Скарбніца «таракана» змізарнела

Праз страйк у бюджэт паступае ўсё менш падаткаў.

Улады Беларусі апублікавалі звесткі пра паступленне падаткаў за 9 месяцаў. У чыноўнікаў ёсць нямала прычын для турботы, пішуць banki24.by.

Сталі вядомыя звесткі пра паступленне ў бюджэт плацяжоў, якія кантралююць падаткавікі. За 9 месяцаў праз гэты канале скарбніца сабрала 19,439 млрд BYN. У параўнанні з 2019 годам падатковыя даходы ўпалі нават у намінале - на 0,7%.

Пры гэтым дэфлятар ВУП, які адлюстроўвае хуткасць росту коштаў у галоўных сектарах эканомікі, у студзені-верасні склаў 111,3%. Гэта значыць, што ў рэальным вылічэнні паступленні праз канал падаткавікоў скараціліся на 10,8%.

Калі верыць звесткам падатковых органаў, то страты панёс рэспубліканскі бюджэт. Даходы рэспубліканскага бюджэту ўпалі на 8,7% да 7,653 млрд BYN. З папраўкай на рост коштаў у эканоміцы даходы цэнтральнай скарбніцы зменшыліся на 17,9%.

Галоўны крах адбыўся ў Менскай вобласці. Ад плацельшчыкаў гэтага рэгіёну было пераразмеркавана ў рэспубліканскі бюджэт 426,5 млн BYN (супраць 934,1 млн BYN у 2019-м). Мяркуючы з усяго, падзенне паступленняў звязана з пагаршэннем сітуацыі на Беларуськаліі і БелАЗ.

Асноўнымі даходнымі крыніцамі ў 2020 годзе сталі ПДВ, падаходны падатак і акцызы. Гэтыя крыніцы забяспечылі 29,7%, 25,1% і 11,1% даходаў праз канал падаткавікоў. У 2019 годзе замест акцызаў у першай тройцы быў падатак на прыбытак.

Цяпер яго дзель у даходах зменшылася з 11,9% да 7,8%. Калі летась за кошт гэтага падатку сабралі 2,333 млрд BYN, то ў гэтым - 1,514 млрд BYN. Скарачэнне паступленняў тлумачыцца падзеннем прыбытку ў эканоміцы праз дэвальвацыю рубля.

Таксама ў 2020-м у разы скараціліся даходы ў выглядзе дывідэндаў з акцый і даходы ад іншых формаў удзелу ў капітале. Падзенне да 2019 года склала 2,2 разы - да 643 млн BYN. Прычына падзення тая ж, што і з падаткам на прыбытак, - скарачэнне падаткаабкладнага прыбытку прадпрыемстваў-флагманаў.

У разрэзе тыпаў дзейнасці больш за ўсё заплацілі ў бюджэт вытворцы напояў (1,048 млрд BYN), тытуннікі (1,155 млрд BYN), нафтаперапрацоўка (797,7 млн BYN), энэргетыка (1,024 млрд BYN), будаўніцтва (1379000000 BYN), аптовы гандаль ( 2,632 млрд BYN), раздробны гандаль (1,504 млрд BYN), наземны і трубаправодны транспарт (1,487 млрд BYN), інфармацыя і сувязь (1,128 млрд BYN).

Паступленні ад вытворцаў напояў, тытуннікаў і нафтаперапрацоўкі звязаны з акцызамі, ад гандлю - з ПДВ. Цікава, што ў тытунёвай галіне налічваецца ўсяго 3 прадпрыемствы-плацельшчыкі.

Што тычыцца плацяжоў ад рэзідэнтаў Парку высокіх тэхналогій, то яны па-ранейшаму займаюць маргінальнае месца ў агульным катле - усяго 1,5% ад паступленняў, якія кантралююць падаткавікі (294,2 млн BYN за 9 месяцаў).

Характэрныя мінусавыя паступленні ад рэзідэнтаў свабодных эканамічных зон. Плацельшчыкі ў СЭЗ забралі з бюджэту 57,6 млн BYN. Гэта значыць, што сума абарачэнняў ПДВ або падатку на прыбытак перавысіла памер выплачаных падаткаў.

Дарэчы, падобная сітуацыя ўжо некалькі гадоў запар назіраецца ў дрэваапрацоўцы, на мадэрнізацыю якой улады выдаткавалі 4 млрд USD. За 9 месяцаў паступленні склалі мінус 122,5 млн BYN (у 2019-м было мінус 75,7 млн BYN).