Лукашэнка прасіў ў Крамлі грошай, але яму не далі

Учора быў устаноўлены рэкорд працягласці расейска-беларускіх перамоваў на вышэйшым узроўні - Лукашэнка і Мядзведзеў размаўлялі восемь гадзін. СМІ адзначаюць, што дыскусіі ў Крамлі былі дастаткова жорсткімі.

Выйшаўшы ўчора ў Крамлі да журналістаў пасля знясільваючага васьмігадзіннага марафону расейска-беларускага саміту пад назвай «Вышэйшы дзяржсавет саюзнай дзяржавы», прэзідэнт РФ Дзмітрый Мядзведзеў назваў гэты «доўгі працоўны дзень» «адлюстраваннем ўсёй паўнаты стасункаў Расеі і Беларусі». Гэтыя працяглыя перамовы, па словах Мядзведзева, пацвярджаюць «і тыя велізарныя перспектывы, і тыя нявырашаныя праблемы, якімі мы з Аляксандрам Рыгоравічам не складаючы рук займаліся апошнія восем гадзінаў». Сам Лукашэнка выказаўся крыху інакш, заўважыўшы, што ўвесь гэты час «мы абмяркоўвалі наяўныя розначытанні і спрабавалі неяк зблізіць пазіцыі нашых бакоў». Мяркуючы па стылі пабудовы гэтай фразы, спроба аказалася не надта ўдалай, піша газета «Время новостей».

Газэта «Коммерсант» адзначае, што ўчарашняе паседжанне вышэйшага Дзяржсавета Расеі і Беларусі здавалася амаль такім жа бясконцым, як і працэс будаўніцтва «саюзнай дзяржавы». Масква і Менск будуюць яго дзесяць гадоў, але канца гэтай будоўлі, распачатай яшчэ ў мінулым стагоддзі, не відаць.

Так доўга перамовы звычайна працягваюцца ў двух выпадках: альбо калі сустрэліся шчырыя сябры, альбо калі бакі ні пра што не могуць дамовіцца. Першы варыянт наўрад ці быў дарэчным, хаця б таму, што за адным сталом перамоваў з Аляксандрам Лукашэнкам акрамя Дзмітрыя Мядзведзева ўчора прысутнічаў яшчэ і прэм'ер РФ Уладзімір Пуцін. А яму было што ўзгадаць беларускаму кіраўніку, які два месяцы таму абвінаваціў Пуціна ў тармажэнні інтэграцыйных працэсаў і перашкаджэнні ваеннаму супрацоўніцтву дзвюх краінаў.

Выступленне расейскага прэзідэнта не дадало яснасці ў вынікі ўчорашняга дзяржсавета. «Гэтыя дзесяць гадоў праляцелі вельмі хутка, было шмат зроблена, нямала мы яшчэ не зрабілі, але тым не менш, гэта падзея надае асаблівую танальнасць нашай сустрэчы ...» - сказаў Дзмітрый Мядзведзеў. Пра характар гэтай танальнасці расейскі прэзідэнт абмовіўся яшчэ толькі адной фразай: «Часам ў нашых дыскусіях, іншы раз даволі жорсткіх, мы забываліся, з чаго пачыналі, дык вось, ступень нашай ўзаемнай інтэграцыі, яна ні ў якое супастаўленне не ідзе з тым, што было дзесяць гадоў таму». Мядведзеў прызнаў, што паміж ім і яго беларускім калегам адбыўся «даволі эмацыйны абмен думкамі».

Што абмяркоўвалі першыя пяць гадзінаў

Як піша «Время новостей», адзіным указаннем на тое, што сустрэча не была зусім бясплодныя, сталі словы Мядзведзева пра тое, што «мы прынялі прынцыповае рашэнне - станоўча адказаць на розныя звароты, што тычацца таго, як будзе праходзіць супрацоўніцтва ў нафтавай сферы». Настолькі мудрагелістая фармулёўка дазваляе выказаць здагадку, што на просьбу Менска адмяніць уведзеныя Масквой у 2007 ўвазныя пошліны на расейскую нафту ў Маскве вырашылі «станоўча адказаць».

Раскрываць дэталі Мядзведзеў не стаў. За яго на ўмовах ананімнасьці гэта зрабіла крыніца «Коммерсанта» ў расейскай дэлегацыі. Яна патлумачыла, што гаворка ідзе пра захаванне ільготнага пошліннага рэжыму пры пастаўках расейскай нафты ў Беларусь. «Беларускі бок хацеў б зменшыць цяперашнюю стаўку. Мы ж выказаліся за тое, каб не узнімаць яе, а захаваць на цяперашнім узроўні. Гэта і ёсць нашая ім саступка», - паведаміў суразмоўца.

Тым не менш Масква, як высветліў «Коммерсант», па-ранейшаму не настроеная выдаваць Менску крэдыты на суму $ 500 млн і 100 млрд рублёў.

Ня было ва ўчорашніх заявах абодвух лідэраў ніякіх намёкаў і на такія праблемы ў расейска-беларускіх стасунках, як разгляд кіраўніцтвам Беларусі пытання аб прызнанні Паўднёвай Асеціі і Абхазіі, які працягваецца. Зрэшты, гэта не перашкодзіла Дзмітрыю Мядзведзеву ўпэўнена заявіць, што «у галіне знешняй палітыкі на 2010 - 2011 гады, спадзяюся, як можа быць нідзе, у нас будзе найбольш высокая ступень інтэграцыі».

Аднак учора была таксама падпісаная дамова пра развіццё ваенна-тэхнічнага супрацоўніцтва. За яе сухой назвай хаваецца беспрэцэдэнтны механізм узаемаадносінаў Масквы і Менска ў абароннай сферы. Крыніцы «Коммерсанта» ў расейскай і беларускай дэлегацыях ў адзін голас казалі: гаворка ідзе пра тое, што кожны з бакоў будзе перадаваць другому ўзбраенне і тэхніку ў той жа камплектацыі, у якой ён выкарыстоўвае яе ва ўласных узброеных сілах. Наўрад ці трэба тлумачыць, які бакоў будзе з'яўляцца пастаўшчыком ўзбраенняў, а які - спажыўцом. Не выпадкова пасля перамоваў кіраўнік Мінабароны РФ Анатоль Сердзюкоў атрымаў з рук Аляксандра Лукашэнкі ордэн Дружбы.

Што абмяркоўвалі астатнія тры гадзіны

Пасля таго, як былі ўзгодненыя падпісаныя дакументы (на гэта спатрэбілася пять гадзінаў), бакі працягнулі абмеркаванне іншых надзённых праблемаў. Як высветлілася, у схаванай ад пабочных вачэй зале паседжанняў разгарнулася сапраўдная драма. Адзін з удзельнікаў перамоўных баталіяў, які вырваўся з-за зачыненых дзвярэй, каб перавесці дух, распавёў «Коммерсанту», што беларуская дэлегацыя вырашыла не спыняцца на дасягнутых дамоўленасцях і развіць поспех. «Нам даводзілася па дзесяць разоў тлумачыць калегам з Беларусі адно і тое ж: Менск не можа ўвесь час жыць за кошт расейскіх субсідыяў, не прапаноўваючы наўзамен нічога, што нас цікавіць у іх эканоміцы», - абураўся суразмоўца «Коммерсанта».

«Беларускія чыноўнікі павялі дыскусію па загадзя напісаным сцэнары - яны падрывалі прадметную размову бясконцымі патрабаваннямі пра крэдыты, ільготы, паслабленні і выключэнні, - наракаў крамлёўскі чыноўнік .- Гэтыя просьбы паўтараліся дзесяткі разоў, з-за чаго размова набыла рыхлы характар».

Па словах крыніцы «Коммерсанта», у перамоўным азарце беларускі бок стаў выказваць зусім свежыя ідэі - прапанаваўшы распачаць даўно наспелыя, з яго пункту гледжання, змены расейскіх законаў. «Прагучала ініцыятыва змяніць наш закон аб Цэнтральным банку! Гэта выходзіць за ўсялякія межы! - абураўся расейскі перамоўшчык.- Я дзіўлюся нашым прэзідэнту і прэм'еру, якія праявілі проста-такі анёльскае цярпенне. Мы гатовыя да інтэграцыі і нават гатовыя несці выдаткі, але не можам жа мы за кошт гэтага цыраваць прарэхі ў беларускім бюджэце, якія ўзнікаюць з-за спецыфічнай мадэлі іх эканомікі».