Расея гатовая выкупіць беларускую «абаронку»

Інтэграцыя абаронна-прамысловых комплексаў (АПК) Расеі і Беларусі пойдзе паводле маскоўскага сцэнару.

Беларуская старана ўдзячная Расеі за тое, што прадпрыемствы Беларусі атрымалі роўны з расейскімі доступ да федэральнай дзяржабаронзамовы. Пра гэта нядаўна заявіў старшыня Дзяржаўнага вайскова-прамысловага камітэта Беларусі Сяргей Гурулёў.

У сувязі з гэтым, як пішуць «Беларускія навіны», 24 снежня расейскі ўрад выдаў пастанову, згодна з якой у Расеі пры размяшчэнні замовы для дзяржаўных патрэб, у тым ліку ў рамках дзяржабаронзамовы, да тавараў, матэрыялаў і камплектуючых, краінай паходжання якіх з'яўляецца Беларусь, прымяняецца рэжым, аналагічны рэжыму, устаноўленаму для тавараў, матэрыялаў і камплектуючых расейскай вытворчасці.

Аднак, на думку старшыні Дзяржвойскпрама, «падпісанне прэм'ер-міністрам Расеі гэтай пастановы не гаворыць пра тое, што нас узялі туды і прынялі...». Гаворка ідзе толькі пра тое, што беларускія прадпрыемствы цяпер маюць права нароўні з расейскімі «змагацца за гэты рынак». Вынік жа барацьбы зусім не прадвызначаны, хоць з улікам інтэлектуальнага патэнцыялу беларускай «абароны» можна казаць, што ў яе добрыя шанцы.

Нагадаем, што аб хуткім зняцці абмежаванняў для прадпрыемстваў беларускага АПК у доступе да расейскіх дзяржзакупак (у тым ліку ў рамках дзяржабаронзамовы) абвясціў Аляксандр Лукашэнка яшчэ ў верасні мінулага года, адразу пасля сустрэчы з Уладзімірам Пуціным у Сочы. Са слоў беларускага правадыра, паміж лідарамі дзвюх краін была дасягнутая дамоўленасць, што ўсе беларускія прадпрыемствы на роўных умовах з расейскімі здолеюць удзельнічаць у тэндэрах на закупкі прадукцыі для патрэб дзяржабаронзамовы Расейскай Федэрацыі.

На думку шэрагу экспертаў, такая роўнасць будзе на руку перш за ўсё беларускім заводам, якія выпускаюць прадукцыю вайсковага і падвойнага прызначэння.

Справа ў тым, што пасля распаду СССР абарончы сектар Беларусі апынуўся ў няпростай сітуацыі, таму што спецыялізаваўся ў асноўным на вырабе камплектавання, а выраб з іх выкарыстаннем канчатковай абароннай прадукцыі і ўзбраення застаўся ў Расеі.

Таму зусім не выпадковая сталая цікавасць беларускага кіраўніцтва да кааперацыі з Расеяй у вайскова-прамысловым сектары. Яшчэ ў 1994 годзе было падпісанае міжурадавае пагадненне аб захаванні сувязяў паміж абароннай прамысловасцю дзвюх дзяржаў, якое дзейнічала да гэтага часу.

І сёння галоўнымі пакупнікамі прадукцыі беларускіх прадпрыемстваў Дзяржвойскпраму, з'яўляюцца расейская абарона. Паводле інфармацыі навуковага рэдактара часопіса «Экспарт узбраенняў» Міхаіла Барабанова, паводле стану на 2010 год партнёрамі беларускага АПК з'яўляліся больш за 400 расейскіх прадпрыемстваў.

Паводле звестак шэрагу крыніц, сёння яны маюць навукова-тэхнічную і вытворчую кааперацыю практычна з усімі НДІ, КБ і прадпрыемствамі АПК Беларусі амаль у 1600 назвах прадукцыі вайскова-тэхнічнага прызначэння. Гэтыя вырабы выкарыстоўваюцца пры вырабе расейскіх танкаў, БМП і баявых машын дэсанта, браніраваных рамонтна-эвакуацыйных машын, рэактыўных сістэм залпавага агню і снарадаў да іх, самаходных артылерыйскіх установак, процітанкавых і зэнітных комплексаў, стралковай зброі, а таксама сродкаў блізкага бою.

Аснову паставак беларускай прадукцыі ваеннага прызначэння ў Расею складаюць навігацыйныя прыборы, пілатажныя сістэмы, сродкі касмічнай і спадарожнікавай сувязі, антэнныя прылады, радыёстанцыі, бартавыя і стацыянарныя вылічальныя комплексы, сістэмы аўтаматызацыі і праграмнага забеспячэння, а таксама оптыка-механічнае, кантрольнае і зборачная абсталяванне для вырабу звыш вялікіх інтэгральных схем.

Беларусь вырабляе шэраг узораў тэхнікі спецыяльнага і падвойнага прызначэння, якія наогул не маюць аналагаў. У першую чаргу гэта тычыцца цяжкіх шматвосевых шасі, прызначаных для мантажу розных сістэм узбраенняў. У прыватнасці, грунтавых мабільных комплексаў тыпу «Ярс» і «Таполя-М».

Традыцыйна вельмі высока ацэньваюцца спецыялістамі беларускія праграмныя прадукты, а таксама аўтаматызаваныя сістэмы кіравання зброяй і войскамі. У апошнія гады дастаткова высокімі тэмпамі развіваюцца распрацоўкі беспілотных лятальных апаратаў.

Таму цалкам зразумелым выглядае імкненне палітычнага кіраўніцтва Расеі максімальна задзейнічаць патэнцыял беларускага АПК у рамках рэалізацыі праграмы пераўзбраення сваіх узброеных сілаў.

Між тым многія беларускія экспэрты асцерагаюцца, што больш блізкае супрацоўніцтва нясе ў сабе пагрозу для прадпрыемстваў АПК Беларусі, якія могуць быць паглынутыя расейскім бізнэсам. Такія намеры, уласна, у Расеі і не хаваюць. Маскве было б зручна купіць на пні «абаронку» суседа, каб кантраляваць вытворчасць на ўсіх узроўнях і засцерагчы сябе ад палітычных рызык у выпадку ўзнікнення праблем паміж дзвюма краінамі.

Больш за тое, экспэрты адзначаюць відавочныя прыкметы таго, што роўны доступ да расейскай дзяржабаронзамовы быў дадзены беларускім прадпрыемствам у абмен на паскораную іх інтэграцыю ў склад АПК Расеі.

Як неаднаразова заяўляў віцэ-прэм'ер урада Расейскай Федэрацыі Дзмітрый Рагозін (ён курыруе абаронзамову, АПК, атамную і касмічную прамысловасць, а таксама вайскова-тэхнічнае супрацоўніцтва), праблемы інтэграцыі і прамысловай кааперацыі ў гэтай галіне з'яўляюцца прадметам сталай увагі вышэйшага палітычнага кіраўніцтва Беларусі і Расеі.

Асаблівую ўвагу расейскі віцэ-прэм'ер звяртае на тое, што дасягнутая дамоўленасць аб патрэбе гарызантальнай і вертыкальнай кааперацыі прадпрыемстваў абаронных сектараў эканомікі дзвюх краін. Пры гэтым Дзмітрый Рагозін не хавае, якія менавіта заводы асабліва цікавыя Расеі. Гэта - «Інтэграл», Мінскі завод колавых цягачоў і МАЗ.

Праўда, Рагозін агаворваецца, што «прамысловая кааперацыя не абавязкова звязаная з набыццём актываў і выкупам акцый. У нас ёсць досвед апошніх гадоў вельмі блізкага ўзаемадзеяння, асабліва гэта датычыцца прадпрыемстваў машынабудавання і электронна-кампанентнай базы». Цяпер кіраўніцтву Беларусі і Расеі важна стварыць спрыяльны клімат для таго, каб «самі прадпрыемствы знайшлі найбольш камфортную форму злучэння, мэтай якой з'яўляецца дасягненне выбітнага навукова-тэхнічнага, індустрыяльнага выніку», супакойваючы, заяўляе Рагозін.

І тым не менш, сярод беларускіх аналітыкаў пераважае меркаванне, што пры няроўнасці расейскага і беларускага эканамічных патэнцыялаў, а таксама наймацнейшай вайскова-палітычнай залежнасці Менску ад Масквы раўнапраўная інтэграцыя абаронных комплексаў наўрад ці рэальная.