Выхавальніцы – пра скарачэнне дэкрэтнага адпачынку: Будзе дурдом, у групах і так дзяцей больш за норму

У садках Берасця ў першай малодшай групе, напрыклад, даходзіць да 23 дзяцей пры максімуме 15.

Цяпер адпачынак у доглядзе дзіцяці ў Беларусі доўжыцца да дасягнення дзецьмі трох гадоў. Улады прадаўжаюць падымаць тэму магчымага яго скарачэнні. У сярэдзіне снежня міністарка працы і сацыяльнай абароны Ірына Касцевіч паведаміла, што разглядаюць розныя мадэлі. Напрыклад, можа застацца тры гады, але аплачваць будуць толькі два. Альбо два гады зробяць для ўсіх, а тры – для шматдзетных.

«Брестская газета» даведаліся, што пра гэта думаюць супрацоўніцы дзіцячых садоў Берасця.

Выхавальніцы, з якімі журналісты пагутарылі, адзначаюць, што ў нас адпачынак у доглядзе дзіцяці сапраўды доўгі, у параўнанні з іншымі краінамі. Тым не менш яны мяркуюць, што пасля яго скарачэння і без таго загружаныя сады будуць зусім перапоўненыя: трэба будзе фармаваць дадатковыя групы для малятаў – на плечы супрацоўнікаў ляжа яшчэ больш адказнасці.

«Месцаў у дашкольных установах і цяпер мала: даводзіцца прымаць дзяцей больш за норму. У першай малодшай групе, напрыклад, даходзіць да 23 дзяцей пры максімуме 15. У другой малодшай павінна быць да 20, а ў нас 26–28, а ў некаторых садках, асабліва ў густанаселеных раёнах, і 30 у групе», – расказвае адна з выхавальніцаў.

«Чым большая перагружанасць, тым менш мы можам даць увагі кожнаму дзіцяці. Групы вялікія, а працуе ў кожнай усяго два чалавекі», – кажа іншая.

Яна прыводзіць прыклад, што ўзімку нават проста апрануць столькі дзяцей на шпацыр – вялікая праблема для выхавальніцы і яе памочніцы. Пакуль апрануць апошніх, першыя ўжо змакрэлі. А весці іх на холад у такім стане небяспечна.

«Спачатку бацькі ледзь не на каленях моляць, каб узялі ў сад, – кажа яшчэ адна педагог. – А потым пачынаюць абурацца, чаму іх дзіця не дагледзелі, чаму ў яго няма асобнага ложка і гэтак далей. Павінны быць адпаведныя ўмовы для такой колькасці дзяцей. Адказнасць жа велізарная!..»

Суразмоўцы адзначаюць таксама важнасць умоваў працы, «каб выхавальніцы потым не беглі з месцаў працы на злом галавы». На іх думку, каб рэалізаваць праект скарачэння дэкрэтнага адпачынку, трэба перш пабудаваць дадатковыя сады і сфармаваць калектывы.

Таксама яны мяркуюць, што сітуацыя ў многім залежыць ад нюансаў пастановы, якую могуць прыняць, бо называлі ў тым ліку і такі варыянт: пакінуць адпачынак да дасягнення дзіцем трох гадоў, але дапамогу плаціць толькі да двух. Такі прынцып дзейнічае ў Расеі. Толькі там аплачваюць не два, а паўтара года з трох.

Іншая прапанаваная мадэль: трохгадовы дэкрэтны адпачынак пакінуць толькі для шматдзетных сем'яў. Педагогі катэгарычна не згодныя з гэтым варыянтам: «Чым адно дзіця горшае за іншае? Чаму аднаму даюць магчымасць быць дома з мамай, а іншаму – не?»

З нагоды аптымальнага ўзросту для адаптацыі ў садзе выхавальніцы схіляюцца ўсё ж да трох гадоў.

«Трохгодкам ужо патрэбныя аднагодкі: яны пачынаюць разам гуляць, завязваецца нейкае сяброўства. Тут мама ўжо можа трошкі адысці на другі план. Яны трошку паплачуць, а потым з задавальненнем ідуць у дзіцячы сад. А маляты будуць хадзіць па пятах і плакаць, каб пазванілі маме. Хоць усё, вядома, індывідуальна», – падкрэслівае педагог.

Адзначаюць, што да двух гадоў большасць дзяцей яшчэ не прывучаная да самастойнасці: «Есці самі не ўмеюць, на гаршчок самі не ходзяць. Многія бацькі прыводзяць дзяцей у падгузніках. Усім гэтым павінна займацца памочніца выхавальніцы. А калі такіх малых прыйдзе 20–30 чалавек, натуральна, будзе дурдом, а не сад. Таму бацькі павінны падрыхтоўваць дзяцей».

Ёсць яшчэ адзін нюанс. Пры тым, што адпачынак у доглядзе дзіцяці ў Беларусі доўжыцца тры гады, у дзіцячых садках малодшыя групы – ад двух да трох гадоў: многіх аддаюць крыху раней на адаптацыю. І магчыма, што пасля скарачэння адпачынку стануць прыводзіць дзяцей яшчэ меншых: прыкладна ў паўтара года. А ў гэтым узросце кожны месяц – каласальная розніца ў развіцці.

«У савецкі час, вядома, і зусім аддавалі малых у год, калі некаторыя яшчэ не хадзілі. Але ў такіх групах працавалі медсёстры, каб глядзець гэтых дзетак», – кажа адна з суразмоўніцаў.

Выхавальніцы бачаць таксама аргумент у абарону скарачэння дэкрэтнага адпачынку: ёсць мамы, якія аддаюць дзіця крыху раней, але выходзяць на працу толькі пасля дасягнення ім трох гадоў.

«Атрымліваецца, яны не працуюць, дзіця, груба кажучы, здаюць дзяржаве, а дапамогу атрымліваюць. Ёсць выпадкі, калі тры гадкі дзіцяці споўніцца, напрыклад, ужо ў кастрычніку-лістападзе, таму бацькі аддаюць яго ў сад на месяц-два раней, а потым мама выходзіць на працу. Гэта зразумела. А што наконт тых, якія ўвесь навучальны год сядзяць дома? І дзіця не выхоўваюць, і карысці эканоміцы не прыносяць, а матэрыяльную дапамогу атрымліваюць», – кажа супрацоўніца ўстановы дашкольнай адукацыі.

Яна мяркуе, што правільна было б даваць накіраванне ў дзіцячы сад толькі тым мамам, якія рэальна вяртаюцца на працу.

Іншая выхавальніца падтрымлівае гэтае меркаванне і адзначае, што знаходзіцца ў дэкрэтным адпачынку ўсе тры гады, вядома, выгодна: дапамогу плацяць неблагую. Але сады пры гэтым перапоўненыя, так што, як ні старайся, якасць дашкольнай адукацыі пакутуе.

Супрацоўніцы дзіцячых садкоў, з якімі журналісты пагутарылі, мяркуюць, што пры цяперашніх умовах скарачаць адпачынак у доглядзе дзіцяці вельмі неразумна. На іх думку, калі брацца за справу з усёй адказнасцю, рэалізацыя праекта ў найбліжэйшы час немагчымая.