У Беларусі пачалі адбіраць газ з расейскай трубы

Сітуацыя з расейска-беларускай газавай спрэчкай абвастраецца.

Беларусь накіравала «Газпраму» ліст, у якім апавясціла аб пачатку адбору расейскага транзітнага газу для падтрымання працы газатранспартнай сістэмы, паведаміў беларускім журналістам першы віцэ-прэм'ер Беларусі Уладзімір Сямашка, перадае РІА «Новости».

«Мы далі распараджэнне аб пачатку адбору газу ў мэтах падтрымання газатранспартнай сістэмы», - заявіў Сямашка.

Беларускі бок не пагасіў запазычанасць за газ, і «Газпрам» у 10.00 мск панядзелка прыступіў да абмежавання паставак газу ў Беларусь. Ліміт абмежавання спачатку склаў 15% ад сутачнай нормы, а ў аўторак быў павялічаны да 30%.

Па словах прадстаўнікоў кіраўніцтва кампаніі, у далейшым гэтыя абмежаванні плануецца давесці да ўзроўню, адпаведнага запазычанасці беларускага боку, гэта значыць, да 85%. У аўторак Саўмін Беларусі заявіў, што краіна будзе адбіраць расейскі транзітны газ у выпадку захавання абмежаванняў на пастаўку, а Аляксандр Лукашэнка на сустрэчы з кіраўніком МЗС РФ Сяргеем Лаўровым паведаміў, што даў указанне перакрыць транзіт газу, пакуль «Газпрам» яго не аплаціць.

У сувязі з такім крокам беларускага боку прэзідэнт РФ Дзмітрый Мядзведзеў даў кіраўніцтву «Газпраму» усе неабходныя ўказанні. У холдынгу запэўніваюць - будуць задзейнічаныя ўсе каналы і магчымасці для альтэрнатыўных паставак газу еўрапейскім спажыўцам, у тым ліку, з ПСГ і з спотавага рынку. Па словах кіраўніка Мінэнерга РФ Сяргея Шматко, зараз, у адрозненне ад зімы-2009, калі пастаўкі газу ў Еўропу скарацілі з-за газавай спрэчкі з Украінай, «Газпрам» гарантуе іх захаванне ў поўным аб'ёме.

Узмацненне абмежаванняў супраць Беларусі адбылося, паколькі «Газпрам» не бачыць гарантыяў аплаты газу праз два тыдні, як тая абяцала напярэдадні, распавёў афіцыйны прадстаўнік расейскага холдынгу Сяргей Купрыянаў. Такая мера прадугледжаная кантрактам, дадаў ён.

Кантракт дае магчымасць скарачэння паставак і на 85%, што адпавядае ўзроўню запазычанасці. «Газпрам» мог бы зрабіць гэта адразу, але вырашыў дзейнічаць паступова, каб падтрымліваць газатранспартную сістэму Беларусі ў працоўным стане.

Што ж датычыць транзітнага доўгу, у «Газпраме» лічбаў не называюць, але кажуць, што ён супастаўны з запазычанасцю Беларусі за пастаўкі і ўзнік выключна па віне беларускага боку. Па выніках дня аўторка Аляксей Мілер і беларускі прэм'ер Сяргей Сідорскі дамовіліся працягваць кансультацыі па пагашэнні ўзаемных даўгоў.

Еўропа вядзе лік стратам

Еўропа не збіраецца ўмешвацца ў газавую спрэчку паміж Масквой і Менскам, але гатовая накіраваць назіральнікаў для маніторынгу паставак газу праз Беларусь. Увечары ў аўторак стала вядома, што з расейскага боку адказным за кантакты з Еўракамісіяй па гэтай праблеме прызначаны Шматко. Ён выказаў надзею, што рознагалоссі будуць кароткатэрміновымі.

«Газпрам» папярэдзіў еўрапейскіх спажыўцоў пра магчымыя збоі транзіту яшчэ на мінулым тыдні. Па словах Купрыянава, летам сітуацыя значна спакайней, чым было б узімку, на еўрапейскім рынку ёсць свабодныя аб'ёмы газу. Ёсць магчымасць дадатковых паставак праз Украіну, выкарыстання запасаў ПСГ і газу са спотавага рынку. Такім чынам, «Газпрам» зможа забяспечыць спажыўцоў у Еўропе і Калінінградскай вобласці ў поўным аб'ёме, запэўніў Купрыянаў.

Паводле дадзеных Еўракамісіі, абмежаванне паставак газу ў Беларусь можа закрануць 6% спажыўцоў Еўропы, перш за ўсё Літву, якая на 100% залежыць ад расейскіх паставак. Пакуль яна атрымлівае газ з РФ у поўным аб'ёме, але калі паставак не будзе больш за тыдзень, блакітнае паліва ў рэспубліку будзе пастаўляцца з суседняй Латвіі. З Літвы ж будзе забяспечаная газам Калінінградская вобласць. Таксама часткова праблема можа закрануць Польшчу і Германію.

Еўракамісія запытала ў Літвы, Польшчы і Германіі інфармацыю пра тое, ці скараціліся для іх пастаўкі расейскага газу. Паводле дадзеных Еўрапарламента на вечар аўторка, скарачэнні ўжо закранулі Літву і ўсход Германіі. Аднак, па словах Шматко, на гэты момант Еўразвяз не павінен быў адчуць абмежаванняў.