Барыс Жаліба: У высокіх крэдытных стаўках вінаваты Нацбанк

Беларусы не змогуць расплаціцца па крэдытах, калі стаўкі на іх будуць вышэй і так звышвысокіх дэпазітных ставак, адзначыў эканаміст.

«Праблема ў тым, што асобныя камерцыйныя банкі моцна павысілі стаўкі на рублёвыя дэпазіты - у некаторых выпадках нават вышэй за 50% гадавых. Мабілізаваныя грашовыя сродкі банкі павінны размяшчаць перш за ўсё ў крэдыты, у тым ліку і ў спажывецкія», - распавёў сайту charter97.org беларускі эканаміст Барыс Жаліба.

Па словах эксперта, чым вышэй адсотак па дэпазітах, тым больш прыйдзецца плаціць па крэдытах:

«Раз рублі мабілізаваныя пад высокія дэпазітныя стаўкі, значыць на крэдыты стаўкі будуць яшчэ вышэй - як гаворыцца, «плюс маржа». Натуральна, Нацбанк баіцца, што насельніцтва, якое будзе браць такія крэдыты, будзе няздольнае своечасова разлічвацца па іх. І паўстануць так званыя «праблемныя крэдыты» - адтэрмінаваныя, пратэрмінаваныя, сумніўныя і гэтак далей».

Адказнасць за сітуацыю, якая склалася, нясе Нацыянальны банк, адзначыў Барыс Жаліба:

«Тут можна задаць пытанне самому Нацыянальнаму банку - чаму ён дапусціў такую сітуацыю, калі рублёвая грашовая маса расце вельмі хуткімі тэмпамі, а ў банкаўскай сістэме склаўся дэфіцыт рублёвых рэсурсаў? Быццам бы рублёў шмат і ў той жа час іх недастаткова. Чаму? Банкі без грошай працаваць не могуць. Яны прыцягваюць грашовыя рэсурсы ўсё больш высокімі стаўкамі па дэпазітах і натуральна потым будуць размяшчаць крэдыты і іншыя актыўныя аперацыі ўсё даражэй і даражэй».

Адным з адміністрацыйных рашэнняў праблемы можа стаць абмежаванне ставак па крэдытах, лічыць эканаміст:

«Нацбанк павінен неяк вырашаць гэтую праблему. Можа быць, ён стане рэгуляваць сітуацыю адміністрацыйнымі метадамі. Напрыклад, пастанавіў не выдаваць спажывецкія крэдыты вышэй нейкага адсотка. Такое ў нас было. Але гэта створыць праблемы для банкаў, якія прыцягнулі рэсурсы пад вялікія адсоткі. А як і дзе яны іх размесцяць? Калі адсоткавыя стаўкі па крэдытах будуць абмежаваныя, як яны запрацуюць? Як разлічацца па высокіх дэпазітах з укладчыкамі? Такімі адміністрацыйнымі мерамі банкі таксама паставяць у складаныя ўмовы».

Нагадаем, сёння намеснік старшыні праўлення Нацбанка Сяргей Дубкоў паведаміў журналістам пра магчымае прымяненне мер рэгулявання пры дысбалансе на рынку спажывецкага крэдытавання.

«Банкі, якія зладзілі гонку па стаўках і ліквіднасці і абвясцілі аб фарміраванні дарагой пасіўнай базы, сутыкнуліся з неабходнасцю гэтую базу выкарыстоўваць. Калі тэмпы прыросту спажывецкага крэдытавання будуць выходзіць за пэўныя рамкі, якія мы зараз вызначаем, зыходзячы з плацежаздольнасці насельніцтва, мы будзем прымяняць тыя або іншыя меры для рэгулявання», - растлумачыў прадстаўнік Нацбанка.