NASA адправіць на Марс устаноўку для вытворчасці кіслароду

Навукоўцы Масачусецкага тэхналагічнага інстытута працуюць над праектам устаноўкі, якая дазволіць ператвараць вуглякіслы газ у кісларод.

NASA ужо запланавала яе выкарыстанне на Марсе. Аб кіслароднай устаноўцы паведамляецца ў матэрыялах 46-й Канферэнцыі аб месяцовых і планетных навуках, піша Lenta.ru.

Пераўтварэнне вуглякіслага газу ў кісларод на ўстаноўцы The Mars Oxygen ISRU Experiment (MOXIE) будзе адбывацца ў два этапы. На першым назапашваецца і сціскаецца вуглякіслы газ. На другім пры дапамозе электролізу адбываецца ягонае пераўтварэнне ва ўгарны газ і атамарны кісларод, які і ўтварае малекулярны кісларод. Устаноўку плануецца адправіць на Чырвоную планету разам з новым роверам NASA да 2020 года.

Марсіянская атмасфера на 96 адсоткаў складаецца з вуглякіслага газу і толькі на 0,2 адсоткі - з кіслароду. Атмасфера Зямлі, для параўнання, складаецца на 21 адсотак з кіслароду. Чакаецца, што ўстаноўка забяспечыць палівам і кіслародам будучыя місіі на Чырвоную планету. Як аб'явіла NASA у канцы жніўня 2014 MOXIE, разам з іншымі шасцю навуковымі інструментамі, атрымае месца на новым ровере.

Ужо цяпер прататып устаноўкі здольны вырабляць да 20 грамаў кіслароду ў гадзіну і разлічаны на працу цягам 51 зямнога дня. У 2030-х гадах спецыялісты збіраюцца адправіць на Марс вялікую ўстаноўку, якая павінна будзе вырабляць да двух кілаграмаў кіслароду ў гадзіну.

У канчатковым выніку NASA разлічвае адправіць на Чырвоную планету пустую ракету разам з вялікай версіяй MOXIE. Устаноўка назапасіць дастаткова кіслароду (прыкладна за паўтара года), а носьбіт будзе выкарыстаны для адпраўкі астранаўтаў назад на Зямлю.

Як чакаецца, устаноўка дазволіць істотна зэканоміць грошы на кіслародзе для паліва ракет-носьбітаў, якія ў будучыні вывезуць астранаўтаў з Марса. Так астранаўт Джэфры Хофман паведаміў выданню Business Insider, што для пуску ракеты можа спатрэбіцца некалькі дзесяткаў тон кіслароду.

Калі выказаць здагадку, што гэта 30 тон, то для таго, што іх адправіць на паверхню Марса, неабходна ад 300 да 450 тон ракетнага паліва ўжо на паверхні Зямлі. Запуск кожнай тоны ацэньваецца ў 10 мільёнаў даляраў. Атрымліваецца, што 30 тон зямнога кіслароду на Марсе абыдуцца падаткаплатнікам у 3-4,5 мільярда даляраў.

Усяго NASA ацэньвае кошт адпраўкі астранаўтаў на Марс у 80-100 мільярдаў даляраў. Прыватная нідэрландская кампанія MarsOne збіраецца гэта зрабіць за шэсць мільярдаў даляраў.

Канферэнцыя аб месяцовых і планетных навуках пройдзе з 16 да 20 сакавіка 2015 у статыстычна адасобленай мясцовасці Зе-Вудлэндс за 45 кіламетраў на поўночны-захад ад Х'юстана ў Тэхасе. Акрамя праекта MOXIE, на ёй будуць прэзентаваныя іншыя ініцыятывы ў даследаванні далёкага космасу.