Як украінская дыяспара ў ЗША збірае мільёны даляраў для Радзімы

Дыяспара краіны-суседкі стала рухавіком украінскага лобі ў ЗША.

Сотні тысяч украінцаў Амерыкі збіраюць мільёны даляраў на дапамогу сваёй далёкай радзіме. Сярод прыярытэтаў - адукацыйныя праекты ва Украіне і лабіяванне інтарэсаў краіны ў ЗША, піша часопіс «Новое Время».

Дыстанцыйная падтрымка

Люба Шыповіч з'ехала з Украіны ў ЗША ў 2008-м, зняверыўшыся ў будучыні сваёй краіны. Астатняй кропляй для яе стала прэм'ерства Віктара Януковіча.

Спектр краін "куды бегчы" быў шырокі - ад Канады да Новай Зеландыі. Лёс Шыповіч вызначыў выпадак: пасля некалькіх спроб яна здабыла амерыканскую грын-карту. "Так я і пераехала ў Нью-Ёрк разам з усім сваім расчараваннем і крыўдай на Украіну", - распавядае яна.

Выпускніца кіеўскай Магілянкі і праграмістка з бездакорнай ангельскай, у Нью-Ёрку Шыповіч хутка знайшла добрую працу. Цяпер яна - тэхнічна кіраўніца адукацыйнай кампаніі Flocabulary.

Новае жыццё наладзілася, і экс-кіянка ўжо была гатовая цалкам інтэгравацца ў амерыканскае жыццё, забыўшыся аб сваёй далёкай радзіме, але пачаўся Еўрамайдан. Шыповіч дыстанцыйна стала яго ўдзельніцай.

"Першае, што зрабіла, - гэта пералічыла грошы сястры на генератары, каб людзі на Майдане маглі падсілкаваць мабільныя тэлефоны і пагрэць сабе гарбаты", — успамінае Шыповіч.

Збор сродкаў, арганізацыя акцый у падтрымку Еўрамайдана ў Нью-Ёрку, Вашынгтоне і Філадэльфіі, супрацоўніцтва і дапамога валанцёрам ва Украіне — усё гэта было асновай для стварэння новай арганізацыі Razom, дзе Шыповіч стала віцэ-прэзідэнткай. Менавіта Razom паклала пачатак маштабнага добраахвотніцкаму руху ў падтрымку паўсталай Украіны ў ЗША, якая аб'яднала адразу некалькі хваль міграцыі.

За чатыры гады дзейнасці ўдзельнікаў Razom удалося сабраць аднадумцам на радзіме больш за паўмільёна даляраў. Аналагічны рух Nova Ukraine з заходняга ўзбярэжжа ЗША сабраў на тыя ж мэты блізу $300 тысяч ахвяраванняў. І гэта толькі дзве з многіх дзясяткаў украінскіх арганізацый, якія функцыянуюць сёння ў Амерыцы, імкнучыся падтрымаць маральна і матэрыяльна далёкую, але сваю краіну.

Агулам, паводле звестак Бюро перапісу насельніцтва ЗША за 2016 год, колькасць украінцаў у Злучаных Штатах перасягае 1 млн чалавек.

Ланцужныя сабакі для Лаўрова

Марыя Сарока - заснавальніца і прэзідэнтка Razom. Ужо некалькі гадоў яна разам з мужам, амерыканскім нейрахірургам Люкам Томычам, ездзіць ва Украіну з тым, каб навучаць там украінскіх спецыялістаў.

Звычайна пара прыязджае на два тыдні, цягам якіх бясплатна праводзіць кансультацыі, а затым - найскладанейшыя аперацыі. У прыярытэце пацыенты, якія не могуць заплаціць або маюць патрэбу ў тэрміновым хірургічным умяшанні.

Сарока і Томыч, а таксама яшчэ чатыры амерыканскія нейрахірургі здзейснілі ўжо сем такіх паездак, пракаціўшыся па ўсёй Украіне, ад Харкава да Луцка. У суме яны правялі блізу 500 кансультацый і больш за 60 сур'ёзных нейрахірургічных аперацый.

Грошы на праект збіраюць у Razom. Апошні масавы збор быў у лістападзе 2017-га падчас прыватнага канцэрта Святаслава Вакарчука ў Нью-Ёрку. Тады за вечар удалося сабраць блізу $40 тысяч.

"У 2017-м Дональд Трамп на піку сваёй папулярнасці хацеў зняць санкцыі супраць Расеі, - успамінае Алесь Кузьма, амерыканец у першым пакаленні. - І што адбылося? Украінская дыяспара, уся - і новая, і старая - аб'ядналася, каб гэтага не дапусціць. [Сяргей] Лаўроў [кіраўнік расейскага МЗС] яшчэ сказаў, што мы кідаемся на Расею, як ланцужныя сабакі".

Кузьма з пачатку 1990-х 15 гадоў працаваў у адным з амерыканскіх дабрачынных фондаў, які ў якасці гуманітарнай дапамогі пастаўляў ва Украіну Медыцынскае абсталяванне.

Распавядаючы пра тое, як Рэвалюцыя годнасці аб'яднала амерыканскіх украінцаў, сярод галоўных іх дасягненняў Кузьма называе галасаванне ў Кангрэсе за санкцыі супраць Расеі пасля анэксіі Крыма. Тады многія ўдзельнікі ўкраінскага руху ў Амерыцы пісалі і сустракаліся з кангрэсмэнамі - і дэмакратамі, і рэспубліканцамі, тлумачачы сутнасць таго, што адбываецца ва Украіне.

Дыяспара ўжо гатовая ўключыцца ў праўкраінскую адвакацыйную працу і з новым Кангрэсам, кажа ён. "Цяпер ёсць 40 новых кангрэсмэнаў-дэмакратаў і новыя сэнатары, з імі трэба пачынаць працу, як толькі пачнецца сезон", - упэўнены амерыканскі ўкраінец.

Адукоўваць і навучаць

Ураджэнец Харкава Мікалай Белагорскі з 2006-га жыве ў Сан-Францыска і займаецца кібербяспекай. Запатрабаваны прафесіянал, ён даследуе кампутарныя вірусы і прадстаўляе вынікі сваёй працы на розных канферэнцыях. Таксама Белагорскі - заснавальнік і старшыня рады дырэктараў арганізацыі Nova Ukraine.

"Акрамя сваёй звычайнай працы, 10-12 гадзін на тыдзень надаю Украіне. Мне гэта трэба", - прызнаецца ён.

Ягоная арганізацыя сфакусавалася на асветніцкай працы пра Украіну ў ЗША і адукацыі для маладых украінцаў.

Цяпер за год Nova Ukraine праводзіць да 15 мерапрыемстваў, уключаючы лекцыі і дыскусіі з прыцягненнем такіх салідных пляцовак, як універсітэты Берклі і Стэнфард. У гасцях у Nova Ukraine ўжо пабывалі музыка і грамадскі дзеяч Святаслаў Вакарчук, народны дэпутат Мустафа Наем, пісьменнікі Сяргей Жадан і Юрый Андруховіч.

Разам з Razom Nova Ukraine дапамагае некалькім дзясяткам адукацыйных праектаў ва Украіне. Да прыкладу, фінансуе найбуйнейшую ўкраінскую платформу для онлайн-навучання Праметэус, праект, накіраваны на падвышэнне прафесійнага ўзроўню настаўнікаў ва Украіне.

Спрыяе годнай адукацыі ва Украіне і Кузьма. Ужо дзевяць гадоў ён збірае ахвяраванні для Украінскага каталіцкага ўніверсітэта (УКУ) у Львове, адной з найбольш сучасных ВНУ Украіны. У цэлым кожны год УКУ атрымлівае з ЗША ад $3 млн да $6 млн, гэта трэцяя частка бюджэту ВНУ.

Ды і ўкраінскі навуковы інстытут Гарварда, найбуйнейшы навуковы цэнтр украіністыкі ў Амерыцы, існуе на ахвяраванні ўкраінскай абшчыны. Ён складаецца з трох кафедраў: гісторыі, філалогіі і літаратуры, і акрамя даследаванняў і навучання займаецца вялікай выдавецкай праграмай.

"Нам было важна выйсці за межы Гарварда і штатаў, - кажа гісторык Сяргей Плохі, дырэктар Інстытута. - Мы гэтага дасягнулі з дапамогай онлайн-семінараў".

Дзякуючы дзейнасці інстытута, які Плохі ўзначаліў акурат у 2013 годзе, у крызісныя майданыя і постмайданыя часы, тэма Украіны пачала часцей з'яўляцца ў амерыканскіх СМІ і стала больш зразумелай тамтэйшым палітыкам. Таксама ён называе дапамогу радзіме традыцыяй украінскай дыяспары.

"Пасляваенная іміграцыя была вельмі палітызаванай, - распавядае Плохі, гісторык з сусветным імем. - У яе была ідэя-падтрымка развіцця навукі, культуры і непасрэдна Украіны. Яна жыла з гэтым пасылам апошнія 20-25 гадоў. Падзеі Еўрамайдана актывізавалі гэты працэс".

Нагадаем, 3 верасня галоўная рэдактарка Наталля Радзіна заявіла пра пагрозу працы сайта «Хартыя-97» праз рэзкае скарачэнне фінансавання і заклікала чытачоў да салідарнасці. Вы можаце дапамагчы сайту наступным чынам:

АХВЯРАВАННЕ ПРАЗ PAYPAL:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка:Bank Millennium S. A.

Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa

IBAN: PL 97 1160 0000 2202 0002 1671 1123

SWIFT: BIGBPLPW

Імя ўладальніка рахунку: Fundacja «KARTA '97»

Прызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com