Прыбытак «Газпрама» ўпаў на €5 мільярдаў

Здабыча сланцавага газу ў доўгатэрміновай перспектыве можа зрабіць рэвалюцыю на сусветным рынку і ўжо мае значныя наступствы.

На працягу доўгага часу, піша Die Welt (пераклад - Inopressa.ru), справы ў расейскага газавага гіганта ААТ «Газпрам» ішлі цудоўна: «Дзякуючы панавальнаму становішчу канцэрну ўдалося дамагчыся паўсюднай павагі, хоць некаторыя ўсё ж пагарджалі яго за згодлівасць з Крамлём і ганарыстае стаўленне да спажыўцоў». У цэлым, кампанія ў любым выпадку магла яшчэ вельмі доўга разлічваць на пальму першынства на сусветным рынку - у 2011 годзе эканамічнае выданне Fortune прызнала яе самай прыбытковай кампаніяй у свеце. Тады, зарабіўшы 34 млрд еўра чыстага прыбытку, ААТ «Газпрам» абагнаў Exxon Mobil і Industrial&Commercial Bank of China.

Цяпер жа, заўважае аўтар, усяму гэтаму прыйшоў канец. Так, згодна са справаздачнымі дадзенымі кампаніі за 2012 год, яе чысты прыбытак склаў толькі 29,2 млрд еўра (1,182 трлн рублёў). Такім чынам, ААТ «Газпрам», канстатуе журналіст, апусцілася ў спісе самых прыбытковых кампаній на трэцяе месца, саступіўшы таму ж Exxon Mobil і Apple. Гэтая лічба - 29,2 млрд еўра - хоць і трохі пераўзыходзіць прагнозы аналітыкаў, але ўсё ж азначае «мінус 10% у параўнанні з 2011 годам».

Віной усяму, гаворыцца далей, зніжэнне аб'ёмаў экспартных паставак газу, з аднаго боку, і «рэтраактыўныя плацяжы» расейскай кампаніі сваім еўрапейскім спажыўцам (па дадзеных «Коммерсант», першым сродкі вярнулі нямецкаму Wingas, французскаму Gdf Suez і аўстрыйскаму Econgas) - з другога. Апошняе, адзначае выданне, стала магчыма пасля таго, як заходнія энергаканцэрны адразу пасля пачатку сусветнага фінансавага крызісу аспрэчылі доўгатэрміновыя дамовы з расейскай кампаніяй і дамагліся іх частковага перагляду. У адным толькі 2012 годзе агульная сума такіх плацяжоў замежным кліентам склала 102 млрд рублёў. Аднак куды больш сур'ёзна па «Газпраму», працягвае Штайнер, б'е тая акалічнасць, што спажыўцы сталі купляць менш расейскага газу. За папярэдні год сумарны экспарт расейскага «блакітнага» паліва скараціўся з 519 да 482 млрд кубаметраў. Так, у адну толькі Заходнюю Еўропу пастаўкі скараціліся адразу на 7,5%.

Яшчэ адна праблема кампаніі - здабыча сланцавага газу, якая ў доўгатэрміновай перспектыве можа зрабіць рэвалюцыю на сусветным рынку і ўжо мае значныя наступствы. Пасля таго як ЗША перайшлі на самазабеспячэнне па газе, іх ранейшаму пастаўшчыку - Катару - прыйшлося «перакінуць» газавыя патокі ў Еўропу. З-за істотнай розніцы ў кошце за кубаметр расейскага і блізкаўсходняга газу Еўропа стала закупляць больш газу з Катара.

Зусім вызначана, падсумоўвае аўтар, спасылаючыся на дадзеныя Міжнароднага энергетычнага агенцтва (МЭА) за кастрычнік мінулага года, што пакуль ААТ «Газпрам» зможа захаваць за сабой пазіцыю самага буйнога пастаўшчыка прыроднага газу ў Еўропу. Аднак ужо ў 2035 годзе самым вялікім яго пастаўшчыком ў свеце, па дадзеных МЭА, могуць стаць ЗША. Да таго ж істотна павялічыць здабычу плануюць не толькі Аўстралія, Індыя, Інданезія, але нават краіны Афрыкі і Блізкага Усходу. А таму, згодна з прагнозам МЭА, доля Расеі і блізкаўсходніх краін на сусветным рынку газу скароціцца з 45% у 2010 да 35% у 2035 годзе.