Турцыя пераступае «чырвоную рысу»?

Крэмль даў турэцкай аперацыі ў раёне горада Афрын зялёнае святло.

Анкара сапраўды пачала вайсковую аперацыю супраць курдскіх падраздзяленняў у раёне горада Афрын, на поўначы Сірыі. Пра гэта ў суботу 20 студзеня паведамляюць турэцкія медыі са спасылкай на заяву прэзідэнта Турцыі Раджэпа Эрдагана.

Напярэдадні, паводле звестак СМІ, войска Турцыі працягвала сцягваць вайсковую тэхніку, нарошчваючы свае сілы блізу межаў з Сірыяй, і нанесла серыю удараў па пазіцыях курдскіх ваенізаваных фармаванняў. Пра страты бакоў паступала супярэчлівая інфармацыя. Але ў кожным выпадку сітуацыя вакол Афрыны, дзе пражывае блізу 1,5 мільёна сірыйскіх курдаў, застаецца ў вышэйшай ступені напружанае, піша «Голас Амерыкі».

Свае дзеянні турэцкае кіраўніцтва матывуе пастановай антытэрарыстычнай кааліцыі на чале з ЗША стварыць у Сірыі новую ўзброеную групоўку колькасцю 30 тысяч для гарантавання бяспекі ўздоўж мяжы паміж Сірыяй і Турцыяй. Групоўку меркавалася сфармаваць з «Сіл дэмакратычнай Сірыі», касцяк якой складаюць курдскія атрады «Сіл народнай самаабароны», якія Анкара называе тэрарыстычнымі.

Эрдаган прыстрашыў знішчыць створаную структуру ў зародку.

«Наш абавязак - патапіць гэта тэрарыстычнае фармаванне перш, чым яно ўзнікне», - сказаў Эрдаган, выступаючы на тэлевізіі.

Дзярждэпартамэнт ЗША заклікаў Турцыю ўстрымацца ад вайскковых дзеянняў супраць курдаў, засяродзіўшыся замест гэтага на барацьбе з баевікамі «Ісламскай дзяржавы». Як падкрэсліла прэс-сакратар замежнапалітычнай установы Хізэр Ноерт на брыфінгу 18 студзеня, у ЗША няма імкнення стварыць «памежныя сілы бяспекі» ў рэгіёне.

Аддадуць перавагу вайне перад манеўрамі?

Паводле ацэнкі Wall Street Journal, Вашынгтон надумаў тэрмінова скарэктаваць свае планы праз рэакцыю Анкары, што пагражае разрастаннем дыпламатычнага скандалу. Але, адмовіўшыся ад ідэі стварэння новых фармаванняў у раёне мяжы, ЗША маюць намер працягваць навучанне ўжо наяўных там сіл сірыйскай апазіцыі, гаворыцца ў артыкуле выдання.

Дырэктар Цэнтра аналізу блізкаўсходніх канфліктаў, супрацоўнік Інстытута ЗША і Канады Аляксандр Шумілін выказаў здагадку, што Анкара ўсё ж прыслухаецца да заклікаў Вашынгтона не пачынаць баявых дзеянняў супраць курдскіх сіл.

«Турэцкія вайскоўцы, хутчэй за ўсё, правядуць нейкія дэманстрацыйныя дзеянні, але без нанясення вызначальнага ўдару, - дадаў ён. - аддадуць перавагу вайне перад манеўрамі. Хоць магчымыя і варыянты. Паступае інфармацыя, што туркі могуць сур'ёзна пайсці да канца, імкнучыся разграміць курдаў у Афрыне. І тут ужо справядліва паставіць пытанне: як адрэагуе Вашынгтон на такое развіццё падзей?»

На думку Аляксандра Шуміліна, амерыканцы на словах будуць асуджаць дзеянні Турцыі, але самі не распачнуць ніякіх сур'ёзных крокаў у адказ.

Анкара і Масква ўзгадняюць пазіцыі

Кіраўнік навуковых даследаванняў міжнароднага Інстытута «Дыялог цывілізацый» прафесар Аляксей Малашэнка таксама мяркуе, што Анкара праз нейкі час паспрабуе нівеліраваць сітуацыю, бо «ўступаць у адкрытую канфрантацыю з ЗША ім нязручна».

«Маскве, вядома, прыемна назіраць за абвастрэннем стасункаў паміж Турцыяй і ЗША, - заўважыў ён у каментары «Голасу Амерыкі». - Але самой Турцыі ад гэтага ніякай выгоды. Мяркую, Анкара крыху пазней дасць задні ход. Таму што ў адваротным выпадку туркі нічога не здабудуць, а прайграць могуць многае, і рызыкаваць яны не стануць: папалохаюць, «іголкі выпусцяць», але не больш за тое».

Шырокамаштабная вайна на поўначы Сірыі дакладна не ўспыхне, спрагназаваў прафесар.

З паведамленняў СМІ, Анкара папярэдне правяла кансультацыі з Масквой і Вашынгтонам у сувязі з магчымай аперацыяй супраць узброеных фармаванняў сірыйскіх курдаў у раёне Афрыну.

Аляксандр Шумілін упэўнены, што Турцыя скаардынавала з Масквой свае дзеянні на поўначы Сірыі.

«Нездарма ж расейскія міратворчыя сілы выведзеныя (праўда, з некаторых звестак, часткова) з Афрына, - канстатаваў ён. - Значыць, турэцкай аперацыі дадзенае зялёнае святло».

Міністр замежных спраў РФ Сяргей Лаўроў зняпраўдзіў інфармацыю аб вывадзе расейскіх войскаў з Афрыну. Турэцкія СМІ намагаюць на адваротным.

Прафесар Малашанка згодны, што пазіцыя Анкары і Масквы ў гэтым выпадку ўзгодненая, і яны дзейнічаюць у адным ключы.

«Турцыя фактычна атрымала ўхваленне ад Крамля на гэтую аперацыю, - сцвярджае ён. - Туркі адчуваюць падтрымку вялікага суседа, таму так асмялелі. Але да чорта на рогі яны ўсё адно не палезуць».

Разам з тым экспэрт мяркуе, што абнародаванне планаў ЗША было памылкай.

«Таму што ЗША цяпер давядзецца выбіраць паміж туркамі і курдамі, - растлумачыў ён. - І такі падыход абяцае непрадказальныя наступствы. Раней амерыканцы заўсёды працавалі з абодвума бакамі, і, увогуле, не без поспеху».

Як думаецца Аляксею Малашанку, самае цікавае наперадзе, і ў найбліжэйшай перспектыве ўсё павінна праясніцца, бо ў падвешаным стане сітуацыя доўга знаходзіцца не можа.