Аляксандр Сакураў: Спадзяюся, што ў «Мацільды» будзе толькі адзін вораг - час

Знакаміты рэжысёр распавёў пра канфлікт з міністэрствам культуры РФ і пра тое, што яго не задавальняе ў сістэме расейскага кінапракату.

Вядомы расейскі кінарэжысёр Аляксандр Сакураў - уладальнік вялікага ліку ганаровых міжнародных узнагарод у сферы кіно. Апошняя з іх - прэмія Еўрапейскай кінаакадэміі за ўклад у кінематограф, уручэнне якой пройдзе 9 снежня ў Бэрліне. А вось на радзіме ў рэжысёра нярэдка ўзнікаюць цяжкасці ў зносінах з чыноўнікамі ад мастацтва. З іх і пачалася размова Аляксандра Сакурава з карэспандэнтам DW.

- З 16 да 18 лістапада ў Санкт-Пецярбургу пройдзе VI Міжнародны культурны форум. Між тым, на днях з'явілася інфармацыя аб тым, што першы намеснік міністра культуры РФ Уладзімір Арыстархаў склаў спіс тых, чыя прысутнасць на гэтым форуме, з ягоных слоў «немэтазгодная». На другім месцы ў ім значыцца вашае прозвішча. Як вы ставіцеся да таго, што патрапілі ў «чорны спіс» Міністэрства культуры?

- Гэта, вядома, глупства. Тым больш што я не збіраюся ўдзельнічаць у гэтым культурным форуме і ніколі дагэтуль не ўдзельнічаў. Гэта заўсёды праходзіла міма мяне, я не з'яўляюся «візітнай карткай» горада і расейскай культуры, каб сядзець у гэтых суполках. Гэта яшчэ раз пацвярджае, што міністэрства культуры не займаецца тым, чым павінна займацца, а менавіта арганізацыяй культурных працэсаў. А займаецца палітычным вышукам, гэта такі своеасаблівы данос.

- А можа быць, прычына ўнясення вас у «чорны спіс» у тым, што вы - адзін з нямногіх дзеячаў расейскай культуры, якія дазваляюць сабе публічна спрачацца з Уладзімірам Пуціным? Да прыкладу, вы заступіліся за ўкраінскага рэжысёра Алега Сянцова і прапанавалі расейскаму прэзідэнту вызваліць яго.

- Я не згаджаюся з многім з таго, што робіць улада ў краіне, і, сапраўды, кажу пра гэта шчыра. І не адзін раз казаў пра тое, што сітуацыя з Сянцовым - сорам для Расеі як для дзяржавы. І для мяне як для кінематаграфіста, бо гэта - адзіны мой калега ў свеце, які знаходзіцца ў арктычных лагерах. Я ні секунды не веру ў тое, што прыпісваецца Сянцову, і характар яго дзеянняў ні ў якой ступені не адпавядае гэтаму так званаму «прысуду».

Наконт стаўлення міністэрства культуры да мяне, я думаю, што яно звязана яшчэ з тым, што я рашуча не згодны з стаўленнем міністэрства культуры да расейскага кінематографа. Не згодны з тым, як яно дзейнічае ў дачыненні да кінафэстаў і як ставіцца да арганізацыі эканамічнага і прафесійнага жыцця кінематографа.

Я - паслядоўны і даўні праціўнік таго, што робіць міністэрства культуры. І гэтых прэтэнзій у мяне значна больш, чым тое, што звязана з Сянцовым, таму што мяне вельмі турбуе сітуацыя з кінематографам у краіне - з пракатам, са станам спраў у кінематаграфічных навучальных установах. Гэта мяне трывожыць, бо я збіраюся, наколькі ў мяне хопіць сіл, яшчэ працаваць у гэтай галіне.

- Што вас больш за ўсё не задавальняе ў дачыненні да пракату?

- Адсутнасць спецыяльнай кінапракатнай сеткі, якая датуецца гарадамі або рэгіянальнымі ўладамі для паказу расейскага і найлепшага сусветнага кіно. Гэта павінны быць невялікія кінатэатры ў кожным горадзе. Таму што я разглядаю некамерцыйнае кіно як фактар асветніцкі і ў некаторай ступені адукацыйны. І гэтая асветніцкая функцыя губляе свае пазіцыі ва ўсім свеце. Гэта - праблема і для Еўропы, і для Расеі.

Але ў еўрапейскіх краінах, асабліва ў Нямеччыны, вядомыя выпадкі, калі муніцыпалітэты фінансуюць невялікія кінатэатры, якія не залежаць ад колькасці гледачоў. І гэта вельмі важна для падтрымання культурнага асяроддзя.

- Ледзь не галоўнай падзеяй восеньскага кінасезоне ў Расеі стаў выхад на экраны двух фільмаў. Гэта «Крым», якому была аказаная вялікая інфармацыйная падтрымка і які фактычна праваліўся ў пракаце. І «Мацільда», прэм'ера якой адбудзецца 23 кастрычніка і да якой прыкаваная падвышаная ўвага дзякуючы скандалам, зладжанымі апанентамі гэтага фільма. Ці давялося вам паглядзець гэтыя фільмы, і калі так, то як вы іх ацэньваеце?

- Я не глядзеў «Крым», а «Мацільду» я бачыў. Аляксей (Настаўнік - Рэд.) арганізаваў спецыяльны прагляд у Санкт-Пецярбургу, там было некалькі чалавек у зале.

Гэта такая мастацкая спроба асэнсавання гістарычных фактаў. Таму ўсе прэтэнзіі з нагоды дакладнасці не маюць дачынення да гэтага фільма. Гэта мастацкі досвед аўтара. «Мацільда» - фільм цалкам у рамках стылістыкі Аляксея.

Здагадваюся, што далося гэта не проста, таму што як рэжысёр я сам рабіў гістарычныя фільмы. І жадаю яму перамагчы ў гэтым пракатным працэсе. Я спадзяюся, што ўся істэрыка, звязаная з выхадам «Мацільды» на экраны, спадзе і застанецца фільм, у якога будзе толькі адзін вораг - час. Час павінны паказаць устойлівасць мастацкіх якасцяў гэтага фільма, як і любога іншага.