«Татусь, мяне б'юць кожны дзень»

Падлетак з Гомеля два месяцы знаходзіцца ў СІЗА.

Мікіту Залатарову з Гомеля ў траўні споўнілася 16, але, мяркуючы з фатаграфій, выглядае ён гады на чатыры маладзейшым. Яго шукалі ўсю ноч на 11 жніўня і затрымалі раніцай дома. З тых часоў хлопец пад вартай, што ўжо незвычайна: падлеткаў, ды яшчэ з няпростым дыягназам, стараюцца не саджаць, калі не адбылося нешта зусім ужо экстраардынарнае. Прычыну СК фармулюе так: «З боку групы грамадзян <...> у кірунку супрацоўнікаў міліцыі была кінута бутэлька з вадкасцю з характэрным пахам бензіну». Залатароў - адзін з абвінавачаных. Бацька Мікіты не верыць, што сын мог такое ўчыніць. Падазрае, што яго білі, піша onliner.by.

Бутэлька, з якой усё пачалося

Увечары 10 жніўня ў Гомелі зноў бунтавалі. «Касманаўты» у экіпіроўцы бегалі за пратэстоўцамі - тыя хаваліся ў завулках, потым вярталіся на цэнтральныя вуліцы - «касманаўты» зноў бегалі, грузілі - і гэтак далей. Гэтым працэсам быў заняты ўвесь цэнтр.

Нешта важнае адбывалася а 23:20 і каля дома №51 па праспекце Леніна. Што канкрэтна, мы можам меркаваць цяпер толькі з вельмі скупых паведамленняў СК і міліцыі. Следчы камітэт пазней без падрабязнасцяў распавёў пра бутэльку, кінутую ў міліцыянтаў, і пра тое, што распачатая крымінальная справа за асабліва злоснае хуліганства («...дзеянні, учыненыя з прымяненнем прадметаў, якія выкарыстоўваюцца ў якасці зброі»). Прычым падазраваных больш як адзін.

Адзін з іх - Мікіта. У тую ж ноч да яго дадому двойчы прыходзілі людзі ў форме. На трэці раз заспелі.

«Ніхто ні ў каго нічога не кідаў!»

Міхаіл - бацька Мікіты. Жывуць яны ў прыватным доме ў мікрараёне Сельмаш. Расказвае тое, што бачыў сам. Але таксама і тое, што паспеў пачуць ад сына і ягонага старэйшага брата. Ім верыць, сілавікам - не.

- Уночы 11 жніўня, дзесьці а 3:40, сабакі брэшуць, хтосьці грукае да нас у брамку. Жонка мяне разбудзіла: маўляў, ідзі, паглядзі. Выходжу з рыдлёўкай абараняць сваю хату. Бачу, хтосьці лезе праз брамку. Кажу: «Зараз трэсну». Мне адказваюць: «Міліцыя»". Паказалі пасведчанне. Адкрываю - стаяць у балаклавах: «Дзе сын?» - «У сваякоў, адрас не памятаю» - «Мы зойдзем паглядзім». Упірацца бессэнсоўна, пусціў у хату. Яны прайшлі па пакоях, пераканаліся, што яго няма. Казалі: маўляў, хочаце, каб мы шпалеры пазрывалі і падлогу паднялі? Я надта не ўслухоўваўся, а жонка пачала на іх сварыцца, праганяць. Ну яны пакруціліся ды пайшлі.

Я адразу тэлефаную сыну: «Мікітка, ты дзе?» Кажа: у альтанцы. Гэта недалёка, там вечна моладзь збіраецца. Тлумачу, што шукалі яго. Ён: «Тата, я нічога не рабіў, не ведаю, чаго гэта раптам». Неўзабаве прыйшоў, паеў - і зноў пайшоў. І адразу пасля яго прыязджаюць зноў, з ордэрам. Ужо пачынала світаць, гэта шостая гадзіна, напэўна. Паклікалі сведкаў, але на гэты раз нічога асабліва не шукалі, толькі зазірнулі ў пакоі. Адзін запытаўся толькі: «У доме ёсць прадметы, забароненыя ў цывільным абарачэнні?» І з'ехалі.

Са слоў Міхаіла, Мікіта прыйшоў праз 15 хвілін пасля таго, як паехала група: «гуляў» у той жа альтанцы. Наогул, такі лад жыцця мужчына ўважае за нармальны: сын жа ходзіць з дарослым 18-гадовым братам, усіх там ведае. Ну добра…

- Я да яго: «Мікітка, сын, што ты ўжо нарабіў? Раскажы мне, як бацьку, каб я ведаў, як цябе абараняць». - «Тата, нічога не рабіў... Ну быў на плошчы». Кажа, што стаяў за прыпынкам, і тут пабеглі людзі: «Малы, уцякай, цяпер будуць усіх біць». Я мяркую, што ён і пабег па дварах, а потым, з яго слоў, сеў у тралейбус і з'ехаў. У мяне няма падстаў не давяраць... Што было да таго, як ён пабег, казаць не магу.

Толькі потым, падчас следчых дзеянняў, я ад міліцыянтаў пачуў, што ён «бег», «кідаў»... Ніхто ні ў каго нічога не кідаў!

- Мы ж гэтага не ведаем - ні вы, ні я...

- Цалкам дакладна, - нечакана згаджаецца Міхась.

Як бы там ні было, трэцім разам па Мікіту прыйшлі пасля дзесяці раніцы, калі бацькі былі на працы, а сам ён спаў.

- Мне тэлефануе сябра: «Міша, Мікіту твайго пакуюць, у адных майтках». Павыходзілі суседзі, кажуць: вы дайце хоць адзецца дзіцяці! Увогуле, дазволілі. Павезлі ў Чыгуначны РАУС.

І вось мяне цяпер вельмі цікавіць прамежак часу ад 10:30 да 17:00, калі з маім непаўналетнім дзіцём не было ні адваката, ні сацыяльнага педагога, ні бацькоў. Жонка стаяла пад міліцыяй, таму што сказалі падысці пад 17 гадзін...

«Я ў рэанімацыі»

Новы паварот адбыўся ў той жа дзень падчас допыту.

- Тэлефануе жонка ўвечары: «Я ў рэанімацыі». Я не зразумеў: пры чым тут ужо рэанімацыя ?! Высвятляецца, Мікіту туды павезлі. Ён на допыце пасінеў, збялеў, страціў прытомнасць. Я адразу еду ў дзіцячую лякарню: яго ж, як дзіця, у дзіцячую павезлі. Высвятляецца, што там яго ахоўваюць, нас не пускаюць.

Міхаіл распавядае, як тэлефанаваў у 102, звяртаўся да лекара - дамагаўся, каб у сына знялі пабоі. Не дабіўся.

А ўжо на наступную раніцу Мікіту Залатарова павезлі са шпіталя ў СІЗА.

«Татачка, б'юць кожны дзень»

Такім чынам, акрамя гісторыі, уласна, з бутэлькай, у Міхала зараз ёсць сур'ёзныя прэтэнзіі - толькі незразумела, да каго. І як такое наогул даказваць. Падставай для іх сталі кароткія эпізоды камунікацыі з сынам падчас следчых дзеянняў, на якіх з непаўналетнім павінен прысутнічаць хтосьці з бацькоў.

- Ён казаў: «Татачка, мяне б'юць кожны дзень». І паказаў на чалавека, які сядзеў у кабінеце: «Вось гэты біў». А той яшчэ і ўсміхаецца. Ён казаў, што яму пастаянна білі па карку - уяўляеце, калі здаровы мужык дзіцяці дасць? І слядоў не застанецца. Я асабіста бачыў ранкі на спіне, руках.

У гісторыі пра пабоі ёсць яшчэ адна крыніца інфармацыі - Уладзіслаў, старэйшы брат Мікіты. Яго таксама забралі з дому ў тую ж раніцу 11 жніўня, але потым адпусцілі.

- Нас завялі ў розныя кабінеты, але я бачыў, як некалькі міліцыянтаў заломвалі Мікіту рукі за спіну, - сцвярджае Улад. - Потым ужо са свайго кабінета чуў, як ён плача і як быццам гарлапаніць ад болю. Пазней ўбачыў яго без саколкі і кофты, з разрэзанымі шнуркамі на красоўках - менавіта з разрэзанымі. Яшчэ былі чырвоныя плямы на шыі, рэбрах і спіне. Чуў, як яму загадалі зайсці ў «ВК», ён адмаўляўся набраць пароль...

Як бы там ні было, Міхаіл напісаў заяву ў СК: разбярыцеся.

Нядаўна прыйшла папера: тэрмін праверкі працягнуты «да двух месяцаў».

Хто такі Мікіта?

Што наогул за чалавек Мікіта Залатароў? Няўжо сапраўды настолькі дзёрзкі і суровы?

Бацька змог даслаць толькі адно фота, зробленае, паводле ягоных слоў, года паўтара таму.

На старой закінутай старонцы ў сацсетцы вісяць некалькі відэа былых прыгод Мікіты. Вось ён з хлопцамі, прыкладна ўдвая большымі за яго, лазіць па даху шматпавярховіка. Вось дыміць парагенератарам. Вось ужо ў нейкім аддзеле міліцыі з таварышамі... Гэта 2017 год.

На актуальнай старонцы яшчэ больш брутальны мужчына, але таксама вельмі молада выглядае.

Бацькі кажуць, што ў сына выяўлены эпілептычны сіндром і таму ён не ходзіць у школу. Настаўнікі займаюцца з ім дома.

- Такіх вось прыступаў, як некаторыя, можа, бачылі, у яго не бывае, - тлумачыць Міхаіл. - У яго інакш: ці бывае, размаўляе - і раптам на некалькі секунд застыне, погляд у нікуды. Быццам спіць з расплюшчанымі вачыма. Але гэта было даўно. Наогул, ён, пакуль не захварэў, гімнастыкай займаўся. Рэч у тым, што калі ты хворы эпілепсіяй, то ўсё для цябе закрыта. Ні ў піянерлагер, ні ў санаторый, ні ў секцыю - куды мы толькі ні хадзілі. Усюды ж патрабуюць даведку пра здароўе. Сам спрабаваў займацца - я яму грушу вешаў, турнік. Але яму ж хочацца камунікацыі з аднагодкамі...

Бацька расказвае, што ў апошнія гады два ўстанавілася рэмісія, хвароба сябе не выяўляла. І вось зноў.