Бізнэс выступіў супраць новай рэдакцыі ўказа Лукашэнкі

Бізнэс-звязы патрабуюць скасаваць указ №488.

Вядучыя бізнэс-звязы Беларусі выступілі супраць новай рэдакцыі ўказа прэзідэнта №488 «Аб некаторых захадах папярэджання незаконнай мінімізацыі сум падатковых абавязанняў», які стаў сапраўдным бізуном для бізнэсу, піша «Ежедневник».

Указ быў прыняты ў 2012 годзе. Яго галоўнай мэтай стала барацьба з «псэўдапрадпрымальніцтвам» і ухіленнем ад выплаты падаткаў. Не варта адмаўляць, што дакумент прынёс пэўную карысць і істотна палепшыў у краіне сітуацыю з незаконнай дзейнасцю «псэўдапрадпрымальніцкіх структур». Аднак і шкоды ён учыніў нямала. Менавіта таму, з мэтай паляпшэння ўмоў вядзення бізнэсу ў Беларусі і былі распрацаваныя папраўкі ў дакумент. Днямі, акурат адбылося пасяджэнне Кансультатыўна-каардынацыйнай нарады бізнэс супольнасцяў, на якой былі абмеркаваныя папраўкі ў дакумент.

Як паведамілі «Ежедневнику» ў Рэспубліканскай канфедэрацыі прадпрымальніцтва, пасля абмеркавання указа №488 праекта і яго новай рэдакцыі адзначана наступнае: дзейны ўказ №488 супярэчыць базавым нормам пункта 1 дэкрэта N7 «Аб развіцці прадпрымальніцтва». Пры гэтым нормы ўказа носяць залішне дэталізаваны характар, што дапушчальна для ведамасных інструкцый, а не для заканадаўчага акта. Дублюе нормы іншых заканадаўчых актаў у прадпрымальніцкай і кантрольна-нагляднай сферы.

На думку ўдзельнікаў ККС, указ фактычна і не патрэбны, бо ў праваахоўных і кантрольных органаў дастаткова іншых «інструментаў» для прыцягнення да адказнасці парушальнікаў заканадаўства ў сферы прадпрымальніцкай дзейнасці: Грамадзянскі кодэкс, Крымінальны кодэкс, Падатковы кодэкс, Бюджэтны кодэкс, Закон «Аб бухгалтарскім уліку і справаздачнасці», Закон «Аб эканамічнай неплацежаздольнасці (банкруцтве)».

На думку бізнэс-супольнасці, указ №488, як паказала практыка, уздзейнічае не столькі на правапарушальнікаў, колькі негатыўна адбіваецца на дзейнасці добрасумленных суб'ектаў гаспадарання.

«У грамадзянскім заканадаўстве ўстаноўлены важны і значны для рэгулявання стасункаў у сферы прадпрымальніцкай і падатковай дзейнасці прынцып: добрасумленнасць і разважнасць удзельнікаў грамадзянскіх прававых стасункаў, бо не ўстаноўлена іншае (прынцып добрасумленнасці і разважнасці ўдзельнікаў грамадзянскіх прававых дачыненняў).

Калі кантралёры (МНС, КДК) пры правядзенні праверкі выяўляюць, што плацельшчыкі ў мэтах аптымізацыі свайго падатковага цяжару укладаюць, афармляюць угоды толькі для выгляду (фіктыўная ўгода) яны, у адпаведнасці з ГК маюць права падаць у суд пазоў аб прызнанні канкрэтнай угоды фіктыўнай. Паняцце фіктыўнай угоды ёсць у артыкуле 171 ГК. Такой угодай заканадавец вызначыў угоду, укладзеную толькі для выгляду, без намеру стварыць адпаведныя ёй юрыдычныя наступствы. Такім чынам, калі кантралёры мяркуюць, што нейкая ўгода, укладзеная суб'ектам гаспадарання з'яўляецца несапраўднай, то яны або пракурор мае права выставіць адпаведны пазоў і давесці ў судзе сваю пазіцыю», - адзначаюць экспэрты.

На думку прадстаўнікоў вядучых прадпрымальніцкіх аб'яднанняў, прапанаваны распрацоўшчыкамі праект новай рэдакцыі указа №488, фактычна нічога не мяняе. Адзін з самых праблемных актаў заканадаўства Беларусі, такім жа і застанецца, бо не здымае з добрасумленных суб'ектаў гаспадарання (прадпрымальнікаў) рызыку несці адказнасць за ўгоды са структурамі, якіх у пазасудовым парадку кантрольныя органы прызналі «псэўдапрадпрымальніцкімі».

«Уважаем за неабходнае адзначыць, што ў праекце новай рэдакцыі Указа №488 робіцца спроба канкрэтызаваць прыкметы «ппсэўдапрадпрымальніцкай» дзейнасці, у тым ліку ўдакладняюцца патрабаванні да першасных дакументаў угоды, больш строгай становіцца працэдура фармавання спісу «вінаватых» суб'ектаў гаспадарання.

Сур'ёзнай праблемай можа стаць перспектыва судовага прызнання несапраўднымі угод з «псеўдапрадпрымальніцкімі» структурамі з прычыне няўдзелу добрасумленных контрагентаў такіх структур у судовым разглядзе, а наступствы адаб'юцца менавіта на іх. Гэта значыць добрасумленныя суб'екты сутыкнуцца з той жа праблемай, якая ёсць і цяпер, адсутнасцю абароны свайго права», - адзначаюць экспэрты.

Бізнэс-супольнасць мяркуюць, што калі ўжо нельга адмовіцца ад указа №488, то ў яго варта ўнесці сапраўды важныя папраўкі.

Асновай гэтых паправак павінна стаць тое, што ўключэнне суб'ектаў гаспадарання ў рэестр псеўдапрадпрымальніцкіх структур (камерцыйных арганізацый і індывідуальных прадпрымальнікаў з павышанай рызыкай учынення правапарушэнняў у эканамічнай сферы), а таксама выключэнне з гэтага рэестра, павінна адбывацца выключна на падставе пастановы суда, а не паводле пастановы праваахоўных і кантрольных органаў.

«На наш погляд такія сур'ёзныя пастановы не павінны прымаць кантрольныя органы і самастойна даваць прававую ацэнку дзеянняў суб'ектаў гаспадарання або дакументаў. Гэта значыць, прававая ацэнка фактаў і абставін, выяўленых праверкай (кантралёрамі), павінна быць дадзеная судом. Тым больш, што пунктам 1.8 пункта 1 прадугледжваецца судовае абскарджанне ўключэння ў рэестр», - адзначаюць прадстаўнікі бізнэс-супольнасцяў. Пры гэтым у судовым пасяджэнні павінны мець права ўдзельнічаць і контрагенты такіх структур, якія сёння наогул безабаронныя перад кантралёрамі.

«Наступствы прызнання дакументаў і ўгод не маюць юрыдычнай моцы вельмі істотныя для контрагентаў, а права даваць свае тлумачэнні або пярэчанні яны цяпер не маюць», - адзначаюць экспэрты.

Бізнэс-звязы таксама мяркуюць, што і першасныя ўліковыя дакументы павінны прызнавацца неправамернымі таксама выключна на падставе пастановы суда, куды таксама павінны запрашацца контрагенты. Пры гэтым праваахоўныя органы павінны падаваць довады, аспрэчваюць факт учынення адлюстраванай у дакументах гаспадарчай аперацыі з суб'ектам прадпрымальніцкай дзейнасці, уключаных у рэестр.

Бізнэс-супольнасць прапануе таксама выключыць абавязак суб'ектаў гаспадарання праводзіць праверку першасных уліковых дакументаў на прадмет іх адпаведнасці патрабаванням заканадаўства. «Такім чынам, на бізнэс ускладаецца нейкая дзяржаўная функцыя – праверка першасных уліковых дакументаў на прадмет іх адпаведнасці патрабаванням заканадаўства. Пры гэтым не ўлічваецца магчымасць названых суб'ектаў пэўна забяспечыць такую праверку», - адзначаюць прадстаўнікі бізнэс-звязаў. Яны мяркуюць, што калі ўнесці ва ўказ гэтыя і іншыя ключавыя папраўкі, то дакумент будзе насіць інфарматыўны, а не рэпрэсіўны характар, як цяпер.