кошт нафты значна ніжэйшы за прагназаваны. Таксама варта мець на ўвазе, што падаткі збіраюцца ўсё горш, бо заробкі падаюць, а колькасць стратных прадпрыемстваў расце, - падкрэслівае аналітык.

За кошт чаго будуць скарачаць выдаткі?

Паводле прагнозаў экспэрта, выдаткі, звязаныя з аховай здароўя, адукацыяй, часткова ЖКГ, хутчэй за ўсё, будуць праіндэксаваныя на ўзровень інфляцыі. Гэта значыць, у рублях яны не скароцяцца, але з улікам інфляцыі яны могуць зменшыцца.

Рэальна скараціць могуць сацыяльныя выдаткі, якія не адаб'юцца ў кароткатэрміновым перыядзе на жыцці людзей: будаўніцтва, добраўпарадкаванне, падтрымка стану дарог, прыдамовых тэрыторыі, паркаў і сквераў. Развязанне гэтых задач улады могуць адкласці, таму што недахоп фінансавання ў гэтай галіне будзе прыкметны праз некалькі гадоў.

- Чыстыя вуліцы, добрыя асфальтаваныя дарогі, словам, тое, чым мы заўсёды ганарыліся, праз пару гадоў можа стаць гісторыяй, - мяркуе Уладзімір Кавалкін.

З яго слоў, скарачэнне гэтых выдаткаў адбываецца ўжо не адзін год. Напрыклад, значна былі зрэзаныя мясцовыя бюджэты 2015 года ў частцы добраўпарадкавання гарадоў, вуліц, прыдамавых тэрыторый.

Экспэрт мяркуе, што ўрад таксама перагледзіць палітыку падтрымкі прамысловых дзяржкампаній і сельгаспрадпрыемстваў. Варта чакаць змяншэння датацый, скарачэння кампенсацый па розных працэнтах, пазыках, якія прадпрыемствы бралі пад гарантыі ўрада.

- З аднаго боку, гэта нават да лепшага: дзяржпрадпрыемствы перастануць разлічваць на пастаянную дапамогу з бюджэту, і пачнуць думаць, як жа гэтыя грошы зарабіць, а не выпрасіць ва ўрада, - тлумачыць экспэрт. - Але ў той жа час гэта прывядзе да далейшага скарачэння колькасці работнікаў і росту тых, хто працуе няпоўны працоўны тыдзень.