Пяць рэзанансных спраў, у якіх СК зганьбіў сябе

Дзеянні ўстановы выклікаюць заслужаную крытыку.

13 жніўня Лукашэнка выступіў з папрокамі ў адрас Следчага камітэта падчас сустрэчы з яго старшынём Іванам Наскевічам. Тычыліся яны справы галоўнага інжынера МЗКЦ:

«Вы вялі следчыя дзеянні чатыры з лішнім гады і так нічога ў судзе не давялі. Я не разумею, як можна затрымаць чалавека, пасадзіць яго ў следчы ізалятар (нават не ў турму, а ў следчы ізалятар - розніца зразумелая) і трымаць у чатырох сценах чатыры гады? Гэта не справа. Мы павінны ставіцца да людзей па-чалавечы».

У размове з журналістамі Іван Наскевіч распавёў, што на нарадзе з праваахоўным блокам плануецца разгледзець шэраг крымінальных спраў, пры расследаванні якіх закраналіся правы і законныя інтарэсы грамадзян.

Да працы Следчага камітэта назапасілася нямала прэтэнзій. Udf.by расказвае пра самыя рэзанансныя прыклады за апошні час, якія шмат у чым з'яўляюцца характэрнымі.

Справа збітага супрацоўнікамі АМАП лекара: папрок у бяздзейнасці

Блізу месяца таму суд нечакана стаў на бок збітага АМАПам лекара Дзмітрыя Серады і пастанавіў арганізаваць правядзенне дадатковай праверкі. Да гэтага Серада тры гады беспаспяхова дамагаўся ад Следчага камітэта распачынання крымінальнай справы ў дачыненні да супрацоўнікаў міліцыі.

У 2016 годзе ў кватэру лекара, выбіўшы ўваходныя дзверы і шыбу балконных дзвярэй у кухні, уварваліся невядомыя ў масках. Мужчыну паклалі тварам у падлогу і прадаўжалі наносіць удары ў спецаўтатранспарце. Выявілася, супрацоўнікі АМАП памыліліся. Ні выбачэнняў, ні кампенсацыі матэрыяльнай шкоды (зламаныя дзверы і выбітыя вокны) лекар не дачакаўся.

Серада абураўся:

«Генпракуратура плюнула на Следчы камітэт, бо не могуць прымусіць следчых працаваць: пішуць прадпісанне на 15 пунктаў, а Следчы праводзіць праверку і адпісваецца, што нічога не атрымалася, немагчыма нічога даведацца ў супрацоўнікаў міліцыі, бо яны ўжо забыліся пра тыя падзеі».

Справа парадзіхі: папрок у бок Наскевіча ў ціску на суд

На ўраджэнку Віцебска Вольгу Сцяпанаву, якая пры хатніх родах страціла дзіця, спачатку надзелі кайданкі, а затым прызналі вінаватай у прычыненні смерці па неасцярожнасці.

Жанчына з гэтым не змірылася і звярнулася да Лукашэнкі, а таксама выказала прэтэнзіі на адрас кіраўніка СК: «Кожнае сказанае мной слова я гатовая пацвердзіць дакументальна, у адрозненне ад старшыні Следчага камітэта Івана Наскевіча, які ў сваім выступе за дзень да вынясення мне прысуду агучыў адкрытую хлусню ў кожным сваім слове, магчыма, такім чынам спрабуючы паўплываць на вырак суда».

За дзень да вынясення прысуду заявіў кіраўнік СК:

«Яе дзеянні былі кваліфікаваныя як прычыненне смерці па неасцярожнасці. Я не буду забягаць наперад, якім будзе вердыкт суда, на днях будзе пастанова. Спадзяюся, што суд прыме бок следчых».

Праз некалькі месяцаў абласны суд прызнаў Сцяпанаву невінаватай і апраўдаў за адсутнасцю складу злачынства. У адрас начальніка ўправы Следчага камітэта Віцебскай вобласці суд вынес прыватную пастанову — за няпоўнасць папярэдняга следства.

«Справа БелТА»: папрокі ў шэрагу парушэнняў

Год таму стараннямі Следчага камітэта ў свеце зноў загаварылі пра парушэнні свабоды слова і правоў чалавека ў Беларусі. Паводле справы «БелТА» ў офісах кампаній tut.by і БелаПАН прайшлі ператрусы, затрымалі шэраг журналістаў, частку з якіх адправілі на некалькі дзён у СІЗА. Затым высветлілася, што на некаторых сыпаліся пагрозы і адбываўся наймацнейшы псіхалагічны ціск з заклікам даць абвінаваўчыя паказанні супраць калегаў.

Рэдактар партала tut.by Дзмітрый Бобрык апісаў, як у будынку СК «паступалі наўпроставыя пагрозы - на мой адрас, і на адрас маіх родных і блізкіх. Спачатку мне паабяцалі раскрыць дэталі асабістага жыцця, калі адмоўлюся ад супрацоўніцтва. А скончылася пагрозамі на адрас родных, якія могуць пацярпець. Тут мяне затрэсла, мне пагражалі самым важным у жыцці. Я напісаў паперу аб супрацоўніцтве»

Журналісты таксама абурыліся тым, што СК адышоў ад сваіх правілаў і ўказаў у прэс-рэлізе канкрэтныя прозвішчы падазраваных, а таксама здымаў на відэа сямейныя зберажэнні пры ператрусе ў кватэры.

І ўсё гэта паводле справы, дзе можна было абмежавацца простымі выклікамі на допыт.

Але пытанне журналістаў, чаму следчыя вымушалі іх даваць паказанні супраць галоўнага рэдактара tut.by, Іван Наскевіч заявіў: «Вас жа не білі, рукі ў дзверы не заціскалі».

Справа Арбузава: папрок у самаўпраўстве

На сустрэчы з Наскевічам Лукашэнка заявіў:

«Я даручыў выцягнуць на паверхню такія справы. Хай не 4 гады, хай 2 гады, паўтара (знаходзяцца пад вартай). Калі вы затрымліваеце чалавека, то даводзьце ягоную віну ва ўстаноўленыя законам тэрміны без усялякіх там прадаўжэнняў».

У гэтым кантэксце цікава ўспомніць адзін прыклад - сітуацыю з затрыманнем два гады таму кіраўніка групы кампаній Fenox Global Group Віталя Арбузава. Ён апынуўся за кратамі паводле абвінавачвання ў нявыплаце падаткаў і неправамерным атрыманнем з бюджэту ПДВ.

Праз год бізнэсоўца выпусцілі. Іван Наскевіч проста казаў, чаго ад яго дамагаліся за кратамі:

«Чалавек пасядзеў, падумаў, мяркуе, што, можа, ён сапраўды нешта не так зрабіў у свой час, пачаў ужываць захады, каб кампенсаваць шкоду. Мы распрацавалі разам з ім графік выплаты шкоды - і ўсё. Такі падыход можа быць да кожнага кіраўніка, які знаходзіцца ў следчым ізалятары і мае намер супрацоўнічаць са следствам».

Пытанне «А хіба не суд вызначае, вінаваты чалавек ці не?» павіс у паветры.

Справа аб джыпе, які прарваўся з Украіны: папрок ва ўдзеле ў палітычных гульнях

Вясной 2017 года Следчы камітэт Гомельскай вобласці паведаміў пра джып, які прарваўся праз мяжу, і распачынанні крымінальнай справы па факце перамяшчэння агнястрэльнай зброі групай асоб. Следчыя апублікавалі фатаграфіі аўтамабіля і зброі. Украінскія памежнікі паведамілі, што аўтамабіль праз іх пасты не праязджаў.

Праз год у СК заявілі, што не валодаюць інфармацыяй аб джыпе, які прарываўся з Украіны.