Менчукі здзяйсняюць чарговы «набег» на абменнікі

У чаканні дэвальвацыі ў сталіцы Беларусі ўжо некалькі дзён захоўваецца ажыятажны попыт на валюту.

Як перадае карэспандэнт агенцтва «Інтэрфакс-Захад», у мінулыя выходныя набыць наяўную замежную валюту ў пераважнай большасці сталічных пунктаў абмену валют было вялікай праблемай. У шэрагу абменнікаў выбудоўваліся чэргі з жадаючых набыць замежную валюту. Галоўным чынам, чэргі складаюцца з характэрных бабулек, якія пільна адсочваюць рэдкіх прадаўцоў даляраў і тут жа скупляюць замежную валюту, што трапляе ў абменнік.

Каля абменных пунктаў ізноў з'явіліся ўжо забытыя «асобы з барсеткамі», але актыўнай прапановы па продажы замежнай валюты «з рук» няма. У шэрагу абменных пунктаў ўстаноўленае дзяжурства супрацоўнікаў міліцыі, на вітрынах абменнікаў выстаўленыя таблічкі «Ніякай валюты няма».

Большасць камерцыйных банкаў працягваюць утрымліваць курс продажу наяўнай замежнай валюты на максімальна дапушчальным узроўні (плюс 2% да афіцыйнага курсу НББ) ужо на працягу двух тыдняў.

Апошнія некалькі дзён сярод жыхароў Беларусі зноў актыўна цыркулююць чуткі аб рэзкай дэвальвацыі беларускага рубля, нягледзячы на ​​выступы прадстаўнікоў Нацыянальнага банка па тэлебачанні, якія абвяргаюць гэтыя чуткі. Папярэдні ўсплёск дэвальвацыйных чаканняў у Беларусі актывізаваўся ў лістападзе-снежні мінулага года - тады адзначаўся рэзкі рост попыту на наяўную замежную валюту, зніжэнне рублёвых дэпазітаў і актыўны рост валютных укладаў. Між тым, курс беларускага рубля застаўся адносна стабільным і попыт насельніцтва на замежную валюту ў студзені-лютым рэзка ўпаў у параўнанні са снежнем, таксама на працягу першых двух месяцаў апераджальнымі тэмпамі раслі рублёвыя ўклады фізічных асоб.

У цэлым на валютным рынку Беларусі захоўваецца напружанасць, а золатавалютныя рэзервы краіны знізіліся за першыя два месяцы на 20%. Нацбанк Беларусі працягвае прадпрымаць меры як адміністрацыйнага, так і эканамічнага характару, накіраваныя на зніжэнне попыту на замежную валюту.

У прыватнасці, напярэдадні НББ абвясціў аб падвышэнні стаўкі рэфінансавання адразу на 1,5 адсоткавых пункта, да 12% гадавых.

Прыняцце гэтага рашэння супала па часе з публікацыяй краінавага дакладу МВФ па выніках працы ў Менску агляднай місіі ў студзені-лютым. У дакладзе падкрэсліваецца неабходнасць радыкальных крокаў па стабілізацыі аплатнага балансу, сярод якіх акцэнтуецца пажаданая дэвальвацыя беларускага рубля.

Назіральнікі ў Менску мяркуюць, што, магчыма, супадзенне гэтых двух фактараў выклікала хвалю ажыятажнага попыту на замежную валюту з боку насельніцтва, паколькі яны супалі з сітуацыяй, калі Беларусь у 2009 годзе пачала рэалізацыю праграмы МВФ stand-by.

Тады, у якасці папярэдніх мер праграмы, НББ адначасова знізіў курс беларускага рубля на 20% і павысіў стаўку рэфінансавання на 2 адсоткавыя пункты.

У той жа час, абменныя пункты банкаў апынуліся не гатовыя да новай хвалі ажыятажнага попыту, бо НББ увёў для банкаў абмежаванні на набыццё валюты на біржы для падмацавання абменнікаў. Зараз банкі могуць набыць на біржы замежную валюту для гэтых мэтаў толькі на суму фактычнай розніцы паміж прададзенай насельніцтву і набытай ў яго валюты на працягу папярэдняга месяца. Прычым зрабіць гэта яны павінныя роўнымі долямі на працягу трох дзён наступнага месяца.