«Белзнешпрамсэрвіс» здалі сірыйскія ваенныя, якія ўцяклі?

Пастаўкі зброі з Беларусі ў Сірыю не былі сакрэтам для ЗША.

На думку ваенных экспертаў, амерыканскія ўлады далі афіцыйнаму Менску зразумець, што яны выдатна дасведчаныя аб нелегальных пастаўках ваеннага абсталявання ў абхопленую грамадзянскай вайной Сірыю, паведамляе «Голос Америки».

Ваенны аналітык Аляксандр Гольц не лічыць накладзеныя на Беларусь і Сірыю санкцыі надзвычайным здарэннем. Паводле яго слоў, Злучаныя Штаты час ад часу накладваюць санкцыі на розныя кампаніі і фірмы, якія дзейнічаюць насуперак амерыканскім законам. «Не трэба забываць, - адзначыў Гольц, - што падобныя санкцыі распаўсюджваюцца на дзейнасць замежных кампаній на тэрыторыі ЗША або на гандлёвыя адносіны такіх прадпрыемстваў з амерыканскімі партнёрамі». Падобныя меры ўжо неаднаразова ўжываліся ў адносінах да расейскіх кампаній, нагадаў аналітык.

Неабходна адзначыць, што «Белзнешпрамсэрвіс» ужо падвяргаўся санкцыям з боку іншага амерыканскага ведамства. У 2004 годзе Дзярждэпартамент ЗША абвінаваціў беларускае прадпрыемства ў незаконнай пастаўцы ў Іран ваенных тэхналогій, якія могуць быць выкарыстаны для стварэння зброі масавага паражэння.

У абодвух выпадках беларускі рэжым стаў прадметам скрупулёзнага аналізу сусветных разведвальных структур у 2011-12 гадах - у першую чаргу таму, што ўвага міжнароднай грамадскасці прыкавана да жорсткага грамадзянскага канфлікту ў Сірыі.

«Адпраўной кропкай расследавання ў дадзеным выпадку была не Беларусь, а Сірыя, - адзначыў аналітык Міжнароднага інстытута даследаванняў свету (International Peace Research Institute) Павел Баеў. - Калі канфлікт, падобны сірыйскаму, доўжыцца так доўга, ён непазбежна аказваецца ў цэнтры ўвагі. Усе пастаўкі ўзбраенняў трапляюць пад мікраскоп зацікаўленых бакоў».

На думку Баева, у сувязі з міжнародным рэзанансам вакол сітуацыі ў Сірыі афіцыйны Дамаск старанна правяраецца, калі хутка гаворка ідзе аб закупках зброі і ваеннай тэхнікі. У такіх сітуацыях, сцвярджае эксперт, усплываюць дэталі незаконных здзелак, аб якіх міжнародная супольнасць нават і не здагадвалася.

«Вельмі часта бывае, што шукаюць адно, а знаходзяць іншае. Чорны рынак чорным рынкам, аднак у гэты бізнес уцягнутыя канкрэтныя людзі і карпарацыі. І ў святле ўцёкаў такой колькасці сірыйскіх вайскоўцаў, якіх падрабязна распытваюць пра ўсё, што яны бачылі і чулі падчас службы, заўсёды можна даведацца шмат новага», - канстатуе Баеў.

На думку аналітыка, падчас аднаго з такіх допытаў былых сірыйскіх вайскоўцаў і ўсплылі кантакты з Беларуссю.

«Пасля гэтага, мабыць, пачалі пераправяраць інфармацыю, і там нешта выявілася», - лічыць эксперт. Рэпутацыя рэжыму Лукашэнкі на міжнароднай арэне сур'ёзна «падмочаная», падкрэсліў эксперт, а таму заступіцца за Беларусь захочуць нямногія.

Нагадаем, што ў сераду 19 верасня Міністэрства фінансаў ЗША распаўсюдзіла прэс-рэліз, у якім паведамлялася, што амерыканскі ўрад наклаў санкцыі на «Белзнешпрамсэрвіс» за сувязі прадпрыемства з сірыйскім Бюро вайсковага забеспячэння, якое ўваходзіць у структуру Міністэрства абароны краіны і займаецца закупамі узбраенняў.

«У сакавіку 2011 года Бюро вайсковага забеспячэння збіралася атрымаць ад «Белзнешпрамсэрвіса» выбухоўнікі для авіябомбаў, - адзначаецца ў камюніке амерыканскага фінансавага ведамства. - Падобныя бомбы выкарыстоўваліся сірыйскімі вайскоўцамі ў тым ліку і ў ліпені 2012 года падчас бамбаванняў горада Алепа ў якасці скаардынаваных дзеянняў урадавых войскаў па запалохванню сіл апазіцыі».

Паведамляецца таксама, што рашэнне аб увядзенні санкцый было прынята на падставе ўказа прэзідэнта ЗША нумар 13382 аб пастаўшчыках узбраенняў і зброі масавага паражэння.

У дакуменце міністэрства фінансаў адзначаецца, што акрамя «Белзнешпрамсэрвіса», санкцыі вырашана было ўвесці ў адносінах да Бюро вайсковага забеспячэння Сірыі і кіраўніка Цэнтра навуковых даследаванняў Амру Арманазі. Узначалены Арманазі цэнтр быў унесены ў дапаўненне прэзідэнцкага ўказа 13382 яшчэ ў чэрвені 2005 года за сувязі з сірыйскай праграмай распаўсюджвання зброі масавага паражэння, а з 23 траўня 2011 Цэнтр навуковых даследаванняў трапіў пад вышэйпаказаныя санкцыі.

«Гэты крок закліканы спыніць паток зброі і сістэм сувязі кіруючаму рэжыму Сірыі, а таксама прадухіліць іх выкарыстанне супраць насельніцтва Сірыі», - цытуюць словы намесніка міністра фінансаў ЗША Дэвіда Коэна аўтары прэс-рэлізу.

Беларускаму боку спатрэбіўся ўсяго толькі дзень, каб выступіць з аспрэчаннем прэтэнзій, выказаных у заяве мінфіна ЗША. У чацвер 20 верасня прадстаўнік беларускага МЗС Андрэй Савіных назваў вылучаныя Злучанымі Штатамі абвінавачванні «беспадстаўнымі і не адпаведнымі рэчаіснасці».