Беларускі дыктатар - у сямёрцы найгоршых ХХI стагоддзя

Расейскі партал РБК уключыў Лукашэнку ў спіс самых адыёзных правадыроў свету.

Нягледзячы на тое, што на двары XXI стагоддзе, усё яшчэ застаюцца дзяржавы, правадыры якіх валодаюць неабмежаванай уладай і могуць называцца дыктатарамі. Прыкметамі класічнага дыктатара з'яўляецца засяроджванне ўсіх уладных вагароў у адных руках ды ігнараванне закона. А ягоны вобраз толькі ўмацоўваюць рэпрэсіі супраць палітычных апанентаў і пераслед уласных грамадзян. Нягледзячы на тое, што некаторыя дыктатуры маюць дэмакратычныя інстытуты і вонкавыя прыкметы свабодных дзяржаў, рэальная палітыка грунтуецца не на законе, а на волі лідара.

Ёсць у дыктатур свае плюсы: напрыклад, доўгі час знаходжання ва ўладзе дае прастору для правядзення доўгачасовых рэформаў. Акрамя таго, у дыктатары звычайна выбіваюцца выдатныя харызматычныя асобы. Аднак амерыканскія псіхолагі прыйшлі да высновы, што падобным лідарам у той ці іншай ступені ўласцівыя садысцкія схільнасці, паранаідальны сіндромы, нарцысізм і шызафрэнія. І хоць сённяшнім дыктатарам далёка да тыранаў мінуўшчыны, цалкам яны ня вымерлі.

Партал РБК абраў самых яскравых дзейных дыктатараў.

Узначаліў рэйтынг правадыр Зімбабвэ Робэрт Мугабэ. Таксама ў спісе - Махмуд Ахмадзінэжад, Іслам Карымаў, Уга Чавэс, Гурбангулы Бэрдымухамедаў, Кім Чэн Ын.

Беларускі дыктатар - на чацвёртым месцы.

Вось як яго ахарактарызавалі аўтары рэйтынгу:

Грэбаванне правамі чалавека і астатнімі ліберальнымі каштоўнасцямі не дазволіла вусатаму «бацьку» наведаць Алімпійскія гульні ў Лондане: ён уваходзіць у спіс асобаў, якім забаронены ўезд у краіны Еўразвязу.

Да ўлады Лукашэнка прыйшоў у 1994 годзе, перамогшы на прэзідэнцкіх выбарах з антыкарупцыйнай, антынаменклатурнай праграмай. Пасля абрання ён неаднаразова перапісваў Канстытуцыю, паводле якой цяпер можа знаходзіцца ва ўладзе неабмежаваную колькасць прэзідэнцкіх тэрмінаў. Таксама ён падправіў Крымінальны кодэкс: беларусам забаронена ганіць дзяржаўны лад, краіну, міністраў і ўжо тым больш дыктатара.

Сумна вядомая барацьба з апазіцыяй: яго палітычныя апаненты альбо знікаюць пры загадкавых абставінах, альбо сядзяць у турме, а мітынгі жорстка разганяюцца. Былы старшыня Вярхоўнага Савету Беларусі Станіслаў Шушкевіч быў пазбаўлены пенсіі за ўдзел у апазіцыйнай дзейнасці.

На апошніх прэзідэнцкіх выбарах у 2010 года Лукашэнка перамог з афіцыйным вынікам 79,65%, хоць паводле звестак экзіт-полаў ён набраў блізу 40%. Астатнія кандыдаты на пасаду кіраўніка дзяржавы адмовіліся прызнаць вынікі. Незадаволеныя беларусы выйшлі на масавую акцыю пратэсту, якая была жорстка задушаная сіламі міліцыі і ўнутранымі войскамі. Сам Лукашэнка раней «прызнаваў» факты фальсіфікацыі: «За Лукашэнку прагаласавала 93,5%. Але, кажуць, гэта не еўрапейскі паказчык, і мы зрабілі менш. Гэта праўда было. І калі цяпер пачаць пералічваць бюлетэні, я не ведаю, што з імі рабіць наогул».

У 2011 годзе грамадзяне краіны распачалі спробу супраціўляцца аўтарытарнаму рэжыму шляхам маўклівых акцый, спланаваных праз сацыяльнай сеткі. У прызначаны дзень і гадзіну яны збіраліся на плошчы без плакатаў, лозунгаў і, не кажучы ні слова, пачыналі пляскаць. Але ў Беларусі пад забаронай нават такія бяскрыўдныя акцыі: дэманстрантаў арыштоўвалі людзі ў цывільным, а групы ў сацыяльных сетках закрывалі.

Наогул да Інтэрнэту правадыр ставіцца негатыўна, называючы яго «сметнікам» і «галоўны выбухатэхнікам». Цяпер выйсці ў Сусветнае павуцінне ў Беларусі можна толькі з пашпартам, прычым доступ да шмат якіх рэсурсаў абмежаваны, а займацца «гаспадарчай дзейнасцю» можна толькі ў нацыянальным сегменце Сеціва. Яшчэ да беларускай экзотыкі належаць спісы невыязных і падкантрольны прэзідэнту рэпертуар музычных радыёстанцый. Напрыклад, у чорны спіс патрапілі культавая песня Віктара Цоя «Перамен».

У Беларусі захоўваецца смяротнае пакаранне, у мінулым годзе два маладзёны былі расстраляныя паводле абвінавачвання ў арганізацыі тэракту ў менскім метро.

Сам Лукашэнка, мабыць, не да канца вызначыўся з нагоды сваіх дыктатарскіх паводзін. Неяк ён заявіў журналістам: «Я - астатні і адзіны дыктатар у Еўропе і, больш за тое, дзе-небудзь яшчэ ў свеце».

А  наступным разам ён адхрысціўся ад аўтарытарных схільнасцяў: «У нас столькі праблем, што не да дыктатуры, у Беларусі дыктатура наогул немагчымая».

Таксама правадыр адмаўляе, што рыхтуе сабе ў пераемнікі старэйшага сына: «Я клянуся вам, я ніколі не абмяркоўваў гэтую ідэю нават з маёй сям'ёй або з маімі сынамі».