Экс-міністр эканомікі Расеі: Лукашэнка не партнёр, а халяўшчык

Усе праблемы беларускай эканомікі маюць палітычны складнік, перакананы Яўген Ясін.

Скарачэнне паставак расейскай нафты ў Беларусь і згортванне ценявога бізнесу па экспарту нафтапрадуктаў пад выглядам бяспошлінных растваральнікаў загналі паказчыкі беларускай эканомікі ў мінус практычна па ўсіх параметрах. Як лічаць незалежныя эксперты, падобная дыспрапорцыя сведчыць аб тым, што без расейскіх субсідый мадэль «беларускага эканамічнага цуду» нежыццяздольная.

Былы міністр эканомікі Расеі, навуковы кіраўнік Дзяржаўнага універсітэта «Вышэйшая школа эканомікі» прафесар Яўген Ясін перакананы, што ўсе праблемы беларускай эканомікі маюць палітычны складнік. У Беларусі няма ні эканамічнай, ні палітычнай канкурэнцыі. А толькі пры наяўнасці гэтых фактараў можна спадзявацца на аздараўленне эканомікі і ўсяго грамадства. На думку Ясіна, узятая беларускімі ўладамі за аснову савецкая мадэль планавай эканомікі не можа эфектыўна развівацца ва ўмовах глабалізацыі рынку, а дырэктыўнае кіраванне стрымлівае працэсы мадэрнізацыі вытворчасці:

«Тая сістэма гаспадарання, якая сёння існуе ў Беларусі, абсалютна бесперспектыўная. І гэта не толькі маё асабістае меркаванне, гэта абсалютна відавочна. Сапраўды гэтак жа, як і сам механізм кіравання Лукашэнкі бесперспектыўны. І галоўны фактар бесперспектыўнасці - гэта яго ўласная асоба. Таму наўрад ці магчыма нешта параіць ў гэтай сітуацыі. Я перакананы, чым хутчэй беларускі народ пазбавіцца ад гэтага рэжыму, тым хутчэй ён зможа перайсці да рынкавай эканомікі і да нармальнага жыцця ва ўсіх сэнсах», - прыводзіць словы Ясіна «Радыё Свабода».

У адрозненне ад вышэйшага кіраўніцтва Беларусі, прафесар Ясін не адчувае ілюзій наконт жыццяздольнасці навязаных беларускаму грамадству пастулатаў, што стабільнасць у асобна ўзятай краіне можна ўстанавіць «уручную». На яго думку, дзяржава, напрыклад, не можа рабіць больш свабоднай сферу абароту валют і ў той жа час ажыццяўляць кантроль над прамысловасцю. Патрабуецца лібералізацыя эканомікі і як мінімум паслабленне дзяржаўнага кантролю. У іншым выпадку Беларусь чакае не росквіт, а сапраўдная эканамічная катастрофа:

«Эканамічная катастрофа цалкам магчымая, так як змяняюцца ўмовы гаспадарання. Падчас цёплых стасункаў з Расеяй, калі Масква шчодра субсідавала беларускую эканоміку, з боку здавалася, што ўсе нібыта вельмі добра, што Беларусь нават лепш, чым Расея ўпраўляецца са сваёй гаспадаркай, а Лукашэнка - такі таленавіты кіраўнік, што толькі дзякуючы сваім здольнасцям забяспечвае свой народ. Ну, у нейкай ступені гэта так, бо гэта ж яму давалі ўсе субсідыі. Рэсурсаў у Расеі будзе ўсё менш і менш. Адпаведна, Беларусі перападала будзе таксама ўсё менш».

Адносіны Беларусі з Расеяй Яўген Ясін называе прыкладам «двудушнасці» беларускай афіцыйнай палітыкі. Лукашэнка не толькі патрабуе аднолькавых умоў гаспадарання, асабліва ў частцы пастаўкі энергарэсурсаў, але і правярае Маскву на пільнасць. Найбольш паказальная гісторыя з растваральнікамі.

Больш за год Беларусь гнала на Захад бензін і салярку пад выглядам прадуктаў нафтахіміі, не плацячы пошліну ў расейскі бюджэт. Страты ацэненыя па меншай меры ў 2 мільярды даляраў. Па словах Ясіна, усё гэта яскрава сведчыць аб сутнасці беларускага рэжыму - ён не столькі партнёр, колькі халяўшчык:

Доктар эканамічных навук, прафесар Яўген Ясін не выключае і новай дэвальвацыі беларускага рубля. Ён лічыць: калі фінансавыя ўлады сапраўды адпусцілі курс нацыянальнай валюты ў вольнае плаванне, то ён будзе зніжацца, пакуль на валютным рынку не ўстановіцца раўнавага. А яна будзе толькі тады, калі не будзе ажыятажу і карыстацца беларускім рублём, далярам або расейскім рублём можна аднолькава. Усе спробы штучна трымаць «патрэбны» курс, на думку Яўгена Ясіна, толькі паскораць сумны фінал.