Што заўважылі замежныя назіральнікі на вучэннях «Захад-2017»

Манеўры многае распавялі аб стратэгіі Пуціна.

Вучэнні «Захад» выклікалі мноства падазрэнняў на Захадзе. Але для заходніх вайсковых экспэртаў яны прадстаўлялі і прафесійны інтарэс: яны даюць нейкае ўяўленне аб тым, як ідзе рэформа расейскіх узброеных сіл, паведамляе bbc.com.

Роджэр Макдэрмат, адзін з вядучых вайсковых экспэртаў, якія вывучаюць Расею, заўважыў, што «вайсковае камандаванне праяўляе вялікую цікавасць да тэорыі, і на стратэгічных вучэннях яно тэстуе і адпрацоўвае новыя падыходы да вядзення вайны».

«Менавіта таму такія вучэнні даюць прыкладныя ўяўленні аб рэальным узроўні падрыхтоўкі і патрабуюць уважлівай і ўзважанай ацэнкі з боку іншых краін», - дадае ён.

Расея сцвярджае, што ў вучэннях было задзейнічана менш за 13 тысяч вайскоўцаў (узровень, пачынаючы з якога, у адпаведнасці з Венскім дакументам АБСЕ 2011 года, запрашэнне замежных назіральнікаў для маніторынгу вучэнняў абавязковае). Заходнія аналітыкі мяркуюць, што праведзеныя вучэнні былі значна больш маштабнымі, але Расея абышла абмежаванне шляхам розных фармальных выкрутаў.

Нягледзячы на тое, што ў іншых краін не было да іх паўнавартаснага доступу, камандаванне NATO ўважліва сачыла за імі праз спадарожнікі і радары, каб мець дакладнае ўяўленне, якім менавіта патэнцыялам валодаюць расейскае і беларускае войска.

Вучэнні «Захад» прайшлі ў спецыфічны момант для ўзброеных сілаў Расеі, якія цяпер перажываюць істотную перабудову. Войска эпохі халоднай вайны павінны замяніць сучасныя і падрыхтаваныя вайскоўцы.

Абноўленае войска зможа праводзіць складаныя аперацыі на зямлі, вадзе і ў паветры паводле самых нестандартных сцэнароў, як гэта робяць войскі краін NATO.

Ці зроблены ўрок?

Ігар Суцягін, супрацоўнік Каралеўскага аб'яднанага інстытута абаронных даследаванняў, называе гэта спробай стварыць «добра скаардынаванае войска ў сталай баявой гатоўнасці, забяспечанай сучаснай тэхнікай і неабходнай інфраструктурай у тыле».

У 2008 годзе Расея выйшла пераможцай з ваеннага сутыкнення з Грузіяй, аднак гэты канфлікт прадэманстраваў мноства недахопаў расейскага войска.

Заходнім аналітыкам назіранне за манеўрамі «Захад» павінна прадэманстраваць, як расейскі Генштаб засвойвае ўрокі новых кампаній у Сірыі і ва Украіне.

Ігар Суцягін кажа, што «з абодвух аперацый можна меркаваць аб тым, у якім кірунку развіваецца расейскае войска».

Але як далёка ў рэальнасці зайшла вайсковая мадэрнізацыя ў Расеі? І, што важней, ці выстарчыць грошай у кіраўніцтва краіны на прадаўжэнне гэтай мадэрнізацыі?

Тэхналагічнае адставанне?

Са слоў Суцягіна, пераход скончаны напалову: арганізацыйныя змены ў асноўным праведзеныя. Аднак, у некаторых пытаннях войска адкочваецца назад.

Напрыклад, ізноў сталі ствараць вялікія дывізіі, для якіх бракуе людзей, таму многія з іх так і застаюцца недаўкамплектаванымі.

Адначасова набірае абароты пераўзбраенне, якое павінна ліквідаваць ці як мінімум скараціць тэхналагічны разрыў паміж расейскім войскам і ўзброенымі сіламі заходніх краін.

Аднак, са слоў Суцягіна, фінансаванне пераўзбраення можа апынуцца пад пытаннем праз тое, што «для яго завяршэння патрэбныя не толькі грошы, але і доступ да заходніх тэхналогій, які апошнім часам моцна ўскладніўся».

Дэманстрацыя сілы

У саміх вучэннях «Захад-2017» таксама дастаткова цікавых момантаў.

Афіцыйна іх мэта - адпрацоўка абарончых дзеянняў на выпадак нападу звонку. Але гэта не перашкодзіла правесці відовішчныя стрэльбы, у тым ліку запуск ракеты «Іскандэр-М», якая збіла трэніровачную мэту ў Казахстане, праляцеўшы 480 кіламетраў з паўднёвага захаду Расеі.

На што ж у NATO звярталі асаблівую ўвагу?

Макдэрмат мяркуе, што «асабліва карысна ўбачыць, як выкарыстоўваюцца ўдарныя комплексы», бо «з часоў папярэдніх вучэнняў «Захад» у 2013 годзе Масква падвысіла значнасць высокадакладнага ўдару сродкамі звычайных [няядзерных] узбраенняў у сваім рэпертуары метадаў прымусу».

Супольнае даследаванне Макдэрмата і Тора Буквала апублікаванае Нарвежскім цэнтрам абаронных даследаванняў. У ім навукоўцы тлумачаць, як развіваўся цікавасць Расеі да высокадакладных узбраенняў (на Захадзе аддаюць перавагу тэрміну precision-guided munitions (PGM) - боепрыпасы дакладнага навядзення).

Крылатыя ракеты далёкага радыусу дзеяння, як паветранага, так і карабельнага базавання, упершыню былі ўжытыя Расеяй падчас аперацыі ў Сірыі.

У заходніх СМІ гэты тып узбраенняў абмяркоўваецца ў асноўным з пункту гледжання памяншэння страт сярод грамадзянскага насельніцтва. У Расеі на іх глядзяць інакш.

З даследавання Макдэрмата вынікае, што «ў агляднай будучыні дзякуючы зброі дакладнага навядзення Расея атрымае тое, што ў літаратуры называецца «даядравымі» сродкамі стрымлівання».

Электрамагнітныя ўстаноўкі

У гэтай сувязі вернемся да пуску ракеты «Іскандэр-М» падчас вучэнняў. Фактычна, гэта яшчэ адзін узровень стрымлівання ў дадатак да ядзернай зброі, але расейскія вайскоўцы ўважаюць яго за жыццёва неабходны.

Развіццё сродкаў радыёэлектроннай барацьбы (РЭБ) - гэта яшчэ адзін момант, які прыкоўвае да сябе ўвагу Макдэрмата. «Глушылкі», то бок, устаноўкі, якія выводзяць з ладу электроніку і сродкі ворага, шырока ўжываліся ў баях на ўсходзе Украіны, што ўразіла камандаванне NATO (Расея стала адмаўляе ўдзел сваіх узброеных сілаў у канфлікце на ўсходзе Украіны).

Галоўная засцярога палягае ў тым, праз кампаніі ў Іраку і Афганістане вайскоўцы NATO даўно не праводзілі вучэнняў паводле сцэнару «канфлікту высокай інтэнсіўнасці» - тыпу таго, да чаго альянс рыхтаваўся ў гады халоднай вайны. За гэты час Расея сур'ёзна ўзмацніла сваё ўзбраенне, і электрамагнітныя ўстаноўкі - таму пацвярджэнне.

У нядаўнім даследаванні Міжнароднага цэнтра абароны і бяспекі ў Эстоніі Макдэрмат пісаў: «Нарошчванне тэхналагічных поспехаў Расеі ў галіне РЭБ дазволіць яе узброеным сілам глушыць, парушаць функцыянаванне і ствараць перашкоды для камунікацый NATO, радараў і іншых сэнсарных сістэм, беспілотных лятальных апаратаў і іншых сродкаў».

За кошт гэтага, на думку Макдэрмата, Расея можа «звесці на нішто тэхналагічную перавагу NATO».

«Гэтыя сістэмы шырока ўкараняюцца ў частках Заходняй вайсковай акругі Расеі, якая мяжуе з краінамі-чальцамі NATO», - дадаў ён.

Радыёэлектронную барацьбу расейскія вайсковыя тэарэтыкі разумеюць цэласна, уключаючы ў гэта паняцце ўвесь спектр ваеннай дзейнасці, ад кантактных баявых сутыкненняў да дзеянняў у інфармацыйнай і кіберпрасторы.

І гэта, бадай, найбольш перадавы аспект вучэнняў «Захад», улічваючы, што для расейскіх вайскоўцаў мяжа паміж станамі свету і вайны таксама больш размытая, чым для заходніх.