Эфектыўнасць санкцый Еўразвяза выклікае спрэчкі

Ці здзейсняць хоць нейкі ўплыў на беларускае кіраўніцтва санкцыі Рады ЕЗ? Адназначнага адказу на гэтае пытанне сярод еўрапейскіх палітыкаў і экспертаў няма.

Пра пэўную эфектыўнасць санкцыйнай палітыкі заяўляе Міраслаў Лайчак, кіраўнік аддзела па сувязях з Расеяй, Усходнім партнёрствам і Заходнімі Балканамі Еўрапейскай службы знешнепалітычнай дзейнасці (ЕСЗД). У інтэрв'ю радыё «Свабода» ён адзначыў, што беларуская апазіцыя ўжо ацаніла гэтыя меры: яны «не даюць выніку за адну ноч, але няма сумневаў, што яны даюць вынік», пішуць «Беларускія навіны».

На той жа радыёстанцыі прагучала інтэрв'ю з старшынёй Еўрапарламента Ежы Бузекам, які прызнаўся, што не бачыць «нейкіх вынікаў адрасных санкцыяў» і «зменаў у паводзінах беларускага рэжыму». Праўда, адначасова гэты палітык выказаў меркаванне, што беларускі рэжым можа абрынуцца за два ці тры тыдні.

Выканаўчы дырэктар Усходняга камітэта нямецкай эканомікі Райнер Лінднер у сваю чаргу выступіў супраць увядзення эканамічных санкцый у дачыненні да Беларусі, паколькі яны «перш за ўсё адаб'юцца на простых грамадзянах». Разам з тым Лінднер вітае санкцыі палітычныя.

«Праўда, чорны спіс асобаў, якім забаронены ўезд на тэрыторыю Еўразвяза, варта было б старанна праверыць. Магчыма, нечыячые-то прозвішчы апынуліся ў ім незаслужана, а тых, хто, напрыклад, нясе адказнасць за арганізацыю паказальных судоў над дэманстрантамі ці за адлічэнне студэнтаў, у гэтым спісе няма», - зазначыў Лінднер у інтэрв'ю радыёстанцыі Deutsche Welle.

У шэрагу гэтых выказванняў беларускі палітычны аглядальнік Раман Якаўлеўскі асабліва адзначае пазіцыю Райнера Лінднера.

«Ён жа быў і сустаршынём беларуска-германскага эканамічнага Менскага форуму, дзякуючы якому зрабіў кар'еру і стаў старшынём Усходняга камітэта нямецкай эканомікі - лабісцкай структуры германскага капіталу. Калі ўжо ён так стаў казаць, калі быў яшчэ зусім нядаўна кантактнай асобай з беларускім кіраўніцтвам, то ў РБ - не тое што сістэмны крызіс, а становішча на краі прорвы», - падкрэсліў Якаўлеўскі ў размове з Naviny.by.

Зрэшты, эксперт не схільны ўвязваць цэлую серыю заяваў, што прагучалі на мінулым тыдні ў Еўразвязе, з нейкім сур'ёзным пераглядам палітыкі ў дачыненні да Беларусі, такіх сігналаў, на ягоную думку, няма.

Эфектыўныя санкцыі ЕЗ у дачыненні да беларускага кіраўніцтва ці не, але тое, што іхняе дзеянне цалкам адчувальнае для беларускіх чыноўнікаў, не выклікае сумневаў. Вось і на мінулым тыдні ўлада не ўтрымалася, каб не выказацца па гэтым пытанні. Міністр юстыцыі Беларусі Віктар Галаванаў назваў рашэнне Рады ЕЗ аб ​​забароне ўезду ў Еўразвяз беларускіх чыноўнікаў, журналістаў і суддзяў пазаправавым.

Па ягоных словах, «вядома, непрыемна для нашай краіны і людзей, супраць якіх уведзеныя гэтыя санкцыі... Напрыклад, у Менску суддзя Фрунзенскага суду адна выхоўвае дзіця. Яно хворае. Маці хацела яго вывезці куды-небудзь на мора, але ёй жа забаронены ўезд у ЕЗ. Парушаныя правы ейнага дзіцяці. Вось гэта сыходзіць у бок».

Раней Аляксандр Лукашэнка назваў палітыку санкцый ЕЗ у дачыненні да Беларусі «бязмозглай, непрадуманай». І нават прыгразіў зваротам у міжнародныя суды: «Я хачу даручыць сваім юрыстам, у нас хапае спецыялістаў, - мы павінныя гэтую праблему разгледзець юрыдычна праз адпаведныя суды, прад'явіць пазовы тым, хто ўводзіў не толькі эканамічныя санкцыі, але і ў дачыненні да журналістаў».

Але пакуль суд ды справа, шэнгенская віза застаецца недасяжнай для пары сотняў беларускіх дзяржслужачых. І гэта - адзінае мерка эфектыўнасці санкцыйнай палітыкі Еўазвяза як для самога ЕЗ, так і для экспертаў у галіне міжнародных адносінаў.