Нацбанк Беларусі паставілі на «расцяжку»

Рэгулятару давядзецца зрабіць няпросты выбар.

11 лістапада НБРБ будзе вызначаць лёс стаўкі рэфінансавання. Ад таго, які выбар зробяць чыноўнікі, залежаць шляхі праходжання крызісу ў эканоміцы, пішуць banki24.by.

На сераду прызначанае планавае пасяджэнне ўправы Нацбанка ў грашова-крэдытнай палітыцы. Дадатковае пасяджэнне адбылося зусім нядаўна - 14 кастрычніка. Тады ў НБРБ пастанавілі, што не варта чапаць стаўку рэфінансавання і пакінулі яе нязменнай (7,75% гадавых).

Нацбанк абгрунтаваў кастрычніцкую пастанову паскарэннем інфляцыйных працэсаў у эканоміцы. Вераснёўская інфляцыя ў гадавым вымярэнні падскочыла да 6,1%, што значна вышэй за арыентыр рэгулятара на 2020 год (5%).

Базавая інфляцыя ў верасні (гэта інфляцыя без уліку сезоннай валацільнасці коштаў і дзяржрэгулявання) стала максімальнай за 55 месяцаў. У пераліку на гадавыя тэмпы базавая інфляцыя ўсяго за месяц вырасла з 4,3% да 5,4%.

Пры гэтым улады хацелі абмежаваць базавую інфляцыю ў межах 4%. Яшчэ ў кастрычніку Нацбанк прызнаў, што задача абмежавання інфляцыі на паказчыку 5% фактычна зазнала крах.

Паводле прагнозу рэгулятара месячнай даўнасці «прырост спажывецкіх цэн па выніках 2020 года складзе блізу 6%». НБРБ палічыў, што інфляцыя вернецца ў калідор 5% толькі ў сярэднетэрміновай пэрспэктыве.

«Перагрэў» беларускай эканомікі добра прыкметны на дынаміцы складскіх запасаў (на 5-гадовых максімумах) і на разыходжанні з графікам інфляцыі ў Расеі. Саўмін хоча дамагчыся нулявога падзення ВУП і адначасна спрабуе кіраваць складскімі запасамі ўручную.

У мінулыя гады такая крэатыўная практыка ўрада сканчалася вельмі кепска. У адрозненне ад Расстата, Белстат перадае тыднёвыя звесткі аб інфляцыі толькі чыноўнікам. Публікацыя інфармацыі за месяц адбудзецца ўвечары 10 лістапада. З ўскосных прыкмет відаць, што ў аўторак статыстычныя органы нн узрадуюць беларусаў.

Гадавая інфляцыя ў Расеі ў кастрычніку склала 4% (у верасні было 3,7%), а базавым варыянце тэмпы росту коштаў паскорыліся з 3,3% да 3,6%. У пачатку лістапада Нацбанк апублікаваў вынікі апытанняў прадпрыемстваў. Адказы кампаній тычыліся стану кан'юнктуры ў кастрычніку.

Па выніках кастрычніка прадпрыемствы з выбаркі НБРБ адзначылі самы моцнае ўплыў зрухаў адпускных коштаў прадукцыі за 17 месяцаў. Асобна ўзятыя кампаніі ў сферы гандлю паведамілі пра найбуйнейшы ўплыў змены адпускных коштаў за 55 месяцаў - з сакавіка 2016 года.

Не выклікае аптымізму пазіцыя прэм'ер-міністра. Каб забяспечыць абнуленне падзення ВУП, у 4 квартале трэба разагнаць эканоміку да 4%. Пры гэтым ацэнка раўнаважкага росту (без стварэння дысбалансаў у эканоміцы) дае ўсяго 1-1,5%.

Можна сказаць, што прэм'ер Галоўчанка ўжо абвясціў аб прынясенні інфляцыі ў ахвяру. Чыноўнік прапанаваў «лічыць у існых умовах кожную адназначную лічбу (гэта значыць да 10%) нядрэнным вынікам».

Калі 11 лістапада Нацбанк прагнецца пад ціскам урада і абвесціць аб зніжэнні ставак, то ў беларускай эканоміцы адкрыецца прамая дарога ў крызісныя 2010-ыя. Радасць Саўміна ад стаўкападу будзе нядоўгай, а негатыўныя наступствы такой пастановы давядзецца расхлёбваць цягам кварталаў.