Таджыкскія гастарбайтэры начуюць на тэрыторыі «Атланта»?

Беларускія прадпрыемствы праводзяць эксперымент па прыцягненню рабочых з Сярэдняй Азіі.

- Чаму ў Менску халадзільнікі дапамагаюць будаваць ўзбекі? - задаўся пытаннем на мінулым тыдні прэм'ер-міністр Міхаіл Мясніковіч. «Салідарнасць» вывучыла сітуацыю на ЗАТ «Атлант».

Яшчэ вясной папаўзлі чуткі, што на прадпрыемстве з'явіліся рабочыя з Сярэдняй Азіі - Таджыкістана. На форумах называліся лічбы ў 300 і нават 600 азіятаў. Як высветлілася, прыезду замежнікаў не менш іншых назіральнікаў былі здзіўленыя беларускія супрацоўнікі прадпрыемства. Частка прыезджых рускую мову ведае слаба.

- Усміхаюцца і кажуць: не палучаеся, - распавёў «Салідарнасці» адзін з рабочых «Атланту».

У рэальнасці лічбы нанятых замежнікаў апынуліся ў некалькі разоў менш. Як паведаміла газета прадпрыемства, у структурах ЗАТ «Атлант» працуюць 57 замежных рабочых - грамадзяне Кыргызстана, Таджыкістана і Узбекістана.

Нанятыя яны былі праз менскую аўтсорсінгавую кампанію, з якой «Атлант» заключыў дамову. Замежнікаў прыцягнулі да працы ў асноўную вытворчасць і ў аддзел лагістыкі.

Адзін з нанятых рабочых - таджык Ілхамджаном Лугмонаў. Кіроўца па спецыяльнасці да гэтага больш за 20 гадоў працаваў у якасці наёмнага рабочага на розных аб'ектах у Расеі і краінах СНД. У Менск ён прыехаў з Душанбэ ў складзе групы з 9 рабочых. З Ілхамджаномам Лугмонавым заключылі кантракт на паўгода, і цяпер ён, як і яго таварышы, працуе на заводзе бытавой тэхнікі (адна са структур ЗАТ «Атлант») слесарам СБТ (складана-бытавых прыбораў) - на зборцы пральных машын.

- У вашай краіне і на вашым прадпрыемстве больш парадку: працуем па графіку, ёсць абавязковы план. Мы, калі прыехалі і параўналі, прыйшлі да таго, што нават не хочацца згадваць усё, што прыйшлося выпрабаваць у іншых месцах, - распавёў газеце «Атлант» Ілхамджаном Лугмонаў.

Сярэдні заробак у Таджыкістане сёння па афіцыйных дадзеных складае каля 130 даляраў. Як распавёў адзін з супрацоўнікаў «Атланта», які пажадаў застацца неназваным, на беларускім прадпрыемстве рабочыя з Сярэдняй Азіі атрымліваюць столькі ж, колькі беларусы - 500-600 даляраў.

Але паміж імі ёсць істотнае адрозненне: па словах суразмоўцы, замежныя рабочыя працуюць за тыя ж грошы да 12 гадзін у дзень.

- Рабочыя прыехалі зарабляць і гатовыя працаваць звышурочна, і, калі ёсць праца, у выходныя дні таксама, - паведаміла газета «Атлант».

Як вынікае са слоў таджыкскага рабочага, акрамя зарплаты яму далі харчаванне і ўмовы для пражывання. Як распавёў супрацоўнік «Атланта», па меншай меры, частка рабочых з Сярэдняй Азіі жыве на тэрыторыі прадпрыемства. У інтэрнаце ЗАТ «Атлант» паведамілі, што таджыкі, узбекі або кыргызы ў іх не пражываюць. Кіраўніцтва прадпрыемства каментаваць сітуацыю адмовілася.

Па словах крыніцы, канфліктаў з прыезджымі мусульманамі ў беларусаў не ўзнікала.

- Вера і традыцыі не перашкаджаюць выконваць вытворчы рэжым. Ёсць час для працы, і ёсць час для малітвы, - сказаў Ілхамджаном Лугмонаў.

Таджыкі едуць і ў правінцыю

Прыцягваць працоўных мігрантаў у гэтым годзе сталі не толькі на «Атланце» і не толькі ў Менску. Як паведаміў консул амбасады Таджыкістана ў Беларусі Анвар Ібодаў, афіцыйна ў нашай краіне працуе каля 30 грамадзян гэтай сярэднеазіяцкай дзяржавы. На «Атланце», а таксама на ААТ «Агракамбінат «Дзяржынскі».

На апошнім месяц таму заступілі на работу 10 чалавек. Яны працуюць у цэху забою птушкі, а таксама грузчыкамі, распавялі ў аддзеле кадраў.

- Усе маладыя хлопцы, мы імі задаволеныя. Яны неканфліктныя, ведаюць рускую мову, жывуць у інтэрнаце, - адзначылі на агракамбінаце. - Плануем запрасіць у гэтым годзе яшчэ чалавек пяць.

У цэлым па краіне карціна на сёння выглядае наступнай. Як распавёў начальнік Дэпартамента грамадзянства і міграцыі МУС Беларусі Аляксей Бягун, у першым паўгоддзі ў Беларусь на працу прыбылі каля 7 тысяч чалавек, а ўсяго за год улады маюць намер прыцягнуць 12 тысяч працоўных мігрантаў. У прыватнасці, «Менскбуд» плануе запрасіць тысячу карэйцаў і в'етнамцаў.

Эксперымент, які можа змяніць усе

На «Атланце» не хаваюць, што з'яўленне ўраджэнцаў Сярэдняй Азіі - следства вострага недахопу беларускіх рабочых. Імкнучыся на заробкі ў Расею, людзі з беларускіх прадпрыемстваў літаральна бягуць, ідучы на самыя крайнія меры.

Улетку на тым жа менскім «Атланце» акрамя запрашэння замежнікаў таксама былі вымушаныя штодня вазіць аўтобусам рабочых з філіяла ў Баранавічах.

На мінулым тыдні пра тое, што самая галоўная праблема беларускай эканомікі - масавы адток маладых і ўжо вопытных спецыялістаў, заявіў і Міхаіл Мясніковіч.

- Чаму ў Менску халадзільнікі дапамагаюць будаваць узбекі? Хіба ў нас няма сваіх майстроў? Ёсць. Але мы не можам іх нічым утрымаць, - адзначыў прэм'ер.

Афіцыйна сітуацыю з запрашэннем рабочых з Сярэдняй Азіі на «Атланце» не каментуюць. Але ў нефармальнай размове сказалі:

- Адназначна казаць сёння пра тое, наколькі перспектыўнае запрашэнне гэтых рабочых, - вельмі складана. Па-першае, мы для сябе яшчэ не высветлілі наколькі яны эфектыўныя. А па-другое, на высокакваліфікаваных працах іх у нас няма.

На двух заводах «Атланта» ў Менску працуе каля 7 тысяч чалавек, таму 57 замежнікаў сярод іх - гэта кропля ў моры.

У параўнанні з іншымі краінамі гэта, сапраўды, няшмат. Аднак актыўна прыбываць у нашу краіну працоўныя мігранты пачалі толькі ў апошні час. У незалежных прафсаюзах лічаць: калі яны добра сябе зарэкамендуюць, паток тых жа жыхароў Сярэдняй Азіі можа значна павялічыцца.

- Ва ўсім свеце неадназначнае стаўленне да працоўнай міграцыі. Па зразумелых прычынах шматлікім карэнным жыхарам гэта не падабаецца. Беларусь толькі цяпер уваходзіць у рынак рабочай сілы, да нядаўняга часу мы былі выключэннем. Пазіцыя прафсаюзаў да гэтай праблемы таксама неадназначная. Працоўная міграцыя - гэта своеасаблівы дэмпінг на рынку рабочай сілы. Звычайна гэтыя людзі працуюць за меншыя грошы, без сацыяльных гарантый, без калектыўных дамоваў, без удзелу якога-небудзь прафсаюза, - сказаў намеснік старшыні Беларускага кангрэсу дэмакратычных прафсаюзаў (БКДП) Сяргей Антусевіч. - З іншага боку краіне сапраўды бракуе кадраў. Вядома, было б лепш, калі б беларускія рабочыя атрымлівалі нармальную зарплату і нікуды не з'язджалі. Але не ад добрага жыцця беларусы з'язджаюць, і не ад добрага жыцця замежнікі едуць да нас. Думаю, з'яўленне ў нас працоўных мігрантаў - гэта пакуль што эксперымент. Беларускія ўлады спрабуюць заткнуць дзіркі, якія ўтварыліся. Калі гэта атрымаецца, калі працоўныя мігранты ім спадабаюцца, вось тады да нас могуць хлынуць патокі замежнікаў.