Андрэй Саннікаў: Усіх злачынцаў Лукашэнкі трэба судзіць

Фінансавыя і эканамічныя санкцыі дапамогуць неўзабаве змяніць уладу ў Беларусі.

Пра гэта ў праграме Studio Х97 заявіў лідар грамадзянскай кампаніі «Еўрапейская Беларусь», былы кандыдат у прэзідэнты краіны Андрэй Саннікаў. Вядоўца Яўген Клімакін.

Паважаныя чытачы! Вы можаце падпісацца на канал «Хартыі-97» на Youtube charter97video. Для гэтага трэба зайсці на старонку charter97video і націснуць чырвоную кнопку «Падпісацца». Калі вы хочаце атрымліваць апавяшчэнні аб новых відэа на канале charter97video, то націсніце «званочак».

— Я ведаю, што пяць-шэсць гадоў таму вы сустракаліся з Джо Байдэнам як лідар беларускай апазіцыі, як лідар «Еўрапейскай Беларусі». Якое ён на вас зрабіў уражанне?

- Вельмі добрае ўражанне. Так, сапраўды, мы сустракаліся. Гэта быў прадстаўнічы міжнародны форум, які арганізаваў цяпер нябожчык сенатар Джон МакКейн, вялікі сябар Беларусі. І мне ўдалося перагаварыць з Байдэнам акурат з нагоды сітуацыі ў Беларусі. Зрабіў ён, сапраўды, вельмі добрае ўражанне. Гэта не пустыя словы, бо я адразу адзначыў тую школу, якой сёння не стае. Ён не проста размаўляў са мной аб Беларусі — ён быў гатовы да гэтай размовы. Пасля гэтай размовы рушылі ўслед досыць жорсткія ацэнкі і пастановы з боку Белага дома.

- У дачыненні да рэжыму?

- У дачыненні да рэжыму Лукашэнкі. Гэта значыць, сапраўды, мне падалося, ён быў шчырым, ён быў адкрытым, ён быў уважлівым слухачом і вельмі добрым суразмоўцам. А тое, што размова адбывалася ў прысутнасці сенатара МакКейна - гэта надало міжпартыйны характар гэтай размове, і яна была вельмі карыснай.

- Што перамога Байдэна азначае для рэжыму і для беларускага народа?

- Перамога Байдэна перш за ўсё азначае вяртанне Злучаных Штатаў на міжнародную арэну, што важна як для Беларусі, так і для вельмі многіх дзяржаў. Напрыклад, для краін з аўтарытарнымі і дыктатарскімі формамі праўлення. На жаль, нават за Баракам Абамам ролю Штатаў на міжнароднай арэне пачала змяншацца. За Дональдам Трампам яна прыкметна паменшылася і аслабла, хоць прэзідэнт Трамп і спрабаваў развязваць складаныя міжнародныя праблемы, не заўсёды ўдала, а часам і ўдала.

Заява Байдэна перад выбарамі і некаторыя заявы, якія ён паўтарыў пасля таго, як яго абралі прэзідэнтам Злучаных Штатаў, акурат даюць надзею тое, што Злучаныя Штаты вернуцца да свету, вернуцца на міжнародную арэну, вернуцца для таго, каб забяспечыць лідарства дэмакратычнага свету, у тым ліку і ў рэгіёне, да якога належыць наша краіна Беларусь.

- Ёсць надзея, што Беларусь не будзе яму абыякавая, як Трампу, напрыклад, так?

- Ёсць надзея, бо, увогуле, было нармальна тое, што ён выкарыстаў беларускую сітуацыю ў сваёй перадвыбарнай кампаніі. А вось тое, што ён паўтарыў заклапочанасць беларускай сітуацыяй - гэта ўжо добры аванс на тое, што новая адміністрацыя ЗША будзе займацца сітуацыяй у Беларусі, бо, наколькі я ведаю, Байдэн не дае пустых абяцанняў. Многія назіральнікі адзначаюць, што за ягонымі словамі звычайна стаяць справы.

— У 2010 годзе вы бралі ўдзел у прэзідэнцкіх выбарах. І цяпер мы часта чуем, што ў Беларусі пасля адстаўкі Лукашэнкі патрэбныя сумленныя прэзідэнцкія выбары. Калі яны адбудуцца, вы возьмеце ў іх удзел як кандыдат?

- Вы ведаеце, гэтае пытанне мне задаюць вельмі часта, а гэта не ад мяне залежыць - Я гулец каманды. Не думаю, што я буду прымаць гэтую пастанову чыста на амбіцыйным узроўні. Я буду прымаць усе пастановы, зыходзячы з палітычнай сітуацыі і зыходзячы з таго, што будзе вызначаць каманда. З палітыкі я не сышоў і не сыходжу, таму так, вядома, я буду браць актыўны ўдзел ва ўсіх палітычных працэсах.

- Але тым не менш, калі б не захацелі - каманда бы вас не прымусіла. Таму я вам задаю пытанне не як лідару «Еўрапейскай Беларусі», а як чалавеку.

- Не, вядома, асабісты фактар прысутнічае, але ён абапіраецца на аб'ектыўныя фактары.

- А ва ўрад пайшлі б?

- Вы ведаеце, я не вельмі люблю дзяліць шкуру незабітага мядзведзя. Нам цяпер галоўнае - пазбавіцца ад гэтага рэжыму. Там адкрываюцца магчымасці для ўсіх. І адкрываюцца такія магчымасці, якіх сёння не існуе ў Беларусі. Калі чалавек хоча быць карысным менавіта сваёй дзяржаве, а не сваім амбіцыям - ён заўсёды знойдзе сабе месца.

— Фактычным лідарам апошняй прэзідэнцкай гонкі быў Віктар Бабарыка. Як вы да яго ставіцеся?

- Я добра да яго стаўлюся. Думаю, што ягоная фігура была вельмі значнай для гэтага перыяду. Ён, на мой погляд, быў самым небяспечным для Лукашэнкі спаборнікам, таму ён яго і пасадзіў у турму.

Бабарыка, на мой погляд, быў бы дастаткова прымальнай фігурай і для Еўропы, і для Расеі, калі б яны пачалі размову з гэтай нагоды паміж сабой, але гэтага не адбывалася. Таму так, гэта моцная постаць і моцны палітык. Але сёння нам трэба зрабіць усё, каб вызваліць яго з турмы.

— З кім вы звязваеце палітычную будучыню Беларусі? З якімі фігурамі? Каго вы ўважаеце за перспектыўных палітыкаў?

- Я не буду называць цяпер канкрэтныя прозвішчы.

— Чаму?

- Гэта небяспечна.

- Для каго небяспечна?

- Для гэтых людзей. Я магу назваць тых, якія заявілі аб сваіх прынцыпах даўным-даўно і праз гэта пакутуюць. Гэта Мікалай Статкевіч і Павел Севярынец, гэта Яўген Афнагель, гэта хлопцы з «Еўрапейскай Беларусі», на якіх сёння ціснуць у турмах. Гэтыя прозвішчы я магу называць.

Кожны, напэўна, сёння думае: а вось хто б мог увайсці ў такую групу мудрацоў з аднаго боку, а з другога боку ў групу дасведчаных палітыкаў, якія б прасунулі Беларусь наперад пасля падзення рэжыму Лукашэнкі. Гэта будзе неабходна. На 80% поспех будзе залежыць ад таго, наколькі зладжана будзе дзейнічаць палітычная дэмакратычная частка Беларусі, гэта значыць, большасць. Так што я не магу цяпер канкрэтна адказаць на гэтае пытанне, проста таму што ўлада ў істэрыцы, і яна сёння кідаецца на кожнага, чыё новае прозвішча яна чуе.

- У 1995-1996 гадах вы былі намеснікам міністра замежных спраў Рэспублікі Беларусь. На ваш погляд, як цяпер павінны паводзіць сябе беларускія дыпламаты?

- Сыходзіць са службы, бо МЗС даўно ўжо не МЗС. Я вяду адлік з 1996 года, калі адбыўся рэферэндум, у выніку якога Лукашэнка ўзурпаваў уладу. Пасля гэтага МЗС як замежнапалітычная структура спыніла сваё існаванне. А пасля 1999 года, калі былі забітыя лідары апазіцыі, цалкам перайшло на абслугоўванне рэжыму. Гэта значыць, стала замежнай прапагандысцкай часткай рэжыму.

Таму казаць аб тым, што «мы спрабавалі працаваць на Беларусь» — гэта апраўданні. Ніякае апраўданне не можа служыць прычынай прадаўжэння працы на дзяржслужбе. Проста таму што рэжым стаў злачынным. Проста таму што рэжым стаў забойцам. Таму я б параіў сыходзіць як мага хутчэй.

- Аднак, мне здаецца, што большасць з іх выбрала тактыку «перачакаем». Я не думаю, што там ёсць людзі, якія заўзята кажуць «так, Лукашэнка той, хто патрэбны Беларусі», але вызначылі перачакаць. Хто яны для вас? Здраднікі?

- Усякая нейтральная пазіцыя, усякая пазіцыя «а давай перачакаем», пазіцыя калабарацыі — гэта праца на рэжым. Цяпер, у час рэвалюцыі, асабліва. Якая можа быць нейтральнасць? Як можна працаваць у дзяржаўнай установе, калі дзяржаўная ўстанова сёння звязаная з нелегітымным злачынным рэжымам? Свет не прызнае Лукашэнкі, значыць, не прызнае нікога з прызначаных ім чыноўнікаў. Значыць, не прызнае ніякіх прызначэнняў у Міністэрстве замежных спраў.

- Цалкам нелегетымная гісторыя.

- Так, і гэта будзе прадаўжацца. Мы патрабуем ад нашых сяброў, партнёраў на Захадзе, каб яны прадаўжалі гэтую лінію на нелегітымнасць рэжыму па ўсіх кірунках, і не толькі ў дачыненні да Лукашэнкі. Каб яны сёння дэпартавалі паслоў, якія застаюцца на службе за мяжой. Таму што, так, яны адседжваюцца. Прычым за народныя грошы. Прычым за немалыя грошы. Таму яны такія ж злачынцы, як і тыя амапаўцы, якія махаюць дубінкамі.

- Пасля зрынання Лукашэнкі, ці дапускаеце Вы сцэнар, што яму даюць гарантыі пэўнай недатыкальнасці і ён застаецца ў Беларусі, у адной з шаснаццаці рэзідэнцый, дзесьці, напрыклад, у Белавежскай пушчы? Гуляе па лесе. Грыбы збірае.

- Я не люблю і ўважаю за бескарысныя размовы аб наданні гарантый. Таму што сёння няма ніводнай сілы ў Беларусі, няма ніводнай сілы за межамі Беларусі, да якіх Лукашэнка мог бы прыслухацца. Размаўляць аб гарантыях і даваць яму нейкія авансы — гэта не проста глупства, гэта вельмі шкодна і небяспечна.

Размаўляць пра лёс Лукашэнкі я змагу, калі Лукашэнка не будзе чапляцца за ўладу пасінелымі рукамі і сыдзе. Тады можна будзе размаўляць. Сёння трэба нарошчваць сілу і дзейнічаць з пазіцыі сілы. Калі з пазіцыі сілы з Лукашэнкам нешта адбудзецца - гэта не мая праблема, гэта ён заганяе сябе сёння ў гэты кут. Гэта ён сёння не давярае сілавікам і баіцца, што яны з ім могуць нешта зрабіць. Не я, мне гэта не цікава.

- Яго павінны судзіць?

- Вядома, павінны судзіць усіх злачынцаў. Я ўдзельнічаю, у тым ліку, у гэтых працэсах, у зборы інфармацыі і пошукаў шляху асуджэння злачынстваў рэжыму ў гэты перыяд. Вядома, павінны судзіць.

— Раскажыце больш пра зборы.

- Рыхтуецца дакументацыя перш за ўсё, бо гэта аснова асноў для таго, каб уводзіліся санкцыі, для таго, каб расследаваліся злачынствы рэжыму. Вельмі добры быў даклад у рамках Маскоўскага механізму АБСЕ, дзе наўпрост заклікаецца да правядзення міжнароднага расследавання, стварэння міжнароднага трыбунала аб злачынствах у гэты перыяд, давыбарчы і паслявыбарчы. Ідзе назапашванне не толькі інфармацыйнага масіву, базы звестак, але і маральна-палітычнага. Гэта задача няпростая, але яна будзе выкананая. Я ўпэўнены ў гэтым.

- Абвінаваўчая база яму ўжо на колькі гадоў сабраная?

- Калі меркаваць паводле амерыканскіх законаў, то дзесьці за тысячу гадоў ужо перавальвае.

- Ці цісне сёння Захад на рэжым, на Лукашэнку?

- Вельмі слаба, бо яны гуляюць у гульню «давайце мы ўвядзем толькі кропкавыя санкцыі». Пад кропкавымі санкцыямі маюць на ўвазе абмежаванні на падарожжа ў Еўропу, куды гэтыя злачынцы і так не ездзяць. Таму ціск слабы.

Я ўвесь час патрабую ў размовах і ў публічных выступах, у артыкулах увядзення жорсткіх эканамічных санкцый, увядзення жорсткіх гандлёвых, фінансавых абмежаванняў.

- Якія канкрэтна санкцыі трэба ўвесці Захаду?

- Калі ў 2008 годзе Злучаныя Штаты ўвялі санкцыі супраць нафтавай і нафтахімічнай прамысловасці Беларусі - умомант выпусцілі Аляксандра Казуліна, які ў той час быў кандыдатам у прэзідэнты і якога пасадзілі ў турму. Тое ж самае адбылося ў 2011 годзе.

Ёсць досыць шмат сур'ёзных інструментаў у руках у развітога свету, бо грошы ў іх, і ніякая Расея не зможа ўтрымліваць гэты злачынны рэжым, які ўсё больш і больш залазіць у пазыкі. Захад можа сёння паўплываць. Фінансавыя санкцыі, гандлёвыя санкцыі, адключэнне ад міжнародных банкаўскіх сістэм - гэта умомант развяжа праблему рэжыму.

- Аднак, калі мы чуем пра такія маштабныя санкцыі, некаторыя пачынаюць лямантаваць, што «ну як жа, гэта ж ударыць у першую чаргу па беларускаму народу».

- Мы чуем гэтыя стогны «адбельвальнікаў» рэжыму ўжо досыць доўга. Нават вось нядаўна я бачыў дзесьці нахабна людзі пісалі пра «неэфектыўнасць» санкцый, хтосьці з блізкага кола Святланы Ціханоўскай таксама кажа, што санкцыі не дапамагаюць. Гэта хлусня, свядомая хлусня, свядомая праца на рэжым. Толькі санкцыі могуць дапамагчы.

Я заўсёды кажу: добра, вам не вельмі зразумелая наша логіка, хоць наша логіка выкліканая існаваннем забойцаў ва ўладзе Беларусі. Давайце казаць толькі аб адным пытанні - вызваленні палітвязняў. Гэта маральна - уводзіць усе санкцыі, пакуль людзі ў турме. Гэта маральна патрабаваць вызвалення ўсіх палітвязняў, спынення ўсіх рэпрэсіяў і звязваць з гэтым усе эканамічныя, фінансавыя, гандлёвая санкцыі. Гэта ў вышэйшай ступені маральна. Вось давайце пра гэта казаць, а потым ужо будзем казаць пра тое, што гэта можа ці не можа паўплываць на эканоміку.

Няхай Лукашэнка, калі ён клапоціцца пра эканоміку, а ён клапоціцца, каб хоць бы свой рэжым неяк падтрымліваць, выпускае ўсіх палітвязняў - будзе іншая размова. Не, пачынаюць размываць праблему, пачынаюць казаць, што гэта прычыніць шкоду. Больш шкоды эканоміцы, чым Лукашэнка, прычыніць проста немагчыма. Ён забіў беларускую эканоміку.

Усё, што там лічыцца і чым прынята выхваляцца ў прапагандысцкіх мэтах, не мае ніякага дачынення да эканомікі. Стварылі Парк высокіх тэхналогій, але гэта шарашка. Гэта шарашка, дзе людзі, якія не маюць свабоды, працуюць на абслугоўванне рэжыму Лукашэнкі. Куды ні кінь, усе флагманы, якія былі ў Беларусі, у гаротным стане. Ні Трактарны завод, ні БелАЗ не могуць прадаць прадукцыю. Высокіх тэхналогій няма. Не можа існаваць у адсталай эканоміцы ніякая галіна, якая называецца высокай тэхналогіяй. Вось і ўсё.

- Вы згадалі пра палітвязняў. Што беларускі народ цяпер можа для іх зрабіць? Вы самі былі палітычным вязням. Што для чалавека, які сядзіць за кратамі, важна?

- Беларускі народ робіць неймаверна шмат для палітвязняў і для сябе. Гэта пратэсты, якія цягнуцца ўжо больш за тры месяцы. Сёння проста трэба часцей выстаўляць лозунгі вызвалення палітвязняў, бо многія з тых, хто абвясціў сябе лідэрамі, гэтага не робяць. Трэба бачыць гэтыя лозунгі на вуліцах і патрабаваць вызвалення ўсіх палітвязняў, выходзіць з прозвішчамі.

Праваабарончыя арганізацыі трошкі таксама пабойваюцца. Яны добра збіраюць інфармацыю, але пабойваюцца даваць ацэнкі, гэта зразумела, бо знаходзяцца ўнутры Беларусі. Яны кажуць пра 120 палітвязняў, але самі афіцыйныя асобы Міністэрства ўнутраных спраў кажуць пра больш чым 600 крымінальных спраў. То бок, гэта адразу ж можна аўтаматычна заносіць 600 чалавек у спіс палітвязняў, а іх нашмат больш. Таму так, трэба патрабаваць вызвалення на вуліцах, трэба выходзіць з фотаздымкамі, з плакатамі, як заўсёды было ў Беларусі.

- А пісаць лісты важна?

- Гэта вельмі важна, але гэта для падтрымкі палітвязняў, а мы кажам пра вызваленне. Я хацеў бы як мага хутчэй убачыць іх на волі. А пісаць лісты вельмі важна на дзве прычыны. Па-першае, гэта велізарная падтрымка палітвязням, калі атрымліваюць лісты, хоць рэжым стараецца выключыць гэта. Большасць лістоў...

- ...цэнзура не прапускае, так?

- Не, лісты, асабліва, калі пішуць вядомыя людзі з усяго свету, проста нахабна адпраўляюць у сховішча. Калі пасля 2010 года ўсе сховішчы былі запоўненыя лістамі, якія нам пісалі, то цяпер, напэўна, яны перапоўненыя. Мажліва, іх спальваюць. Але пісаць вельмі важна. Гэта велізарны ціск на турэмшчыкаў. Яны разумеюць, што кожны палітвязень не забыты. Уся адміністрацыі калоніі бачыць гэтыя лісты. Яны нават іх чытаюць. Не толькі цэнзары. Потым дакладваюць у ДВП - Дэпартамент выканання пакаранняў. І там таксама знаюць аб колькасці і змесце гэтых лістоў. Вельмі добра пісаць.

Я ведаю, што многія людзі пішуць менавіта ў разліку на адміністрацыю калоніі і адміністрацыю кіравання калоніямі, а не на палітвязняў, бо яны выказваюць усё, што думаюць, не баючыся падпісацца сваім поўным імем і пазначыць свой адрас. Я ведаю гэта дакладна, бо ёсць сувязь, у тым ліку і з былымі вязнямі.

- Расейская Федэрацыя. Як Крэмль павядзе сябе пасля зрынання дыктатуры?

- Мне здаецца, фактар Крамля перабольшаны, у тым плане, што ўсё залежыць ад Крамля. Нічога такога. Крэмль некалькі разоў віншаваў Віктара Януковіча яшчэ ў 2004 годзе, прэзідэнтам стаў Віктар Юшчанка. Крэмль даваў, калі не памыляюся, 60 мільярдаў Януковічу для таго, каб ён адмовіўся ад пагаднення з Еўразвязам, адбыўся Майдан і прэзідэнтам стаў Пятро Парашэнка. І ўсё гэта было прызнана.

Крэмль вельмі не хацеў, каб у Грузіі быў прэзідэнтам Міхаіл Саакашвілі, але прызналі яго. Хоча - не хоча, Крэмль прызнае легітымнага прэзідэнта Беларусі.

- Пазіцыя Украіны. І на дзяржаўным узроўні і на ўзроўні простых людзей да жніўня 2020 года можна было часта чуць: «Ой, які выдатны ў Беларусі прэзідэнт». Чым даводзілі беларускі народ да вельмі заклапочанага стану. Наколькі цяпер адэкватныя паводзіны?

- Мяркуючы з хамскіх выказванняў Лукашэнкі ў дачыненні да ўкраінскага кіраўніцтва, іх пазіцыя больш-менш нармальная, то бок, непрызнанне вынікаў выбараў і падтрымка тых ацэнак, якія вынес Еўразвяз у дачыненні да беларускага рэжыму. Гэта добра. Можна было б рухацца і далей, але мы разумеем, што ёсць нейкія фактары стрымлівання, яны зразумелыя.

Што тычыцца агульнага стаўлення, так бы мовіць, грамадскай думкі пра Беларусь, дык яно рэзка памянялася. Але вы абсалютна правільна адзначылі, што гэта быў самы папулярны палітык ва Украіне, нават больш папулярны за Мэркель і іншых еўрапейскіх палітыкаў. Гэты хвост застаўся. Многія не разумеюць: «Як гэта так, ён жа такі паспяховы быў і вось такое вось цяпер адбываецца. Вось як гэта? Мы ж хацелі, каб у нас быў парадак, а цяпер будзе незразумела што ў Беларусі». Гэта значыць, вось такія змешаныя пачуцці. З аднаго боку, сэрца на баку народа, які сёння пратэстуе. З іншага боку, жаданне ўбачыць усё ж той самы парадак, які быў за Лукашэнкам.

Нам такі парадак не патрэбны. Таму так, сапраўды, было вельмі шмат крыўдаў з боку беларусаў, што такое стаўленне да Лукашэнкі. Але я думаю, што Украіна магла б дастаткова сур'ёзна дапамагчы ў гэтай сітуацыі. Тыя ж эканамічныя санкцыі, толькі з пункту гледжання Украіны. З пункту гледжання навядзення парадку.

- А больш канкрэтна можна, што вы маеце на ўвазе?

- Не сакрэт, што ёсць цыгарэтная кантрабанда, не сакрэт, што расейскае дызельнае паліва ідзе ва Украіну праз Беларусь, і гэтым палівам запраўляюцца як украінскія танкі, так і тэрарыстаў на Данбасе. На вайне заўсёды нажываюцца вельмі многія. І дагэтуль, зыходзячы са сваіх практычных патрэбаў, Украіна дазваляла гэтаму адбывацца.

Сёння ёсць магчымасць навесці парадак, каб не было амаральнага забеспячэння тэрарыстаў і выкарыстання гэтай сітуацыі для атрымання нейкіх эканамічных выгод. Трэба падтрымаць Балтыю, перш за ўсё Літву, у пытанні аб продажы электраэнэргіі з самай небяспечнай атамнай станцыі, якая сёння пабудаваная ў Беларусі. Дарэчы, з ёй ужо праблемы. Толькі Лукашэнка пахваліўся, што Беларусь ужо ядзерная дзяржава, тут жа пачалі адбывацца аварыі, як яны і адбываліся да гэтага. АЭС проста небяспечная для ўсяго рэгіёну. Гэта ягоная мара. Ён не першы раз кажа, што хацеў бы мець ядзерную зброю.

- Слабыя месцы рэжыму, на якія грамадства цяпер павінна ціснуць?

- А ў яго няма моцных месцаў. Выкарыстанне сілы супраць мірных бяззбройных грамадзян - гэта напраўду не сіла, а слабасць. Ціснуць трэба на сілавы сегмент рэжыму, бо іншых ужо не засталося. Няма ўрада, няма нічога, акрамя сілавікоў. Вось ён іх і спрабуе нейкім чынам утрымліваць, у тым ліку і грашыма, у тым ліку і клятвамі на крыві і так далей.

Слабыя бакі рэжыму - гэта эканоміка, і калі сёння працоўныя зразумеюць, наколькі важны страйк у маштабах усёй Беларусі - рэжыму не будзе. Не стае рашучасці. Слабы бок рэжыму ў эканамічным сегменце, гэта фінансы, няма грошай. Калі сёння людзі будуць адмаўляцца падсілкоўваць рэжым усімі спосабамі (гэта кожнаму вызначаць), то таксама вельмі хутка рэжыму не будзе. Трэба зразумець, што нічога не засталося, акрамя гэтых дубінак. Яны таксама будуць махаць і супраць Лукашэнкі, як цяпер махаюць супраць мірных дэманстрантаў.

- Пасля зрынання Лукашэнкі першая пастанова, якую неабходна прыняць? Акрамя вызвалення палітвязняў, акрамя вяртання Канстытуцыі, дзяржаўных сімвалаў. Што неабходна зрабіць?

- Эканоміка, эканоміка, яшчэ раз эканоміка. На аснове гэтага ўсе астатнія пастановы. Патрэбна будзе дакладная праграма рэформаў. Трэба будзе разуменне прыярытэтаў Беларусі, месца Беларусі ў міжнародным падзеле працы. Якую нішу мы можам заняць? Мы можам шмат заняць, але гэта асобная размова. У Беларусі дастаткова моцны патэнцыял, дагэтуль захаваны, нягледзячы на ўсе намаганні Лукашэнкі яго пахаваць. У нас, увогуле, куды ні кінь - усюды клін, за што ні вазьміся - усюды правалы.

Тэрмінова трэба займацца сістэмай адукацыі цалкам. Таму што ўсё больш і больш відавочна, што сістэма адукацыі стала ідэалагічнай, таму з'яўляецца ўсё больш прыватных школ. З-пад гэтага прэса ўсё больш людзей з'язджаюць пасля атрымання вышэйшай адукацыі за межы Беларусі, таму гэта найважнейшая задача. Вельмі шмат першачарговых задач, але гэта выдатна, бо Беларусь настолькі ўжо стагнуе ў гэтым рэжыме, што займацца гэтымі першачарговым праблемамі будзе вельмі цікава. Гэта будзе даваць вельмі шмат сіл і энэргіі і асобным людзям, і ўсяму грамадству, і дзяржаве.

- Апошняе і, мабыць, галоўнае пытанне. Як перамагчы?

- Увогуле, рэжыму ўжо няма. Я не стамляюся гэта паўтараць. Сёння патрэбная, вельмі патрэбна зладжаная работа ўсіх менавіта на перамогу. Калі мне кажуць: «А мы цяпер зоймемся напісаннем эканамічных праграм» - да пабачэння, хлопцы! Вы цяпер нам не патрэбныя. Сёння патрэбная адказнасць кожнага і самаадданасць кожнага. І ўдзел кожнага ў гэтых трох простых пазначаных этапах: адстаўка Лукашэнкі, вызваленне палітвязняў і выбары. Яны сфармуляваныя народам. Не адзінкава, не штучна аднекуль узяліся.

На выкананні гэтага трэба засяродзіцца і тады ўсё атрымаецца. Абсалютна небывалы ўздым грамадства павінен прывесці да перамогі.

Глядзіце праграму таксама на Vimeo.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com