Уладзімір Някляеў: Усе мае сябры і знаёмыя прытрымліваюцца добраахвотнага карантыну

Пік эпідэміі ў Беларусі яшчэ наперадзе.

Лідары беларускай апазіцыі і грамадскія дзеячы заклікалі грамадзянаў нашай краіны да Народнага карантыну, галоўная мэта якога – спыніць эпідэмію каранавірусу. Карантын абвешчаны на тэрмін з 23 сакавіка да 5 красавіка.

Паэт і палітык Уладзімір Някляеў расказаў сайту Charter97.org, чаму беларусам патрэбен Народны карантын і чым можа абярнуцца бяздзейнасць уладаў.

– Уладзімір Пракопавіч, вы калісьці прыдумалі моцную метафару пра «снапы на таку», маючы на ўвазе няпростыя лёсы цэлых пакаленняў беларусаў. Цяпер на свет і на нашу краіну звалілася новае выпрабаванне – пандэмія каранавірусу. Што, на вашу думку, адбываецца на гэтым «таку» і чым можа скончыцца гэтае «жніво»?

– Нядаўна міністр аховы здароўя Літвы Аўрэліюс Вярыга сказаў, што каранавірус ставіць перад намі дылему: альбо гатоўнасць да самаабмежавання і карантыну, альбо ў дзеянне будзе ўступаць натуральны адбор. Я думаю, што гэтай фразай ён вельмі выразна пазначыў перспектыву развіцця інфекцыі не толькі ў сваёй краіне, але і ў Беларусі, і ва ўсім свеце.

Таму тыя пастановы, якія прымаюць асноўныя еўрапейскія краіны і ЗША, здаюцца мне правільнымі. Яны ствараюць акно магчымасцяў для таго, каб чалавецтва паспела прыдумаць «шчыт» супраць інфекцыі, вакцыну, якая ўстала б на шляху заражэння.

А сённяшняе кіраўніцтва Беларусі ідзе ў разрэз з тымі дзеяннямі, якія мы назіраем у Еўропе і Амерыцы. Беларускія ўлады прымаюць вельмі і вельмі рызыкоўныя пастановы. Я бачу, як не спраўляюцца з каранавірусам нават эканамічна моцныя краіны з развітой медыцынай. Баюся, што ў Беларусі сітуацыя можа быць значна горшая.

– Вы разам з іншымі вядомымі палітыкамі і грамадскімі дзеячамі падпісалі заклік увесці Народны карантын. Чаму вы пастанавілі, што гэта неабходна зрабіць?

– Ведаеце, я сам нядаўна вярнуўся з падарожжа па Амерыцы і Еўропе. І першае, што я зрабіў – гэта добраахвотна «закарантыніў» сам сябе.

Я мяркую, што любы чалавек, які патэнцыйна можа быць небяспечным для навакольных, не толькі для родных і блізкіх, павінен рабіць такім жа чынам. Таму для мяне не было сумненняў у тым, што трэба заклікаць людзей да асцярожнасці, беражлівага стаўлення да саміх сабе і да сваіх суайчыннікаў.

Гэта неабходна рабіць яшчэ і таму, што сённяшняя сітуацыя ў Беларусі не з'яўляецца пікавай. Пік эпідэміі нас яшчэ чакае, і хуткасць, з якой распаўсюджваецца вірус, прадугледжвае не самае лепшае развіццё сцэнара.

– Ёсць такі выраз – суд гісторыі ці суд пакаленняў, У тым сэнсе, што падзеі сучаснасці ў сваёй глыбіні ўсведамляюцца некалькі пазней. У той самы час у паэтаў ёсць «глыбінны зрок», які дазваляе ацаніць многія рэчы больш рэльефна проста цяпер. Якім будзе Ваш суд, суд паэта, над дзеяннямі беларускіх уладаў падчас каранавірусу?

– Гэтыя дзеянні могуць прывесці да масавых ахвяраў, да таго, чаго ўсё жыццё асцерагаліся беларусы – знішчэння народа. А гістарычная памяць увесь час падказвае, як нас нішчылі не толькі вірусы, але і войны, голад і генацыд... У выпадку, калі цяпер адбудзецца нешта падобнае, то гэта ўжо будзе не суд паэта над уладамі, а суд гісторыі і народа.

Я разумею, што ўлады за 25 гадоў нічога не змаглі зрабіць удалага ў эканоміцы. Краіна знаходзіцца ў залежным стане ад усходняй суседкі. У Лукашэнкі няма магчымасці ўтрымаць уладу без дапамогі Расеі. Таму тыя пастановы, якія прымае ягоны рэжым – гэта перш за ўсё палітычныя пастановы, звязаныя з бояззю страціць уладу.

Таму што карантын прывядзе да спынення прадпрыемстваў і яшчэ большага тармажэння эканомікі, а гэта – далейшае падзенне ўзроўню жыцця, недахоп прадуктаў харчавання і, як вынік, выхад народа на вуліцы, нават нягледзячы на інфекцыю.

Можна разумець іх жахлівую «логіку», але я дакладна ведаю, што не хацеў бы сёння быць на месцы ўладаў. Не толькі таму, што магу быць рэальна асуджаны, але і таму, што маральна за гэта трэба будзе адказваць перад будучымі пакаленнямі.

– Наколькі масава, на Ваш погляд, беларусы прытрымліваюцца карантыну?

– Я цяпер сам знаходжуся ў ізаляцыі, таму карыстаюся толькі той інфармацыяй, якая мне даступная: гэта тэлефонная сувязь са знаёмымі і сябрамі. Мне цяпер вельмі шмат тэлефануюць, таму што ўсе ў разгубленасці, ва ўсіх уяўленне, што калі я паэт і публічны чалавек, то, адпаведна, я больш ведаю.

На самай справе я ведаю роўна столькі, колькі і ўсе астатнія – а гэта практычна нічога. Але магу дакладна сказаць: так, Народны карантын у Беларусі дзейнічае. Усе мае знаёмыя, блізкія і не вельмі блізкія, усведамляюць небяспеку эпідэміі каранавірусу і прытрымліваюцца добраахвотнага карантыну.

– Чаму ў гэтай сітуацыі Лукашэнка так упарта адмаўляецца бачыць праблему распаўсюду каранавірусу ў Беларусі?

– Тыя пастановы, якія ён прымае, не ўтрымліваюць у сабе нават намёку на медыцыну. Мабыць, Лукашэнка аддае перавагу бяздзейнічаць, пакідаючы «прастору адкрытай»: маўляў, хай людзі перахварэюць, а раптам выпрацуецца «калектыўны імунітэт». Гэта падобна на самаўхіленне ад праблемы: маўляў, навошта нешта рабіць, бо рана ці позна гэта дагоніць усіх.

Хачу адзначыць, што такія «падыходы» непрымальныя для Беларусі, і гэта пацвярджаюць словы асноўных эпідэміёлагаў. Я ні ад кога з спецыялістаў у галіне медыцыны не чуў, што гэты сцэнар дапусцім для Беларусі.

Усе кажуць пра тое, што трэба максімальна сцерагчыся заражэння каранавірусам, што ў нас у шпіталях мала месцаў для ізаляцыі, што ў краіне не хапае якаснага медыцынскага абсталявання.

Але Лукашэнка баіцца прыняць пастанову пра карантын, бо гэта азначае рэзкае пагаршэнне эканамічнага стану, а разам з ім – і сацыяльнага становішча масы людзей. Давайце ўспомнім 1990-я гады, калі сітуацыя была патавая і на вуліцы Беларусі выйшлі працоўныя, якім не было чым было карміць сям'ю. З крышанамі ў руках яны дайшлі да Дому ўраду, і тады сітуацыя ў краіне рэзка памянялася.

Лукашэнка тады быў у Вярхоўным Савеце і бачыў залітую пратэставым народам Плошчу. Ён добра памятае гэтае відовішча і баіцца яго. Баіцца, таму што разумее: народ можа зрушыць яго з вяршыні ўлады. Тады ён не проста сыдзе, а паўстане перад раз'юшанымі людзьмі.

Ведаеце, у гэтай сітуацыі Лукашэнка моцна нагадвае Пуціна: абодва дыктатары апынуліся на адной «падводнай лодцы». Пуцін цяпер увесь час знаходзіцца ў няпэўнасці, таму што адчувае ўмоўнасць сваёй улады. Ну не можа чалавек быць легітымным, калі ў Асноўным законе напісаныя два тэрміны, а ён знаходзіцца ва ўладзе ўжо 20 гадоў. Тая ж няпэўнасць адчуваецца цяпер і ў Лукашэнкі.

– На фоне зводак з дэмакратычных краінаў звесткі беларускага Міністэрства аховы здароўя пра каранавірус выглядаюць неяк дзіўна. Установа спачатку маўчыць некалькі дзён, а потым выдае двухзначныя лічбы, у той час як у суседзяў, з якімі мы разам «пачыналі», кошт хворых пайшоў ужо на тысячы. Як Вы думаеце – ад беларусаў хаваюць праўду? Якія памеры гэтай хлусні?

– Безумоўна, гэтыя лікі заніжаюцца. І тут сапраўды дастаткова параўнання іх з звесткамі як у найбліжэйшых суседзяў, так і ў цэлым у Еўропе.

Акрамя таго, значная частка хворых на каранавірус людзей проста не выяўляецца, таму што ў нашай сістэме аховы здароўя банальна не хапае тэстаў. Ёсць яшчэ такі момант: як паказвае практыка, не ўсе тэсты неаспрэчна даказваюць, што чалавек хворы на каранавірус. Неяк наша Міністэрства аховы здароўя заявіла, што беларускія тэсты нібыта прызнаныя САЗ, а потым я даведаўся, што на самай справе яны расейскія. Між тым у Расеі многія спецыялісты сцвярджаюць, што іх тэсты не заўсёды пацвярджаюць тое, што ёсць на самай справе.

– Тым не менш усё часцей прасочваецца інфармацыя пра памерлых ад пнеўманіі ў Беларусі. Як думаеце – гэта проста супадзенне ці так хаваюць інфармацыю пра смерці ад каранавірусу?

– Улада Лукашэнкі з самага пачатку была ўладай татальнага хлусні, і яна не зменіцца ні пры якіх паваротах падзей і гісторыі. Пакуль ён не сыдзе, мы так і будзем жыць у інфекцыі.

Мы жывем не толькі ў рэаліях каранавірусу, але і ў інфекцыі несправядлівасці, хлусні, злачынстваў. Пры Лукашэнку Беларусь – гэта краіна карупцыі і кантрабанды. Гэта ўсё – інфекцыя. Калі на яе наклаўся яшчэ і каранавірус, сталі яшчэ выразней выяўляцца балючыя кропкі нашага грамадства, заражанага гэтай уладай.

Не дай Бог, Лукашэнка давядзе сітуацыю да бясспрэчных, відавочных ахвяраў. Гэтага ад нашых суседзяў і ад народа ён ужо не схавае.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com