Платформа «За новы ЕГУ» заняла большасць месцаў у сенаце

У выніку выбараў у сенат ЕГУ ў Вільні, якія адбыліся 19 лістапада, большасць месцаў у ім занялі прадстаўнікі дэмакратычнай платформы «За новы ЕГУ».

У акадэмічнай супольнасці навіну сустрэлі са стрыманым аптымізмам, піша БелаПАН.

Як адзначаецца ў распаўсюджанай заяве платформы, яўка склала 81%. У Сенат прайшло 12 з 13 прадстаўнікоў дэмакратычнай платформы «За новы ЕГУ». У новы сенат прайшлі прафесар Андрэй Горных, лектар Аляксей Крывалап, дацэнт Андрэй Лаўрухін, прафесар Павел Церашковіч, прафесар Альміра Усманава, прафесар Таццяна Шчытцова, лектары Алена Тоўсцік, Сяргей Харэўскі, Андрэй Ралёнак, Кацярына Кузняцова, Ала Пігальская, дацэнт Вольга Шпарага, прафесар Ала Сакалова, дацэнты Максім Жбанкоў і Аляксандр Кавалёў.

Як гаворыцца ў заяве, перамога дэмакратычнай платформы пацвярджае тое, што большасць выкладчыкаў выбіраюць новы ЕГУ.

Платформа, якую падтрымалі 13 з 20 кандыдатаў у сенат, была створаная для ўдзелу ў выбарах у сенат і прасоўвання якасных змястоўных змяненняў у палітыцы ўніверсітэта. Платформа аб'яднала тых, хто не згодны з існуючым курсам адміністрацыі і хоча вярнуць праекту ЕГУ яго першапачатковы сэнс - эфектыўнага беларускага гуманітарнага ВНУ з еўрапейскай якасцю адукацыі і навуковай працы. Пазіцыя акадэмічнай супольнасці была выкладзеная ў звароце, у якім выкладчыкі канстатавалі, што «глыбокі крызіс, які перажывае ЕГУ», пагаршаецца.

Аўтары звароту падкрэслівалі, што «адміністрацыя (рэктарат) захоўвае аўтарытарны стыль кіравання: ключавыя рашэнні прымаюцца без публічнага абмеркавання, ігнаруецца меркаванне акадэмічнай супольнасці і яе прадстаўнікоў (сената, прафсаюза і інш), выкладчыкі і супрацоўнікі не атрымліваюць дастатковай інфармацыі аб тым, што адбываецца ва ўніверсітэце».

Нагадаем, 14 лістапада рэктар ЕГУ Анатоль Міхайлаў у афіцыйнай заяве прапанаваў правесці рэформы ў ВНУ з мэтай кансалідацыі супрацоўнікаў ВНУ і «стварэння пастаяннага ядра выкладчыкаў». Міхайлаў таксама заявіў, што ЕГУ не плануе адмовіцца ад «беларускага характару і накіраванасці ўніверсітэта».

У той жа дзень быў прыняты Кодэкс паводзінаў у ЕГУ, у якім адзначаецца, што яго з'яўленне звязанае з неабходнасцю «прыстасаваць універсітэт да зменлівага асяроддзя». У Кодэксе падкрэсліваецца, што супрацоўнікі і студэнты нясуць адказнасць за ўсвядомлены распаўсюд «ілжывай, паклёпніцкай або якой-небудзь неабгрунтаванай інфармацыі аб працэсах, якія адбываюцца ва ўніверсітэце і ўніверсітэт можа распачаць законныя меры ў дачыненні да гэтай асобы».

Дацэнт ЕГУ Андрэй Лаўрухін звярнуў увагу на тое, што нават праходжанне ў сенат не можа гарантаваць прасоўванне змяненняў, пра неабходнасць якіх заяўляла дэмакратычная платформа. Гэтаму перашкаджаюць некаторыя палажэнні Статута ЕГУ, якія абмяжоўваюць ўплыў сената на прыняцце рашэнняў ва ўніверсітэце. Акрамя таго, сказаў Лаўрухін, не выключана, што выкладчыкі, якія прайшлі ў выніку выбараў у сенат, не пройдуць конкурсны адбор у ЕГУ. Конкурс можа быць унутраным і з прыцягненнем знешніх экспертаў. «Канчатковае рашэнне аб пераможцах конкурсу ў першым і ў другім выпадку прымае рэктар. Паколькі ў нас аўтарытарная ўлада, - адзначыў Лаўрухін, - яго слова з'яўляецца вырашальным».

Ён таксама пракаментаваў заяўленае рэктарам ЕГУ павышэнне бюджэту на заробкі выкладчыкаў: «Гэта абмен: мы вам павялічваем аклады, а вы адмаўляецеся ад акадэмічных свабодаў. Асабіста мая пазіцыя такая: я не гатовы памяняць еўрапейскія каштоўнасці на павялічаны ганарар».

Лаўрухін падкрэсліў, што цяпер мы назіраем ужо наступствы канфлікту, які разгарэўся паміж адміністрацыяй і акадэмікамі яшчэ ў 2009 годзе: «Іншымі словамі, гаворка ідзе не пра тое, што праблема ў нас, а ў тым, што ўзнікла тая ж праблема - толькі ў новай форме і больш маштабна, яна пагаршаецца».

Тады група выкладчыкаў дэпартамента палітычных навук ЕГУ выступіла з адкрытым лістом, у якім выказала занепакоенасць у сувязі з парушэннем дэклараваных ВНУ прынцыпаў павагі акадэмічных свабод. Аўтары ліста, у прыватнасці, не згодныя з тым, што кіраўнікі бакалаўрскай праграмы «Паліталогія і еўрапейскія даследаванні» прызначаюцца кіраўніцтвам ВНУ, а не выбіраюцца згодна з прапанаванай імі Канцэпцыяй развіцця палітычнай навукі і адукацыі ў ЕГУ. Гэты дакумент прадугледжвае ўвядзенне акадэмічнага самакіравання. Выкладчыкі заявілі пра «прыпыненне свайго ўдзелу ў навучальным працэсе, пакуль не будуць перагледжаныя гэтыя рашэнні, а працэдуры прызначэння службовых асоб не будуць прыведзеныя ў адпаведнасць з дэклараванымі прынцыпамі акадэмічных свабод».

Ліст падпісалі Андрэй Казакевіч, Андрэй Ягораў, Сяргей Богдан, Дзяніс Мельянцоў, Аляксей Дзермант, Таццяна Чыжова, Таццяна Вадалажска. Пазней яны сышлі з універсітэта.

Лаўрухін стрыманы ў дачыненні да аптымістычных ацэнак працэсаў, якія адбываюцца ў ЕГУ, але падкрэслівае: «Мы не сыходзім, а застаемся. Нам удалося кансалідаваць акадэмічную супольнасць».

Лектар ЕГУ Андрэй Ралёнак дадаў, што перамога на выбарах дае шанец канчаткова заручыцца падтрымкай у ЕГУ як нутра акадэмічнай супольнасці, так і знешняй - таго стратэгічнага бачання развіцця ўніверсітэта. Гэта дэманстрацыя кансалідацыі акадэмічнай супольнасці для адстойвання прапісаных у статуце ЕГУ правоў. Плануецца «ўносіць у дакумент праўкі, якія могуць спрыяць юрыдычнай фіксацыі акадэмічнай свабоды для павелічэння паўнамоцтваў Сената ва ўдзеле ў кіраванні ўніверсітэтам».